Trường ĐH chuyển đổi thành công ty: Gỡ “nút thắt” trong thực hiện đổi mới giáo dục

Ảnh minh họa.

Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao

Theo đó, dự thảo lần này đề xuất sửa đổi 36 trong tổng số 72 điều của Luật Giáo dục ĐH hiện hành. Những nội dung được sửa đổi là các vấn đề cơ bản nhất thể hiện trong các chính sách lớn là mở rộng và nâng cao hiệu quả của tự chủ ĐH, đảm bảo các trường được tự chủ sâu rộng hơn, tự chủ trên cả 3 phương diện chuyên môn, cơ cấu tổ chức bộ máy, nhân sự và quản trị ĐH.

Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ giáo dục ĐH (Bộ GD&ĐT) cho biết, Dự thảo Luật sửa đổi đảm bảo tính thiết thực, khả thi thông qua việc lựa chọn sửa đổi, bổ sung những nội dung để giải quyết vấn đề “nút thắt” trong thực hiện đổi mới giáo dục ĐH, nhằm triển khai hiệu quả tự chủ ĐH và huy động được các nguồn lực trong và ngoài nước cho phát triển giáo dục ĐH. Đồng thời phải tạo được môi trường pháp lý vững chắc, thông thoáng và hấp dẫn để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có tư duy đổi mới, năng lực sáng tạo, là khâu đột phá chiến lược cho phát triển kinh tế - xã hội, kiến tạo nền kinh tế tri thức cho đất nước.

“Đặc biệt, tại Điều 14 của dự thảo Luật sửa đổi lần này đã cho phép các cơ sở giáo dục ĐH được thành lập DN, công ty. Mục đích là nhằm thúc đẩy nghiên cứu khoa học ứng dụng vào thực tế. Nếu để các nhà khoa học tự thương mại hóa kết quả nghiên cứu của mình thì chắc là hiệu quả không cao. Bởi vì các nhà khoa học không được đào tạo về việc làm kinh doanh và rất khó khăn khi thương mại hóa các sản phẩm nghiên cứu của mình. Vì vậy cần phải có cơ chế doanh nghiệp để chuyển tải, thương mại hóa các kết quả nghiên cứu đó. Cơ chế này cũng thúc đẩy được quá trình đào tạo gắn với thị trường của các nhà khoa học, bán được kết quả của mình”, Vụ trưởng Vụ giáo dục ĐH nhấn mạnh.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Phụng, một trong những điểm mới nữa của dự thảo luật sửa đổi đó là các trường tự chủ được thu học phí theo giá dịch vụ giáo dục ĐH. Như vậy, Nhà nước sẽ không còn quy định khung học phí đối với các trường ĐH công lập tự chủ. Bộ GD&ĐT cũng đã có giải pháp để tránh tình trạng các trường “lạm phát” tăng học phí, gây khó khăn cho người học.

Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục ĐH được kỳ vọng sẽ gỡ bỏ nhiều nút thắt giúp các trường ĐH tại Việt Nam phát triển về mọi mặt.

 "Bật đèn xanh" để trường ĐH thành lập DN

PGS.TS Vũ Thị Lan Anh, Phó hiệu trường ĐH Luật cho rằng, cho DN hoạt động trong các trường ĐH có nhiều ý nghĩa như, ứng dụng và khai thác lợi nhuận từ các công trình nghiên cứu. Ở nước ngoài như Nhật Bản, quy định trong trường ĐH sẽ có các khoa nhưng trong trường hợp có lợi cho nghiên cứu khoa học và giáo dục đào tạo thì có thể thành lập các tổ chức làm cơ sở cho việc nghiên cứu ngoài khoa.  “Hiện nay tại Việt Nam, một số trường ĐH đã có doanh nghiệp hoạt động và ứng dụng rất tốt sản phẩm khoa học – công nghệ, nghiên cứu của mình. Việc tăng cường chuyển giao tri thức từ trường ĐH vào cuộc sống sẽ là một giải pháp lớn, tạo đà phát triển cho chính mỗi trường ĐH”, PGS.TS Vũ Thị Lan Anh cho hay.

Một giảng viên của trường ĐHQG Hà Nội nhấn mạnh, trong khi liên kết giữa trường ĐH và DN ở Việt Nam để chuyển giao những kết quả nghiên cứu vào cuộc sống vừa yếu lại vừa thiếu thì việc trường ĐH tự thành lập công ty để "bật đèn xanh" và tăng tốc quá trình chuyển giao này là một động thái đáng mừng. Nhiệm vụ của các trường ĐH là đào tạo, nghiên cứu khoa học và ứng dụng các thành tựu của khoa học - công nghệ vào công cuộc dựng xây đất nước.

Theo PGS Lê Hữu Lập, nguyên Phó Giám đốc Học viện Bưu chính Viễn thông, Chính phủ đã ban hành Nghị định 115 về DN khoa học - công nghệ trao quyền tự chủ cho các đơn vị khoa học - công nghệ, tuy nhiên thị trường khoa học - công nghệ thật sự rất khó khăn vì cơ chế chưa rõ ràng. “Kinh nghiệm thương trường của các giảng viên cũng rất hạn chế, hệ thống thuế phức tạp, áp đặt và chưa có ưu đãi đáng kể cho hoạt động ứng dụng khoa học cũng như chuyển giao công nghệ đã khiến các công ty hoạt động rất khó khăn. Việc đồng ý cho các trường thành lập DN là rất tốt và nếu quy định này được thể hiện trong luật thì các DN sẽ thành công", ông Lập cho hay.