Dân mất nhà vì…hoạt động khai thác mỏ

Theo Báo cáo số 100/UBND-TNMT ngày 13/2/2017 của UBND huyện Đồng Hỷ, gần đây, tình trạng sụt lún đất, nứt nhà tại xã Cây Thị và thị trấn Trại Cau ngày càng nghiêm trọng. Tính đến ngày 10/2, tại khu vực xóm Hòa Bình thuộc xã Cây Thị có 3 hộ nằm trong khu vực thực hiện dự án khai thác quặng sắt Chỏm Vung Tây của Công ty Cổ phần luyện kim đen Thái Nguyên bị ảnh hưởng của sụt lún với mức độ đặc biệt nguy hiểm. Cụ thể là nhà ở và các công trình phụ trợ của ba hộ gồm: Hộ ông Lê Văn Cầm, hộ ông Trần Văn Trường và hộ bà Trần Thị Thiềm đã bị lún nền, tường nứt nghiêng, có nguy cơ đe dọa đến tính mạng và tài sản.

Theo Báo cáo số 100/UBND-TNMT ngày 13/2/2017 của UBND huyện Đồng Hỷ, gần đây, tình trạng sụt lún đất, nứt nhà tại xã Cây Thị và thị trấn Trại Cau ngày càng nghiêm trọng. 

Trước tình hình đó, UBND huyện Đồng Hỷ đã hỗ trợ khẩn cấp mỗi hộ 5 triệu đồng và chỉ đạo UBND xã Cây Thị hỗ trợ nhân lực giúp các hộ này làm lán ở tạm để tạm thời ổn định đời sống. UBND xã Cây Thị cũng được giao nhiệm vụ tiếp tục theo dõi tình trạng sụt lún trong khu vực để báo cáo kịp thời khi có sự cố phát sinh…

Tuy nhiên, theo tài liệu mà PV có được, đến thời điểm này, tình trạng sụt lún đã lan rộng và ở mức độ trầm trọng hơn rất nhiều so với những gì UBND huyện Đồng Hỷ báo cáo. Đến đầu tháng 3/2017 đã có ít nhất 133 hộ bị rạn nứt nhà cửa ở các mức độ khác nhau do ảnh hưởng của sụt lún đất, trong đó thị trấn Trại Cau có 44 hộ, tại xã Cây Thị có 89 hộ. Ngoài ra, tại khu vực trên, các giếng khoan, giếng đào của các hộ dân đều bị cạn nước, khiến người dân không có nước sinh hoạt. Chưa hết, tại các xóm Trại Cau, Hòa Bình và Kim Cương của xã Cây Thị có 117 thửa ruộng với diện tích gần 7,5 ha của 44 hộ dân có hiện tượng sụt lún thành hố sâu hoặc nghiêng ruộng, mất nước. Người dân không thể cấy lúa được phải chuyển sang trồng màu hoặc bỏ ruộng hoang.

Công ty Cổ phần luyện kim đen Thái Nguyên khai thác gần nhà dân gây sụt lún ảnh hưởng đến tính mạng người dân (Ảnh Thái Nguyên Nhân)

Trao đổi với PV, nhiều hộ dân ở khu vực xã Cây Thị và thị trấn Trại Cau vô cùng bức xúc vì bỗng dưng mất nhà, mất đất, mất sinh kế, cuộc sống bị đảo lộn. Sự bức xúc đó càng nhân lên bởi chính quyền huyện, xã đã tỏ ra thụ động, trông chờ cấp trên, không có biện pháp ngăn chặn, xử lý triệt để nguyên nhân gây nên tình trạng này, khiến sự việc kéo dài và hậu quả ngày càng trở nên nghiêm trọng.

Bà Nguyễn Thị Hoa (tổ dân phố 12, thị trấn Trại Cau) cho biết, núi đất thải, hồ chứa bùn thải cao sừng sững là cơn ác mộng với người dân nhiều năm nay. Chưa đêm nào chúng tôi yên giấc, đặc biệt là những hôm có mưa lớn. Nếu vỡ hồ thì không biết tính mạng của chúng tôi sẽ ra sao?.

Nhiều người dân cho biết, tình trạng sụt lún, nứt nhà của dân đã bắtt đầu xuất hiện từ cuối năm 2015 nhưng đến cuối tháng 12/2016 huyện Đồng Hỷ và các ngành chức năng của tỉnh Thái Nguyên mới có cuộc họp bàn cách giải quyết. Trong khi đó, Công ty Cổ phần luyện kim đen Thái Nguyên vẫn tổ chức khai thác quặng sắt tại khu vực này nên chỉ đến tháng 3/2016, con số các hộ bị lún nứt nhà cửa đã nâng lên hơn 70 hộ. Rất nhiều người dân lo ngại, nếu Công ty Cổ phần luyện kim đen Thái Nguyên vẫn tiếp tục khai thác thì sự cố sụt lún sẽ không chỉ ảnh hưởng đến hon 100 hộ như hiện nay mà con số thiệt hại sẽ còn nhiều hơn nữa.

Sau khi khai thác, những đống đất quanh khu dân cư ngày càng chồng cao như núi khiến người dân bất an

Được biết, sau khi xảy ra sụt lún, nứt nhà của dân, tháng 10/2016, UBND huyện Đồng Hỷ đã cùng với một doanh nghiệp khai thác mỏ trong khu vực tiến hành khảo sát, lập phương án bồi thường và chi trả cho 11 hộ dân bị ảnh hưởng nặng tại tổ 14 thị trấn Trại Cau số tiền hơn 8 tỷ đồng. Điều đáng nói là, thay vì toàn bộ số kinh phí bồi thường phải do doanh nghiệp bỏ ra thì UBND huyện Đồng Hỷ lại xuất ngân sách chi trả 50% số kinh phí này!? Câu hỏi đặt ra là, tại sao lại có chuyện lợi nhuận thì doanh nghiệp hưởng còn khi xảy ra sự cố thì ngân sách nhà nước lại è cổ gánh chịu? Liệu có xảy ra thất thoát tài sản nhà nước trong việc này?