Quán thanh xuân tháng 11 trở lại với “Đồng quê thương nhớ”

"Ở mỗi chúng ta đều có một người nhà quê" (trích Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh - Hoài Chân). Kể cả với những người được sinh ra ở thành phố thì hình như vẫn mang trong mình chút ẩn ức làng quê, do một mối liên hệ nội tộc xa gần nào đó. Làng quê Việt với hình ảnh đặc trưng đính kèm như cây đa, bến nước, sân đình, cổng làng,.. Quần thể sinh hoạt trong làng gói gọn lại như một đại gia đình, tạo nên sự đồng cảm, thương yêu, giúp đỡ, sẻ chia. Những câu hát ru từ trong nôi, những trò chơi dân gian, những câu hát đồng dao… đã ăn sâu vào tiềm thức của con người từng sinh sống nơi đây. Làng quê cũng là nơi cất giữ nhiều phong tục khá cổ điển - đất lề quê thói.

Nhạc sỹ Nguyễn Vĩnh Tiến cho biết, những ký ức về miền quê Trung du cảu anh buồn và đẹp. Vẻ đẹp quê thấm vào tâm hồn để chắt lọc thành những vần thơ đầy chất quê giữa phố thị, như bài "Tuổi tôi" (Tuổi tôi bám chặt lưng trâu/Vượt sông mà ngắm nhịp cầu bắt ngang/Tuổi tôi ra đứng đầu làng/Để xem màu nắng có vàng như hoa?/Tuổi tôi sục sạo khắp nhà/Tìm sao cho đủ tiếng gà ban trưa). Còn đạo diễn - NSND Nguyễn Hữu Phần chia sẻ về việc tái hiện không gian làng quê trong bối cảnh của những bộ phim "Ma làng", "Đất và người", "Gió làng Kình", "Bão qua làng"... Đó là không gian đặc trưng của đồng bằng Bắc bộ. Những bộ phim có sức sống đặc biệt bởi vì khai thác những tình huống chỉ có ở làng quê, dựa vào những phong tục tập quán…

Với tập truyện đầu tay "Gió đồng hun hút", nhà báo Ngô Bá Lục đã những câu chuyện vụn vặt liên quan đến cuộc sống của một cậu bé ở thời điểm thập niên 80 của thế kỷ trước. Điều đó chắc chắn sẽ chạm đến miền ký ức của rất nhiều khán giả của Quán thanh xuân. Với nhà báo Ngô Bá Lục, ký ức Hội làng - ấy là niềm vui chung của cả cộng đồng làng xã. Mỗi mùa gặt là một lễ hội kéo dài. Niềm vui và nỗi buồn của người dân quê đều xoay quanh mùa vụ. Cả năm cấy trồng chỉ trông chờ vào mùa gặt. Nỗi lo hạt gạo, chuyện đói no luôn ám ảnh người nông dân, tất cả các Lễ hội đều cầu mong sự thuận lợi mùa màng và luôn tổ chức lúc nông nhàn. Điều đó lý giải tại sao ký ức Lễ hội làng cứ đeo đẳng mãi trong mỗi người thôn quê. Cũng như, Tết ở nông thôn đậm đà hương vị hơn thành phố, bởi vì làng quê mới là nơi ấp ủ, lưu giữ những nếp sống ngàn đời của cha ông ta.

Còn nhà báo, nhiếp ảnh gia Ngô Thiên Chương lại khắc họa làng quê bằng hàng ngàn bức ảnh về làng quê Nam Bộ. Hình bóng làng quê, con người vùng đất phương Nam trù phú luôn khiến người xem nhớ về một vùng đất hội tụ văn hóa của những người đi khai phá. Cũng do lịch sử khai hoang mở đất, đã hình thành nên tính cách hào sảng của người nông dân Nam bộ, trong hoạn nạn khó khăn không bỏ rơi nhau, đồng cam cộng khổ...

Trong Quán thanh xuân, khán giả cũng gặp lại hình ảnh của ngày mùa ở làng quê. Đó thực sự là những ngày tết. Và những ký ức về ngày mùa, về hội làng đã làm nên chân dung văn hóa của quê hương trong mỗi con người. Nhà báo Ngô Thiên Chương cho biết, ký ức của anh làng về những đám hát Bội ở quê, những ngày hội cúng Đình, cầu Ngư đặc trưng của Phương Nam. Tất cả như ngập tràn trong niềm hân hoan, hứng khởi. Cuộc sống bỗng trở nên sôi động và nhộn nhịp hơn bất cứ thời điểm nào trong năm.

Làng quê là chốn duy nhất mà mỗi người con tha hương không đo đếm bằng khoảng cách địa lý, không bao giờ cảm thấy xa xôi, dù có đi đến góc biển chân trời. Làng ở trong tiềm thức, trong da diết nỗi nhớ mỗi người. Thế nhưng khi đời sống xã hội phát triển, các làng quê cũng đổi mới. Làng bây giờ giàu có, khang trang lên, nhưng có khi làng đang đánh mất dần cái vẻ đẹp tình tứ, thanh tao của mình? Cho dù vậy thì quê hương vẫn luôn là chốn yên bình cho mỗi tâm hồn. Có một tâm lý chung: Khi còn trẻ hong hóng rời làng đi xa bao nhiêu thì khi về già lại háo hức về làng bấy nhiêu. Cái háo hức ấy chính là được vun từ nỗi nhớ. Và đó cũng là một trong những lý do mà "Quán thanh xuân" tháng 11 này thực hiện chủ đề "Đồng quê thương nhớ" – khắc họa lại nỗi nhớ, nỗi thương, sự khắc khoải về quê của biết bao thế hệ người Việt.