Tinh giản chương trình hiện hành, đổi mới dạy học định hướng chương trình giáo dục phổ thông mới

Thống nhất tinh giản nội dung dạy học

TS Sái Công Hồng, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD&ĐT) cho biết, để triển khai chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, từ năm 2017, Bộ GD&ĐT đã ban hành công văn số 4612 Hướng dẫn thực hiện chương trình GDPT hiện hành theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh từ năm học 2017-2018.

Theo đó, yêu các nhà trường tinh giản các nội dung dạy học vượt quá nội dung cần đạt về kiến thức, kỹ năng của chương trình GDPT hiện hành; điều chỉnh để tránh trùng lặp nội dung giữa các môn học và hoạt động giáo dục; bổ sung cập nhật những thông tin mới phù hợp thay thế cho thông tin cũ, lạc hậu… Việc dạy học và kiểm tra đánh giá cũng được yêu cầu đổi mới theo hướng tăng cường tính chủ động, sáng tạo của học sinh, dạy học thông qua các hoạt động giáo dục trong và ngoài lớp.

Vừa qua, để ứng phó với dịch Covid-19, Bộ GD&ĐT đã tinh giản nội dung dạy học của chương trình học kỳ 2 năm học 2019-2020. Hoạt động này nhận được những hiệu ứng tích cực từ học sinh, giáo viên và toàn xã hội. Theo chỉ đạo của Bộ trưởng GD&ĐT, thời gian tới sẽ thực hiện tinh giản nội dung dạy học của chương trình GDPT hiện hành, đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá theo định hướng giáo dục phát triển phẩm chất năng lực cho học sinh. Chủ trương này sẽ thực hiện thống nhất trên toàn quốc. Như vậy, giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục sẽ thuận lợi trong công tác đổi mới dạy học và học sinh là người hưởng lợi cuối cùng.

Gắn thực tiễn với khoa học trong hoạt động tinh giản

Tại khóa tập huấn, các tổ tưởng chuyên được hướng dẫn thực hiện rà soát tinh giản nội dung dạy học, xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn, kế hoạch giáo dục môn học, hoạt động giáo dục trong thực hiện chương trình GDPT hiện hành theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực người học. Đồng thời hướng dẫn việc đổi mới kiểm tra đánh giá theo định hướng chương trình GDPT 2018.

Theo đó, về tinh giản nội dung dạy học, giáo viên sẽ rà soát và đề xuất tinh giản các nội dung dạy học vượt quá nội dung cần đạt về kiến thức, kỹ năng của chương trình GDPT hiện hành; điều chỉnh để tránh trùng lặp nội dung giữa các môn học và hoạt động giáo dục; bổ sung cập nhật những thông tin mới phù hợp thay thế cho thông tin cũ, lạc hậu... Sau khi tinh giản, giáo viên thực hiện tích hợp hoặc ghép hợp nội dung kiến thức thành bài học hoặc chủ đề dạy học.

Để tổ chức dạy học sau tinh giản, các nhà trường, tổ chuyên môn phải xây dựng kế hoạch chuyên môn của từng môn học. Từng giáo viên căn cứ vào đó xây dựng kế hoạch dạy học cho cá nhân, để thực hiện linh hoạt, sáng tạo các bài học, các chủ đề. Trong kế hoạch dạy học, cần xác định rõ yêu cầu cần đạt của chủ đề, từ đó định hướng phương pháp giảng dạy và phân bổ thời gian hợp lý.

Việc đổi mới kiểm tra đánh giá được thực hiện theo hướng tăng cường kết hợp đánh giá định tính và định lượng, tức kết hợp đánh giá bằng nhận xét và đánh giá bằng điểm số. Các hình thức kiểm tra đánh giá sẽ đa dạng như: Hỏi đáp, viết, thuyết trình, đánh giá bằng sản phẩm học tập. Đồng thời khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm tra đánh giá học sinh.

"Tới đây, giáo viên của các tổ chuyên môn sẽ đề xuất nội dung tinh giản, xây dựng các chủ đề, nhóm chủ đề theo nội dung đã tinh giản. Sản phẩm này được Sở GD&ĐT các tỉnh tổng hợp, gửi về Bộ GD&ĐT. Bộ sẽ mời các nhà khoa học nghiên cứu đề xuất của giáo viên để tiến hành tư vấn cho Bộ ban hành hướng dẫn và thực hiện thống nhất trong toàn quốc. Như vậy, sản phẩm trí tuệ chung, kết hợp cả thực tiễn và khoa học" - TS Sái Công Hồng cho hay.

Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học cho biết, hướng dẫn nội dung tinh giản sẽ được Bộ GD&ĐT ban hành trong thời gian tới đây. Hiện nay Bộ đang sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở (THCS) và học sinh trung học phổ thông (THPT) ban hành kèm theo Thông tư số 58/2011/TT-BGDĐT. Đây sẽ là căn cứ pháp lý để các giáo viên thực hiện đổi mới kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực cho học sinh.

Cô giáo Phạm Thị Kim Sanh, trường THPT Trương Vĩnh Ký (huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre) đánh giá, việc tinh giản nội dung dạy học của chương trình GDPT hiện hành để đổi mới dạy học, định hướng theo chương trình GDPT 2018 là hết sức cần thiết. Lý do là chương trình, sách giáo khoa hiện nay có nhiều nội dung nặng tính hàn lâm, nội dung kiến thức một số môn và giữa các lớp học có sự trùng lặp. Đây là một phần lý do khiến học sinh chưa hứng thú học tập.

"Nếu Bộ GD&ĐT tinh giản chương trình và áp dụng thống nhất trên toàn quốc, giáo viên sẽ có thêm thời gian để áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, mang lại sự hứng thú và hiểu biết kiến thức chuyên môn lẫn thực tế cho học sinh", giáo viên Phạm Thị Kim Sanh nói.