Nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ: Văn chương như người bạn tinh thần

* Khá thành công ở thể loại truyện ngắn và kịch bản phim truyền hình dài tập, vậy theo chị, viết truyện ngắn, kịch bản phim và tiểu thuyết, cái nào khó hơn?

- Viết truyện ngắn khó hơn vì yêu cầu phải cô đọng, súc tích. Viết để lấy số trang làm thành một tiểu thuyết thì dễ nhưng có được một tiểu thuyết hay, không đơn giản. Ở góc độ nào đấy, kịch bản phim dài tập cũng giống tiểu thuyết song vẫn là hai thể loại khác biệt. Kịch bản phim không yêu cầu cao về câu chữ, cách thể hiện và không căng thẳng như tiểu thuyết.

* Chị tự nhận xét thế nào về văn chương của mình?

- Văn chương của tôi là con người tôi, rất giản dị. Tôi không dùng văn chương để giáo huấn, không điệu đà, không khó hiểu, như một người bạn đồng cảm với độc giả. Tôi hạnh phúc khi có người đọc tác phẩm của tôi đã gửi thư tâm sự.

Nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ.

* Nhìn chị, không ai nghĩ là người đơn giản. Có vẻ như đơn giản thì khó thành công trong văn chương?

- Tôi không nghĩ thế. Tôi là con một, ai cũng tưởng “lá ngọc cành vàng” nhiều ước mơ cao xa, bí ẩn. Thực ra tôi rất đơn giản, sống đến đâu biết đến đấy, không lo lắng, tính toán nhiều. Tôi chỉ có một phương châm: Sống tận cùng với một ngày, đừng bỏ phí. Có người mơ ước nhiều nhưng toàn viển vông, chẳng đi đến đâu.

* Chị đã bắt đầu sự nghiệp thế nào?

Ban đầu tôi làm ở Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật. 5 năm ở đây, tôi đã viết được ba cuốn sách “Phù thủy”, “Hậu thiên đường”, “Cát đợi”, đó là những tác phẩm đoạt giải của Văn nghệ Quân đội, tác phẩm Tuổi xanh... Tôi thích sân khấu, âm nhạc, múa rối nên thường lang thang theo các đoàn; theo cả những người lên đồng, những gánh hát để tiếp thu thêm kiến thức về các lĩnh vực văn hóa. Tôi làm những việc mà không được học như biên tập sân khấu, phim truyền hình, vì vậy phải luôn học hỏi từ đồng nghiệp. Tôi đi khắp Bắc, Trung, Nam để có cảm giác riêng về mỗi vùng đất. Ảm đạm có cái hay của ảm đạm, ồn ã có cái hay của ồn ã.

* Tác phẩm của chị thường đề cập tới lớp trẻ và sự thay đổi về quan niệm, cách sống trong cuộc sống hiện đại. Vì sao chị lại tâm huyết với đề tài này?

- Đơn giản vì tôi thấy hợp với mình. Lứa tuổi của tôi bây giờ thường suy nghĩ, chiêm nghiệm, nhìn nhận lại thực chất cuộc sống. Có những phân hóa trong cách ứng xử, quan hệ gia đình, cá nhân và xã hội, buộc mình phải nhận thức lại giá trị của cuộc sống. Tôi muốn mổ xẻ những chuyển hóa trong quan hệ giữa con người với con người thời hiện tại.

* Chị nghĩ việc độc giả đón nhận tác phẩm của mình như thế nào? Theo chị, những tác phẩm văn học hiện thời có thỏa mãn sự mong chờ của độc giả?

- Với tôi, văn chương như một người bạn về tinh thần, không khó, chỉ là thích hay không. Có những tác phẩm tôi suy nghĩ và luôn bị ám ảnh về không gian, thời gian như truyện “Nào ta cùng lãng quên”, nung nấu suốt ba năm nhưng khi viết thì rất nhanh.

Khó đánh giá thị hiếu của độc giả lúc này. Mỗi tựa sách của tôi in khoảng 5.000 cuốn, so với sách văn học nói chung là cao nhưng với dân số Việt Nam thì  như muối bỏ biển.

* Có lẽ bởi bạn đọc đang thờ ơ với văn chương và văn hóa đọc. Đó là tin buồn đối với những người làm văn hóa?

- Buồn nhưng đó là quy luật tất yếu của cuộc sống. Đây là tình trạng chung của cả thế giới chứ không riêng chúng ta, nhưng sách thì không thể không có và văn chương là cái tồn tại vĩnh cửu. Độc giả vẫn tìm đến văn chương nhưng không tạo nên cơn sốt như những năm 80.

* Những cây bút trẻ luôn xuất hiện trong làng văn với nhiều luồng dư luận khác nhau. Ý kiến của riêng chị thế nào?

Tôi thích lắm. Những người viết trẻ hiện nay không bị ám ảnh bởi văn chương là một cái gì đao to búa lớn, họ viết theo bản năng, về những cái quan tâm và vẫn giữ được nét hồn nhiên của tuổi trẻ. Đừng yêu cầu họ viết những điều nằm ngoài phạm vi cuộc sống của họ, cũng đừng làm họ căng thẳng mà mất cân bằng trong cuộc sống và sáng tác. Bạn có thể thích hoặc không thích tác phẩm nào đó nhưng đừng cho sở thích cá nhân của mình là chuẩn. Văn chương cũng như mọi thứ khác của cuộc sống, luôn có sự chuyển đổi, vươn đến cái mới lạ. Một tác phẩm ra mắt không phải tất cả mọi người đều thích, quan trọng là cách ứng xử với nhau. Tuổi trẻ thường không đủ bản lĩnh chống chọi với sóng gió dư luận vì vậy dễ nản lòng, bỏ cuộc. Họ yêu văn chương và viết là quý lắm rồi!.

* Cảm ơn chị về cuộc trao đổi!