Vasep kiến nghị bỏ quy định giá sàn nguyên liệu cá tra

a

Tại hội thảo kết quả nghiên cứu của chuyên gia châu Âu (EU) về chính sách trong sản xuất – xuất khẩu (XK) cá tra, đại diện Hiệp hội chế biến thủy hải sản Việt Nam (Vasep) tổ chức ngày 24/6, ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký cho biết thêm, con cá tra của Việt Nam còn phải cạnh trực tiếp với các loại cá thịt trắng khai thác từ biển như: cá pollock, các tuyết… đang có sản lượng gia tăng đột ngột mấy năm gần đây.

Nuôi cá tra của người dân ĐBSCL

Theo ông Nam, Nghị định 36 ra đời đã tác động tích cực đến ngành cá tra như: chấm dứt tình trạng thả nổi chất lượng, cạnh tranh không lành mạnh, gian lận thương  mại; chấn chỉnh sản xuất từ quy hoạch, cấp mã vùng nuôi, cân đối cung cầu sản lượng, áp dụng nuôi theo Vietgap… nhưng nó cũng còn rất nhiều bất cập như: quy định hàm độ ẩm của cá tra filler XK không vượt quá 86%, thay vì 83% như hiện nay; tỷ lệ mạ băng sản phẩm cá tra bằng quy định ghi nhãn bắt buộc, trọng lượng tịch trên bao bì. Thủ tục đăng ký hợp đồng XK đang trở thành thủ tục hành chính gây khó khăn cho DN. Hay việc quản lý hồ sơ và cung cấp đầy đủ, chính xác các giấy tờ liên quan khi lô hàng XK được chế biến từ nguyên liệu của nhiều ao nuôi, trại nuôi khách nhau. Các mặt hàng XK chế biến từ phụ phẩm cá tra như: bột cá, dầu cá, bao tử cá… phụ phẩm XK sang thị trường khác nhau. Việc quy định đăng ký hợp đồng XK cá tra vô hình trung đã can thiệp sâu vào hoạt động sản xuất kinh doanh của cá nhân, tổ chức đã tạo thêm hành chính hóa trong quan hệ kinh tế, hay nói cách khác là lại tạo ra cơ chế “xin cho”. Theo ông Nam, thủ tục đăng ký hợp đồng XK không phải là công cụ có thể giúp kiểm soát được nguồn cung cá tra hay tạo ra ổn định về giá thu mua nguyên liệu. Bởi trên thực tế nhiều DN và cơ sở nuôi cá tra luôn tiến hành thả nuôi trước khi chưa có hợp đồng XK. Điều đó chỉ ra, việc đăng ký hợp đồng XK sẽ không đảm bảo được DN và các cơ sở nuôi cá sẽ không thả vượt quá hay dưới mức nhu cầu thực tế.

Nếu chỉ vì mục tiêu kiểm soát để bảo đảm rằng cá XK được nuôi bởi các cơ sở đã được chứng nhận VietGap và các điều kiện nuôi trồng khác thì chỉ cần trong bộ hồ sơ Hải quan (hoặc Nafiqad) có giấy tờ chứng minh cá được lấy từ các ao nuôi được cấp phép và có chứng nhận của địa phương… Khi đó Hải quan sẽ xem xét cho phép XK và ngược lại không sẽ không  được XK. Việc quy định giá sàn thu mua nguyên liệu cũng đang vi pham pháp luật cạnh tranh, theo đó các nhóm DN, hiệp hội không được phép thỏa thuận ấn định một mức giá cố định. Quy định về giá sàn nguyên liệu cá tra của nghị định này đang trái với các văn bản pháp luật cấp cao hơn, cụ thể là Luật Giá và Luật Cạnh tranh.

Để gỡ khó cho con cá tra XK, ông Nam đề nghị, cần sớm bỏ những thủ tục quy định về giá sàn nguyên liệu cá tra; bãi bỏ thủ tục đăng ký hợp đồng XK cá tra qua Hiệp hội cá tra Việt Nam, mà xem xét thay vào đó là cơ chế chứng nhận các lô nguyên liệu từ các cơ quan quản lý và người tiêu dùng địa phương theo đúng cách tiếp cận về đăng ký, cấp phép ao, vùng nuôi của nghị định này. Bên cạch đó, những quy định quá đặc thù trong XK cá tra của trong nghị định này cũng cần được xem xét trong bối cảnh mới khi Việt Nam sẽ ký thêm nhiều Hiệp định thương mại FTA mới và sẽ có hiệu lực trong tương lai