Vay tiền mua nhà lãi suất thấp: Coi chừng “bẫy” tín dụng giá rẻ

Ngân hàng nhau nhau giảm lãi suất

Tháng 4/2014, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố cởi trói giới hạn tín dụng cho lĩnh vực BĐS, từ thời điểm này đến nay hàng loạt ngân hàng đã mở hầu bao cho vay mua, sửa chữa nhà. Mở đầu cho vay BĐS lại sau một thời gian dài bị siết là Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV). Với Chương trình liên kết 4 nhà (nhà băng, nhà đầu tư, nhà thầu và nhà cung ứng vật liệu xây dựng), BIDV đã đưa ra gói tín dụng 4.000 tỷ đồng cho khách hàng vay mua nhà với lãi suất chỉ 12%/năm trong vòng 6 tháng đầu tiên kể từ thời điểm giải ngân và thời hạn vay lên đến 15 năm.

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cũng dành 2.000 tỷ đồng để cho khách vay kinh doanh, mua, sửa chữa nhà với lãi suất khoảng 12%/năm. Đặc biệt, trong gói này, Ngân hàng Vietcombank đã tạo ra hiện tượng khi công bố đưa mức lãi suất xuống 0% trong năm đầu tiên cho khách hàng mua dự án mà ngân hàng này tài trợ. Và khoản tài trợ của Vietcombank cũng lên tới 60% giá trị căn nhà, thời hạn vay lên tới 15 năm. Tương tự, Ngân hàng Công Thương Việt Nam (VietinBank) cũng tung gói hỗ trợ cho vay mua nhà trị giá 5.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi.

Không chỉ là cuộc đua của những ngân hàng quốc doanh mà những ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) cũng tham gia. Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) cho biết sẽ tung ra chương trình cho vay mua, xây, sửa nhà có tổng hạn mức 1.000 tỷ đồng với lãi suất chỉ 9,9%/năm trong 3 tháng đầu tiên. Ngân hàng Techcombank cũng cho vay mua nhà và vay tiêu dùng thế chấp nhà lãi suất cố định 12,99% trong 3 tháng đầu...

Liệu có thực sự rẻ ?

Chị Hoàng Phương ở Hoàng Cầu (Hà Nội) cho biết: “Do thiếu tiền mua nhà nên vào thời gian giữa tháng 6, tôi đã tìm đến một ngân hàng có chương trình cho vay mua nhà lãi suất 0% áp dụng cho năm đầu tiên. Năm thứ 2 trở đi lãi suất thả nổi và sẽ thấp hơn lãi suất của thị trường 1%. Tuy nhiên, nhân viên ngân hàng này cho biết chương trình cho vay mua nhà lãi suất 0% chỉ áp dụng đối với khách hàng mua căn hộ tại chung cư do ngân hàng chỉ định và chỉ được vay 50% giá trị căn hộ. Ngoài ra, trong quá trình vay, nếu khách hàng trả nợ trước hạn trong năm đầu tiên ngân hàng sẽ thu phí 3%, năm thứ 2 là 2% và từ năm thứ 3 trở đi là 1%. Giả sử với số tiền vay 1 tỉ đồng, sau một năm, nếu thanh toán tất, tôi phải trả cho ngân hàng 30 triệu đồng tiền lãi suất và 30 triệu đồng phí trả nợ trước hạn; tính ra lãi suất vay vốn là 6%”.

Với gói vay mua nhà tối đa 1,5 tỷ đồng của Ngân hàng MB có lãi suất 9,9% năm và thời gian cho vay cao nhất là 15 năm, anh Ngọc, nhân viên Cty Nissan cho rằng bình quân mỗi năm phải dành được 100 triệu để trả nợ gốc; trong năm đầu cũng phải trả tới 150 triệu tiền lãi. Do đó khoản vay này chỉ dành cho những cá nhân, hộ gia đình có thu nhập hằng tháng cỡ 40 - 50 triệu đồng trở lên.

Anh Hoàng Minh Hùng, một nhà đầu tư BĐS nhỏ lẻ cho biết, tìm hiểu các ưu đãi tín dụng ở hầu hết các dự án nhà ở hiện nay, đa số các chủ đầu tư cho biết mức lãi suất thấp chỉ áp dụng cao nhất là 1 năm, phổ biến nhất là từ 3-6 tháng. Sau thời gian này, các ngân hàng sẽ áp dụng lãi suất theo giá thị trường. Khi được hỏi lãi suất theo giá thị trường là giá nào, có phải là lấy trần lãi suất cộng thêm 3%-4% hay bằng lãi suất các khoảng vay mới tại thời điểm cho vay hay không thì các ngân hàng đều ậm ừ cho rằng chưa thể xác định được".

Trong vai người đi vay tiền mua nhà, tiếp xúc với Ngân hàng Tiên Phong (TPBank), chúng tôi được nhân viên NH này chào mời lãi suất cho vay mua nhà 4,9%/năm cố định 6 tháng đầu, từ tháng thứ 7 trở đi sẽ bằng lãi suất tiền gửi cộng với biên độ nhất định. Điểm khác biệt là TPBank không chỉ định nhà cho khách hàng phải mua.

 Còn tại NH Việt Nam Thương Tín (VietBank), lãi suất cho vay mua nhà trong 6 tháng đầu là 7,5%/năm, 6 tháng tiếp theo 11%/năm. Nếu bên vay trả hết nợ trong năm đầu tiên thì lãi suất cho vay bình quân là 10,5%. Từ năm thứ 2 trở đi, VietBank áp dụng lãi suất cho vay bằng lãi suất tiết kiệm 12 tháng cộng với biên độ 3,5%-4%.

Bà Đỗ Thị Loan, Tổng Thư ký Hiệp hội BĐS TP. Hồ Chí Minh cũng đã chỉ ra các chương trình quảng cáo lãi suất 0% hỗ trợ mua nhà giống kiểu bẫy lãi vay đối với người mua nhà. Không người dân nào dám mua nhà ở với thời gian vay kéo dài 20-30 năm mà chịu lãi suất thả nổi trong khi họ đi làm công ăn lương với thu nhập cố định. Bà Loan cho rằng: “Ở nước ngoài, người dân vay mua nhà lãi suất rất thấp và lãi này ổn định trong nhiều năm. Tôi biết lãi suất cho vay mua nhà ở Singapore chỉ khoảng 3%-4%/năm và ngân hàng giữ ổn định trong nhiều năm không đổi”.

Các chuyên gia tài chính phân tích: Lãi suất đầu vào từ 6%-7%/năm, nếu cho vay mua nhà với lãi suất “bèo” thì ngân hàng sẽ thua lỗ. Vì thế, sau thời gian đầu áp dụng lãi suất cho vay cực thấp, các ngân hàng thường đưa ra lãi suất cao để bù đắp cho mức lãi suất đã áp dụng trước đó. Nếu người vay không chấp nhận thì ngân hàng yêu cầu tất toán khoản vay. Trong khi đó, người mua nhà đã lỡ vay ngân hàng với số tiền hàng trăm triệu đồng, không thể “chạy” đủ tiền để trả hết nợ, đành chấp nhận mức lãi suất mà ngân hàng ấn định.