Ông Đinh La Thăng nhận trách nhiệm do nóng vội

Bị cáo Đinh La Thăng tại tòa sáng 8/1. Ảnh: TTXVN.

Ngày 9/1, phiên tòa xét xử vụ án tham ô, cố ý làm trái gây thiệt hại 119 tỉ đồng cho Tập đoàn dầu khí PVN tiếp tục với phần thẩm vấn hai bị cáo được quan tâm nhất trong vụ án là bị cáo Đinh La Thăng - nguyên chủ tịch HĐQT PVN và Trịnh Xuân Thanh - nguyên chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc Tổng công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC).

Hội đồng xét xử (HĐXX) đã xét hỏi bị cáo Đinh La Thăng về việc chỉ định thầu dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 cho PVC, khi năng lực của doanh nghiệp này rất yếu kém.

Trả lời câu hỏi có nắm được năng lực tài chính và kinh nghiệm của PVC không mà lại chỉ định thầu cho đơn vị này, ông Đinh La Thăng khẳng định việc chỉ định thầu đối với các đơn vị thành viên của PVN là "do chủ trương của Bộ Chính trị"!

Bởi vậy, việc triển khai nghị quyết của Bộ Chính trị là để phát triển kinh tế, Chính phủ cho phép PVN chỉ định thầu đối với các đơn vị thành viên.

Từ chủ trương này, tập đoàn phát triển xuống các công ty con trong đó có PVC để xây dựng thành 1 đơn vị xây lắp dầu khí mạnh. Sau đó có sự đồng ý của Chính phủ thì PVN cho PVC làm tổng thầu.

Chủ tọa hỏi ông Thăng về việc ký chủ trương cho PVC làm tổng thầu và liên doanh tổng thầu, ông Thăng khẳng định giao cho Tổng giám đốc PVC triển khai cho các thành viên của PVC, căn cứ vào tờ trình của PVC thì chủ tịch HĐTV PVN có quyết định.

Về việc bị cáo Thăng có những quyết định nào chỉ định thầu cho PVC, ông Thăng khẳng định khi PVC là tổng thầu nhưng có liên doanh với Lilama.

Chủ tọa hỏi căn cứ nào để giao PVC làm tổng thầu? Ông Thăng khẳng định việc chọn lựa đối tác nước ngoài là khó cho Việt Nam. Còn năng lực tài chính và kinh nghiệm thì ông Thăng khẳng định thời điểm đó PVC có đủ.

PVC đã thi công hàng trăm công trình rồi chứ không chỉ có công trình nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2.

Về năng lực tài chính, ông Thăng cho rằng dựa vào các báo cáo của PVC và các bộ phận giúp việc của PVN báo cáo. Do đó, căn cứ vào năng lực và thực tiễn của PVC nên bị cáo đồng ý về nguyên tắc. "Năm 2010, PVN đã bán bớt cổ phần của PVC thu được tiền". Ông Thăng nói.

"Khi PVC ký hợp đồng 33 thì PVC đã có các đánh giá, hồ sơ chưa?" - chủ tọa hỏi bị cáo Thăng.

Bị cáo Thăng nói: "Trách nhiệm này thuộc về chủ đầu tư và tổng thầu, vì việc ký kết hợp đồng đó bị cáo không chỉ đạo ký hợp đồng".

"Về nguyên tắc, việc đồng ý chỉ định thầu trên cơ sở chất lượng, năng lực của đơn vị. Bị cáo cho rằng PVC đủ năng lực tài chính, năng lực kinh nghiệm thì có kiểm tra các báo cáo không?" - chủ tọa hỏi tiếp.

"HĐTV làm việc thì có bộ máy giúp việc của tập đoàn, căn cứ vào các tờ trình, báo cáo của chủ đầu tư thì đồng ý về mặt chủ trương nên giao cho tổng giám đốc trực tiếp chỉ đạo", bị cáo Thăng trả lời.

Chủ tọa: "Tại sao theo nghị quyết của PVN nêu rõ PVC là tổng thầu liên doanh, nhưng công văn do bị cáo ký lại làm ngược lại rằng chỉ PVC làm tổng thầu?".

Bị cáo Đinh La Thăng: "Cảm ơn chủ tọa đã có câu hỏi này. Đối với tổng thầu và liên doanh tổng thầu có phạm vi khác nhau nhưng phần nước ngoài thực hiện là nước ngoài thiết kế.

Việc bị cáo ký liên doanh tổng thầu, là căn cứ vào một văn bản trước đó của HĐTV ban hành, sau đó bị cáo tiếp tục thực hiện".

Chủ tọa truy tiếp: "Căn cứ vào đâu ngày 1-3-2011 sẽ khởi công?". Bị cáo Đinh La Thăng đáp: "Căn cứ vào báo cáo của chủ đầu tư và bị cáo đồng ý, khi PVPower cho rằng có đủ năng lực khởi công nên bị cáo đồng ý".

Chủ tọa: "Ngày 24-2-2011 bị cáo ký báo cáo hiệu chỉnh đầu tư, rõ ràng bị cáo nhận thức được rằng báo cáo chưa đầy đủ, vậy làm sao triển khai được?".

Bị cáo Đinh La Thăng: "PVN đã triển khai hàng trăm công trình khắp nơi chứ không chỉ có Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2. Do đó, để đảm bảo chất lượng tiến độ, tập đoàn luôn chỉ đạo các đơn vị thành viên thực hiện đồng thời nhiều việc".

Trước câu hỏi về việc tạm ứng tiền cho PVC, bị cáo Thăng cho rằng đó là việc của chủ đầu tư, không cần chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch Hội đồng thành viên. 

"Có việc chỉ đạo ứng tiền không?", tòa hỏi, bị cáo Thăng trả lời: "Không" và khẳng định: Khi chủ đầu tư ứng tiền cho nhà thầu thì đã yêu cầu rõ sử dụng tiền cho Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2, không được sử dụng sai mục đích. Bị cáo Thăng sau đó nhận có chỉ đạo cho ứng 10%, bởi lúc đó chưa biết về hợp đồng 33. 

Bị cáo Ninh Văn Quỳnh (cựu kế toán trưởng PVN) được gọi lên đối chất. Bị cáo Quỳnh khai hợp đồng 33 có một số khiếm khuyết và ông chỉ báo cáo với cấp trên là Nguyễn Xuân Sơn. Việc chi tiền cũng chịu sự chỉ đạo trực tiếp của ông Sơn. 

"Có khi nào bị cáo nhận được bút phê của ông Thăng về việc chi 1.000 tỷ không?", chủ tọa hỏi. Bị cáo Quỳnh nói có nhận công văn của ông Thực, Khánh, Sơn. Công văn ký ngày 30/5/2011.

Tòa tiếp tục cho bị cáo Vũ Hồng Chương (cựu trưởng ban quản lý dự án Nhiệt điện Thái Bình 2) đối chất. "Việc PVC đề nghị Ban quản lý dự án tạm ứng, bị cáo Thăng có được báo cáo không?", tòa hỏi.

Bị cáo Chương nhớ lại một buổi chiều bị ông Thăng gọi lên cùng nhiều bị cáo để trả lời về việc vì sao chưa tạm ứng tiền, không làm văn bản tạm ứng cho PVC. Ông Chương khi đó trả lời hợp đồng 33 chưa đủ điều kiện.

Bị cáo Nguyễn Quốc Khánh (nguyên phó tổng giám đốc PVC) là người tiếp theo đối chất. Ông khai hợp đồng 33 không đủ điều kiện thực hiện, tạm ứng; dù sau đó đổi sang hợp đồng 4194 nhưng chỉ đổi chủ thể nên bản chất vẫn là chưa đủ điều kiện. "Vì sao chưa đủ điều kiện tạm ứng mà bị cáo cùng bị cáo Đinh La Thăng lại có bút phê về việc tạm ứng?", thẩm phán hỏi. Bị cáo Khánh phủ nhận có bút phê. 

Thẩm phán ngay sau đó giơ công văn và đọc bút phê của ông Thăng với nội dung "chuyển anh Khánh - phó Tổng giám đốc xử lý, cho PVC tạm ứng 1.000 tỷ đồng".

Bị cáo Phạm Tiến Đạt (nguyên kế toán trưởng PVC) lên đối chất tiếp theo. Trả lời về tình hình tài chính của PVC, bị cáo khai giữa năm 2011 dòng tiền đầu tư lớn hơn vốn điều lệ. PVC vẫn có lãi nhưng mất cân bằng.

Trước câu trả lời này, ông Thăng khi đối chất nói rằng "tôn trọng câu trả lời". Theo ông, kết quả sản xuất kinh doanh của PVC được kiểm toán công khai và doanh nghiệp vẫn có lãi. "Với doanh nghiệp, vốn và nguồn vốn cùng khó khăn trong một thời điểm là việc bình thường", ông nói.

Bị cáo Thăng nói thêm khi ở cơ quan điều tra, cũng như trước tòa đã nhận thấy do sức ép của tiến độ nên có lúc nóng vội, nôn nóng và quá quyết liệt, vì thế vi phạm quy trình, thủ tục.