Công tác "Đền ơn, đáp nghĩa" ngày càng sâu rộng và thiết thực

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đã đến thăm gia đình ông Đoàn Bồi là nạn nhân chất độc da cam ở xã Bình Hiệp, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi.

*Ông đánh giá như thế nào về việc thực hiện các chính sách ưu đãi người có công thời gian qua?

 Hiện cả nước có khoảng trên 8,8 triệu người có công với cách mạng, trong đó có khoảng 1,37 triệu người có công đang hưởng trợ cấp ưu đãi hàng tháng. Cùng với sự phát triển của kinh tế, xã hội,  các chế độ chính sách đối với người có công với cách mạng ngày càng được mở rộng cả về diện đối tượng, mức hưởng và các chế độ ưu đãi được hưởng như: Trợ cấp một lần, trợ cấp hàng tháng, trợ cấp người phục vụ (nếu có); được hưởng chế độ bảo hiểm y tế, cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình; được điều dưỡng phục hồi sức khỏe; ưu đãi trong giáo dục, đào tạo; ưu tiên vay vốn ưu đãi sản xuất, miễn giảm thuế; hỗ trợ cải thiện nhà ở.  Được Chủ tịch nước tặng Quà vào dịp Tết Nguyên đán, ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 hàng năm. Khi người có công chết, thân nhân được giải quyết chế độ mai táng phí, trợ cấp tiền tuất hàng tháng.

Ngoài ra, ngành LĐ-TB&XH thực hiện trợ cấp ưu đãi đối với các diện đối tượng khác như: trên 91.000 thanh niên xung phong được giải quyết trợ cấp một lần, 30.000 người tham gia kháng chiến hưởng trợ cấp một lần theo Quyết định 209/QĐ-TTg ngày 08/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ, gần 25.000 người được thực hiện chế độ theo Quyết định số 62/2011/QĐ-TTg ngày 09/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ… Năm 2017, dự kiến sẽ có khoảng hơn 1,4 triệu người được giải quyết chế độ trợ cấp một lần đối với người có thành tích tham gia kháng chiến được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen cấp Bộ.

Cả nước hiện có 9.637 các công trình ghi công liệt sĩ, trong đó có 1.750 đài tưởng niệm liệt sĩ, 4.810 nhà bia ghi tên liệt sĩ và 3.077 nghĩa trang liệt sĩ. Nhiều công trình ghi công liệt sĩ trở thành công trình liệt sử văn hoá, có sức thuyết phục lớn về mỹ thuật, đạo đức, giáo dục như: Đền liệt sĩ Bến Dược, Đài tưởng niệm liệt sĩ Thái Nguyên, Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn,…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện các chính sách về người có công vẫn còn những hạn chế, tồn tại, như: Chế độ trợ cấp người phục vụ; khám giám định đối với người bị thương đã có kết luận tỷ lệ suy giảm khả năng lao động dưới 21% vết thương tái phát; chưa quy định chế độ trợ cấp một lần đối với thân nhân của “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động trong thời kỳ kháng chiến trong trường hợp được truy tặng; việc hạn chế thân nhân liệt sĩ chỉ được hưởng tối đa 3 định xuất cũng không còn hợp lý trong điều kiện hiện nay, chưa bảo đảm công bằng, hưởng chế độ theo mức độ, công lao đóng góp...

 * Thưa ông, để làm tốt hơn nữa công tác đền ơn đáp nghĩa, tri ân đối với người có công với cách mạng, trong thời gian tới Cục NCC sẽ có những tham mưu như thế nào cho Bộ trong việc ban hành các chính sách liên quan đến người có công?

Thời gian tới, Cục Người có công sẽ tiếp tục nghiên cứu, đánh giá toàn bộ những bất cập, vướng mắc trong thực tiễn thi hành Pháp lệnh, đồng thời tham mưu, xây dựng Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng trình Lãnh đạo Bộ.

Từ kết quả đạt được từ việc triển khai thí điểm giải quyết hồ sơ người có công tồn đọng tại 05 địa phương (Lai Châu, Bắc Kạn, Thái Bình, Đà Nẵng, Long An), Cục Người có công đang hoàn thiện kế hoạch để hướng dẫn các địa phương triển khai xem xét, giải quyết hồ sơ xác nhận liệt sĩ, thương binh, người hưởng chính sách như thương binh tồn đọng. Phấn đấu năm 2017 giải quyết cơ bản hồ sơ xác nhận người có công tồn đọng . Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc tổ chức triển khai thực hiện chính sách pháp luật ưu đãi người có công tại địa phương, phát hiện và sử lý kịp thời những trường hợp vi phạm trong thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng.

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp và Phó Cục trưởng Cục Người có công Đào Ngọc Lợi tặng quà thương binh tại Trung tâm Điều dưỡng người có công Duy Tiên (Hà Nam).

* Nhằm đảm bảo tất cả người có công trong cả nước có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống người dân nơi cư trú, cần những giải pháp gì thưa ông?

Trải qua gần 70 năm, chính sách ưu đãi người có công với cách mạng không ngừng được hoàn thiện, pháp điển hóa. Người có công với cách mạng đã được Đảng và nhà nước ghi nhận bằng một Pháp lệnh riêng, đó là Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng. Cùng với đó là việc mở rộng đối tượng, nâng cao mức trợ cấp cho người có công với cách mạng. Người có công được hỗ trợ về tài chính thông qua nhiều kênh, như: trợ cấp, phụ cấp và các ưu đãi của Nhà nước; hỗ trợ, quan tâm của toàn xã hội; sự nỗ lực của bản thân người có công.

Từ tháng 1/2008 đến nay, Chính phủ đã 8 lần điều chỉnh mức chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công, từ 564.000 đồng/tháng lên mức hiện nay là 1.318.000 đồng/tháng (kể từ tháng 4/2015) cao hơn mức lương tối thiểu chung (hiện nay mức lương tối thiểu chung là 1.210.000 đồng/tháng). Như vậy, trong những năm qua, mức trợ cấp ưu đãi người có công luôn được điều chỉnh cao hơn, nhằm đảm bảo đời sống cho người có công và thân nhân của họ. Đồng thời, với các chế độ ưu đãi khác như điều dưỡng, bảo hiểm y tế, nhà ở, thuế, giáo dục, đào tạo cũng đang góp phần chăm lo đời sống cho người có công và thân nhân.

Trong thời gian tới, Cục Người có công sẽ xem xét, báo cáo Bộ trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định về trợ cấp, phụ cấp đối với người có công với cách mạng, trong đó điều chỉnh mức chuẩn để xác định mức trợ cấp hàng tháng đối với người có công. Đồng thời xây dựng Đề án cải cách chính sách ưu đãi người có công với cách mạng. Ngoài ra, Cục Người có công tiếp tục phát động phong trào gây quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, đồng thời tham mưu, đề xuất với Bộ và các cơ quan liên quan có những chính sách ưu đãi hơn nữa về dạy nghề, vay vốn giải quyết việc làm để tạo điều kiện đối với người có công và thân nhân tự vươn lên trong cuộc sống, củng cố vững chắc "thế kiềng ba chân" trong việc chăm lo đời sống cho người có công và thân nhân của họ.

* Bày tỏ sự biết ơn đối với các gia đình liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, người có công với cách mạng, các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” “Uống nước nhớ nguồn” đã được thực hiện như thế nào thưa ông? 

Cách đây 70 năm vào đầu tháng 7/1947, Ban vận động tổ chức ngày thương binh toàn quốc được thành lập khoảng 20 người họp tại thôn Phú Minh, xã Phú Thịnh, huyện Đại Từ, chọn ngày 27/7 là ngày Thương binh toàn quốc. Từ đó đến nay, cùng với chính sách ưu đãi của Nhà nước, phong trào đền ơn đáp nghĩa ngày càng được xã hội hoá cao. Từ cuộc vận động “mùa đông binh sỹ”, “ủng hộ binh sỹ bị thương” từ những việc làm “hiếu nghĩa bác ái” hưởng ứng lời kêu gọi và theo gương Bác Hồ ra đời trong những ngày cả nước “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” đến những vườn cây, ao cá …, việc làm cho hàng chục vạn thương binh, quân nhân xuất ngũ, chăm sóc thân nhân liệt sĩ khi cả nước “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”. Phong trào chăm sóc thương binh gia đình liệt sĩ được các cơ quan trung ương tổng kết và phát triển thành 5 chương trình tình nghĩa.

 Bằng những làm thiết thực, phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” đã trở thành nét đẹp trong đời sống văn hoá dân tộc. Phong trào đang phát triển cả bề rộng và chiều sâu với nhiều hình thức phong phú như: Nhà tình nghĩa, sổ tiết kiệm tình nghĩa, phụng dưỡng mẹ Việt Nam anh hùng. Chăm sóc thương binh, bệnh binh nặng, bố mẹ liệt sĩ già yếu, cô đơn, đỡ đầu con liệt sĩ… phong trào đã phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp của cộng đồng dân cư góp phần ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sỹ và người có công. Trong 3 năm qua, cả nước đã đóng góp xây dựng Quỹ “Đền ơn, đáp nghĩa” gần 1.219 tỷ đồng để xây mới và sửa chữa 59.294 căn nhà và tặng 33.090 sổ tiết kiệm. Mặt khác, thực hiện Quyết định số 22/2013, Chính phủ đã cấp cho các địa phương trên 2.450 tỷ đồng để hỗ trợ cho 80.000 hộ gia đình người có công có khăn về nhà ở. Tặng 31.586 sổ tiết kiệm tình nghĩa trịa giá gần 245,5 tỷ đồng.Trong đó riêng quân đội trong 5 năm vừa qua đã xây dựng hàng ngàn nhà tình nghĩa tặng các gia đình chính sách, hàng ngàn nhà đồng đội. Chăm lo chính sách hậu phương quân đội, phụng dưỡng hàng ngàn mẹ Việt Nam anh hùng.

  Chính sự ưu đãi của nhà nước và sự tiếp sức của cộng đồng lại trở thành động lực để thương binh, gia đình liệt sĩ phát huy tiềm năng, trí tuệ, năng lực của mình trong học tập, công tác, đặc biệt trong lao động sản xuất phát triển kinh tế, đến nay hàng vạn thương binh, gia đình liệt sĩ làm kinh tế giỏi góp phần làm giàu cho gia đình và quê hương.

  *Năm 2017 kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, cũng là năm được Ngành xác định là năm “Đền ơn đáp nghĩa”, vậy xin ông cho biết những hoạt động nổi bật được Bộ LĐ-TB&XH  phối hợp với các bộ, ngành, tổ chức nhằm tri ân những người có công với cách mạng?

Năm 2017, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta sẽ kỷ niệm 70 năm ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2017) ngày Bác Hồ viết thư gửi Thường trực Ban Tổ chức “Ngày Thương binh toàn quốc” một sự kiện quan trọng của đất nước, để tiếp tục tôn vinh đồng thời đẩy mạnh công tác chăm sóc, đền ơn đáp nghĩa đối với người có công và thân nhân của họ. Được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, với trách nhiệm được giao, Bộ Lao động ­– Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương thiết thực tổ chức nhiều hoạt động như:  Tổ chức Lễ Mít tinh kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ theo quy mô cấp quốc gia tại Hà Nội.  Tổ chức Hội nghị biểu dương người có công với cách mạng tiêu biểu toàn quốc tại Hà Nội. Tổ chức cầu truyền hình giao lưu nghệ thuật (phát trên sóng VTV1) tri ân các anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh và người có công với cách mạng tại 5 điểm cầu Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Trị, Điện Biên và Thái Nguyên. Tổ chức lễ dâng hương và thắp nến tri ân các anh hùng liệt sĩ tại các nghĩa trang liệt sĩ trên toàn quốc.  Tổ chức Lễ tưởng niệm các chiến sĩ hi sinh trong Nhà tù Đế quốc.

Bên cạnh đó, các hoạt động thường xuyên thuộc lĩnh vực người có công như tổng kết, đánh giá toàn diện việc thực hiện chính sách ưu đãi người có công; công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; phát động các phong trào "Đền ơn đáp nghĩa"; phong trào thi đua nhằm tri ân các anh hùng liệt sĩ và người có công với cách mạng, tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về người có công,... sẽ giao Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với các bộ, ngành, địa phương phân công triển khai thực hiện cụ thể trong Kế hoạch do Bộ LĐ-TB&XH ban hành. 

*Trong các chuỗi sự kiện 70 năm sẽ diễn ra Hội nghị biểu dương người có công, vậy điểm nổi bật của hội nghị năm nay là gì, thưa ông?

 Hội nghị biểu dương người có công với cách mạng là hoạt động thường niên được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan tổ chức nhằm tôn vinh, biểu dương những người có công với cách mạng có nhiều cống hiến trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc. Năm nay, kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, Hội nghị biểu dương người có công với cách mạng dự kiến tổ chức tại Hà Nội. Điểm khác với các năm trước là số lượng Đại biểu dự Hội nghị là 700 đại biểu người có công với cách mạng tiêu biểu, đại diện cho người có công cả nước tới dự. Đây sẽ là sự kiện văn hóa, chính trị có ý nghĩa lớn của đất nước được người dân nói chung và người có công trong cả nước nói riêng đặc biệt quan tâm.