Quảng Trị: Hồi sinh nhiều vùng “đất chết”

Năm 1996, Quảng Trị là tỉnh đầu tiên trong cả nước được Chính phủ cho phép thực hiện thí điểm chương trình hợp tác quốc tế rà phá bom, mìn nhân đạo, với dự án của Tổ chức Peace Trees Việt Nam – Hoa Kỳ (Cây Hòa bình Việt Nam - Hoa Kỳ). Sau đó, tỉnh tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ nhiều tổ chức khác như: MAG, NPA, RENEW, CPI, SODI, APOPO...  

Sau 20 năm tham gia rà phá bom mìn, vật nổ, Peace Trees Việt Nam đã giúp các huyện, thị của tỉnh Quảng Trị làm sạch hơn 360 ha đất, loại bỏ 80.000 vật liệu nổ, cùng với việc giáo dục nhận thức cho hơn 85.000 đối tượng về sự nguy hiểm của bom, mìn. Bà Phạm Thị Hoàng Hà (quản lý dự án Peace Trees Việt Nam), cho biết: “Trước đây, khi mới bắt đầu dự án, hàng tuần, hàng ngày chúng tôi đều nhận được cuộc gọi từ các địa phương, thông báo có vật liệu nổ. Nhưng hiện nay, số cuộc gọi giảm dần. Từ đầu năm 2015 đến nay, chúng tôi chưa nhận được cuộc gọi nào, diện tích đất an toàn của người dân được tăng lên...”

Tổ chức RENEW hỗ trợ Quảng Trị rà phá bom, mìn vật nổ sau chiến tranh.

Theo UBND tỉnh Quảng Trị, từ các hoạt động rà phá bom mìn, giải phóng đất đai, nhân dân yên tâm sản xuất, tái định cư... Tỷ lệ tai nạn do bom, mìn đã giảm đáng kể, từ 456 vụ (giai đoạn 2001-2007) xuống còn 127 vụ (giai đoạn 2008-2014). Cùng với Peace Trees Việt Nam, rất nhiều tổ chức khác như SODI, RENEW, MAG hay hỗ trợ từ Quỹ Viện trợ nhân dân Na uy, đã giúp tỉnh phát hiện và phá hủy an toàn số lượng lớn bom mìn và vật liệu nổ. Tính đến hết 2014, các tổ chức phi chính phủ quốc tế đã giúp tỉnh Quảng Trị rà phá được 8.399 ha; di dời, hủy nổ an toàn 556.448 vật liệu nổ, trong đó có 297 kíp bom, các loại bom, đạn...

Ông Jonathon Guthrie, Giám đốc Quốc gia Quỹ Viện trợ nhân dân Na uy, cho biết: “Thông qua hoạt động giáo dục phòng tránh bom mìn, người dân đã nhận diện được mối nguy hại. Tuy nhiên, người dân cần có ý thức khi gặp phải bom, mìn cần tránh xa và gọi ngay đến đường dây nóng do các tổ chức cung cấp, cùng tham gia và đẩy nhanh quá trình phục hồi hậu quả chiến tranh...”.

Theo trung tá Đinh Xuân Lai, Trưởng ban Công binh (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Trị), những năm qua, các đội rà phá bom, mìn chuyên trách của quân đội; các đội xử lý bom, mìn, vật nổ tại các huyện, thị xã, thành phố... đã nỗ lực rà phá hơn 4.348 ha đất, thu gom và phá hủy 272.500 quả bom, mìn và vật nổ các loại ở các địa phương, giúp người dân yên tâm canh tác, sản xuất. Các lực lượng trên còn rà phá hơn 1.600 ha đất của các dự án đầu tư xây dựng đường giao thông, công trình thủy điện, nhà máy...  qua đó, thu gom và phá hủy hơn 5.500 quả bom, mìn, vật nổ các loại.

Trong chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Quảng Trị đầu tháng 3/2015, Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Rô sơ Gottemolo bày tỏ sự hài lòng khi chứng kiến những thành quả từ sự hợp tác, hỗ trợ của Chính phủ Hoa Kỳ đối với tỉnh Quảng Trị trong việc rà phá bom, mìn, vật liệu nổ. Ông Gottemolo cho biết, trong năm 2015, Chính phủ Hoa Kỳ đã quyết định hỗ trợ 8 triệu USD cho tỉnh Quảng Trị thành lập trung tâm cơ sở dữ liệu giúp các đơn vị rà phá bom, mìn có thể nắm bắt những nơi có lượng đất ô nhiễm bom, mìn lớn để ưu tiên rà phá.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, ông Nguyễn Đức Chính chia sẻ: Công cuộc khắc phục hậu quả bom, mìn là quá trình lâu dài, tỉnh mong muốn trung ương và các tổ chức quốc tế trên cơ sở những thành tựu đã đạt được, tiếp tục kế thừa, phát triển và mở rộng dự án rà phá bom mìn, góp phần hồi sinh màu xanh những vùng đất chết.