Thách thức và cơ hội đối với nguồn nhân lực Việt Nam

Hội thảo có với sự tham dự của đại diện Trung tâm WTO và Hội nhập – VCCI, Phòng Thương Mại và Công Nghiệp Châu Âu - EuroCham và các hiệp hội, tổ chức phi chính phủ cùng đại diện cơ quan quản lý Nhà nước về lao động của Việt Nam và nhiều doanh nghiệp nước ngoài, với mục đích nhằm tăng cường nhận thức của doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam về cơ hội và thách thức đối với thị trường lao động Việt Nam dưới tác động của EVFTA; chia sẻ định hướng điều chỉnh của Bộ luật Lao động sửa đổi trước các yêu cầu của EVFTA trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Với việc xóa bỏ đến 99% thuế quan xuất khẩu, EVFTA sẽ giúp cho các doanh nghiệp Việt Nam có nhiều cơ hội cạnh tranh về giá cả hàng hóa khi xuất khẩu vào thị trường Châu Âu. Điều này được kỳ vọng sẽ mang đến nhiều cơ hội việc làm, gia tăng thu nhập cho người lao động Việt Nam, đặc biệt là các ngành sản xuất như dệt may, giày dép, đồ gỗ và thủy sản. Tuy nhiên, cũng từ đây, EVFTA có thể sẽ đặt các doanh nghiệp trước những cạnh tranh về nguồn lao động cũng như thách thức về nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm đáp ứng các đòi hỏi ngày càng khắt khe hơn về chất lượng hàng hóa, dịch vụ của thị trường châu Âu.

EVFTA được xem là một FTA thế hệ mới bởi một trong những nội dung là về bảo vệ các tiêu chuẩn về lao động và môi trường. Việt Nam và EU đã nhất trí về một chương trình với các cam kết tái khẳng định việc tôn trọng, thúc đẩy hiệu quả bốn tiêu chuẩn lao động cơ bản theo Tuyên bố năm 1998 của ILO (bao gồm quyền tự do liên kết và thương lượng tập thể của người lao động, chấm dứt lao động cưỡng bức, xóa bỏ lao động trẻ em và xóa bỏ các hình thức phân biệt đối xử trong lao động).

Các chuyên gia cho rằng, những cơ hội mà EVFTA mang lại cho các doanh nghiệp Việt Nam rất lớn, với điều kiện các nhà tuyển dụng phải có được lực lượng lao động phù hợp để khai thác được tất cả các cơ hội này. Tuy nhiên, để hiện thực hóa được các cơ hội đó đòi hỏi các doanh nghiệp phải có những điều chỉnh trong chiến lược phát triển nhân lực hiện nay.

Ông Simon Matthews, Tổng Giám Đốc ManpowerGroup Việt Nam, Thái Lan và Trung Đông chia sẻ: "Để có thể phát triển lên tầm cao mới trong bối cảnh hội nhập quốc tế và Cách mạng Công nghiệp 4.0, việc phát triển nhân tài cần là một trong những ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp tại Việt Nam. Để thành công, các doanh nghiệp cần vạch ra những chiến lược nhân tài phù hợp, trong đó phát triển và đào tạo nhân tài nội bộ ađóng vai trò cực kỳ quan trọng để thu hút và giữ chân lực lượng lao động 4.0 trong thời đại số hiện nay." Theo nghiên cứu Cuộc cách mạng Kỹ năng 4.0 - Robot Cần Bạn của ManpowerGroup, vào năm 2020 khoảng 84% doanh nghiệp toàn cầu sẽ đầu tư đào tạo và nâng cấp kỹ năng cho người lao động. 

Tại hội thảo, ông Simon Matthews cũng chia sẻ những gợi ý thiết thực về việc phát triển nhân tài tương lai thông qua bộ chiến lược 4Bs gồm: Xây dựng nguồn nhân lực (Build), Săn nhân tài (Buy), Mở rộng nguồn nhân lực (Borrow) và Chuyển đổi cơ cấu nhân lực phù hợp (Bridge), qua đó đảm bảo nguồn nhân tài cần thiết trong bối cảnh thiếu hụt nhân tài trầm trọng hiện nay của Việt Nam.

Có thể nói, thời kỳ hội nhập đã, đang đặt ra những yêu cầu cao hơn đối với người lao động Việt Nam, đòi hỏi nguồn nhân lực phải có nhiều kỹ năng khác ngoài kiến thức chuyên môn như: khả năng giao tiếp, khả năng làm việc nhóm, kỹ năng báo cáo hay trình độ tin học... Nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động và hội nhập kinh tế quốc tế.