VTV liên tiếp bị tố vi phạm quyền tác giả

Trong phóng sự phát trên VTV1 trưa 30/4, chương trình Chuyển động 24h đã có những cảnh quay cầu Hiền Lương từ trên cao rất đẹp. Nhưng rất tiếc, đây là hình ảnh quay bằng flycam của tác giả Bùi Minh Tuấn, đã đăng tải trên mạng chia sẻ video Youtube từ tháng 11/2014. Ngoài ra, chương trình cũng sử dụng một số hình ảnh khác, cũng của Bùi Minh Tuấn, vừa đăng tải hôm 26/4/2015.

Đáng chú ý là: trên các đoạn clip do tác giả Bùi Minh Tuấn đưa lên kênh YouTube cá nhân của anh đều có dòng ghi chú bản quyền "Copyright by Yamaha Trung Ta" và VTV đã cắt cúp clip để bỏ đi thông tin này. Trong chương trình, VTV cũng không hề đề cập đến việc họ đã sử dụng hình ảnh của anh Tuấn. 

Bùi Minh Tuấn vốn là dân kinh doanh nhưng có niềm đam mê với nhiếp ảnh và video. Hai đoạn clip anh đưa lên YouTube được quay với chất lượng rất tốt với những tít tựa đầy tính báo chí như: "Cầu Hiền Lương - Vĩ tuyến 17: Một góc nhìn", "Cầu Hiền Lương - Chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 40 năm thống nhất non sông". Đây không phải lần đầu bản quyền hình ảnh của anh Tuấn bị xâm phạm. Những lần trước, anh vẫn nén lòng bỏ qua. Song lần này, với hành động cố tình cắt cúp của VTV để xóa bỏ thông tin bản quyền của anh thì anh Tuấn đã buộc phải lên tiếng.

Sau khi bài viết VTV bị tố chiếm đoạt quyền tác giả trong phóng sự 30/4 được đăng tải, rất nhiều người trong giới báo chí đã bày tỏ sự không đồng tình với cách làm việc vô trách nhiệm này của Đài truyền hình Quốc gia. Không ít người khuyên tác giả Bùi Minh Tuấn nên khởi kiện để làm rõ trắng đen, buộc nhà đài phải xin lỗi công khai.

Được biết, từ chiều 30/4 đến nay, đã có một số nhân vật giới thiệu là người có trách nhiệm ở VTV liên hệ với tác giả Bùi Minh Tuấn qua điện thoại. Tuy không tiết lộ nội dung chi tiết của các cuộc trao đổi, anh Tuấn cho biết anh đã được hứa hẹn rằng VTV sẽ sửa lại và dẫn nguồn tin cho anh. Cách thức "sửa và dẫn nguồn" hiện vẫn chưa được làm rõ và vẫn chưa thực hiện, cho đến lúc này.

Và giữa lúc sự việc của anh Bùi Minh Tuấn vẫn chưa ngã ngũ thì độc giả Hoàng Long đã cung cấp cho Phụ Nữ Online một vụ vi phạm khác, cũng trong chương trình Chuyển động 24h. Lần này, nạn nhân là hãng tin BBC (Anh).

Cảnh quay trên phố thuốc Bắc tại Hà Nội trong phóng sự của BBC

... và cái xuất hiện trong Chuyển động 24h của VTV

 Trong số phát sóng 18g30 tối 27/4/2015, Chuyển động 24h có một phóng sự ngắn về hoạt động săn bắn, buôn bán sừng tê giác trái phép. Phóng sự được giới thiệu là do Trang Quỳnh và Việt Hùng thực hiện với những cảnh quay tại phố thuốc Bắc ở Hà Nội, cảnh quay người bán sừng tê giác đang giới thiệu về công dụng chữa ung thư của sừng tê...

Đây chính là những hình ảnh trong phóng sự "Bloody rhino horn trade in Vietnam" của BBC do nữ nhà báo Sue Lloyd-Roberts thực hiện và được BBC đưa lên kênh Youtube của hãng vào ngày 12/2/2014. Đương nhiên khi xuất hiện trên VTV, những hình ảnh này không hề có bất kỳ thông tin nào cho biết đó là tài sản trí tuệ của hãng thông tấn Anh quốc.

Điều đáng chú ý là ở phần sau của phóng sự, nội dung trò chuyện của người từng tham gia săn tê giác ở châu Phi và cảnh những con tê giác bị hạ sát lại được Chuyển động 24h thể hiện chi tiết "Nguồn: BBC" ở góc trên, bên phải màn hình (nhưng vẫn hiện chữ "Thực hiện: Trang Quỳnh" trên nền xanh bên dưới). Những nội dung này cũng là cái có trong phóng sự của nhà báo Sue Llyod-Roberts.

Cùng một nguồn thông tin nhưng lúc thì VTV ghi chú đó là tài sản trí tuệ của BBC, lúc thì không, lại ghi tên nhân viên của mình như thể đó là những hình ảnh do ê-kíp Chuyển động 24h thực hiện. Và, cũng tương tự như trong vụ việc của anh Bùi Minh Tuấn, logo của BBC News ở góc dưới, bên phải màn hình đã "được" thông tin thời tiết của Chuyển động 24h nằm đè lên.

Có vẻ như vụ chiếm đoạt quyền tác giả trong phóng sự 30/4 của VTV không phải là sơ suất của một nhân viên yếu nghiệp vụ bởi đội hình của Chuyển động 24h, như được giới thiệu, đều là những nhà báo kỳ cựu, giỏi chuyên môn. Thật khó tin rằng họ không biết luật hay không biết những chuẩn mực ứng xử thông thường - lấy tài sản của người khác, phải xin phép.

Hơn nữa, trong trường hợp của BBC thì sự việc đã vượt ra khỏi biên giới Việt Nam nên điều luật cho phép VTV được phép sử dụng tác phẩm đã công bố mà không cần phải xin phép, chỉ phải trả nhuận bút, thù lao của Luật Sở hữu trí tuệ cũng không còn hiệu lực như chiếc "kim bài miễn tử" nữa.