Nhà báo... không thẻ

Cơ thể tật nguyền

Chị có cái tên khá hay nhưng khá buồn: Xa Lệ Thủy. Chị sinh ra và lớn lên tại mảnh đất Đà Bắc heo hút của tỉnh Hòa Bình. Mẹ chị Thủy nguyên là phó bí thư huỵện ủy. Sinh ra trong một gia đình mà người mẹ vốn được coi là có chức tước và học vấn nên cuộc sống thời thơ ấu của chị khá thuận. Có điều kiện đi học, có thời gian đọc sách và vốn là người ham đọc, ham tìm hiểu nên chị Thủy học giỏi. Tốt nghiệp cấp III trường huyện, vốn là người ham mê công tác phong trào nên chị Thủy làm đơn vào trường Cán bộ đoàn.

Học xong, chị yêu. Theo tiếng gọi của trái tim, chị đã không về quê mà vào một miền đất heo hút hơn, đó là huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum. Tại miền đất mới này, với sự năng động và hiểu biết chị đã nhanh chóng trở thành cán bộ đoàn gương mẫu rồi sau đó được Hội phụ nữ tỉnh xin sang làm cán bộ. Cuộc đời, sự nghiệp đang phơi phới, hứa hẹn tương lai tươi sáng. Thật không ngờ bạo bệnh đã ập xuống đầu chị. Sau một ngày nắng nôi đi cơ sở trở về nhà chị đã ngã vật ra. Mọi người đưa đi cấp cứu, bệnh viện tỉnh bó tay, chị được chuyển ra Bệnh viện Xanh Pôn, Hà Nội. Sau khi chẩn đoán, các bác sĩ cho biết chị sẽ sống nhưng bị liệt.

Chị Xa Lệ Thủy (áo đỏ) trong một lần đi tiếp xúc với dân ở xã miền núi Tân Minh (Yên Lương, Phú Thọ).

Hai tháng nằm viện, mái tóc dài rụng sạch, cơ thể vỏn vẹn 29kg, sức khỏe mất đến gần 40%, do điều kiện có hạn chị được gia đình chuyển về quê. Đau khổ nhất là cánh tay phải của chị không còn sử dụng được nữa, chị hụt hẫng hoàn toàn, chông chênh với suy nghĩ chết và sống, nhưng nghĩ về cái chết đến nhiều hơn với chị. Ai cũng nghĩ chị khó lòng mà vượt qua và  tiếc cho số phận một cô gái...

Nghề báo và sự cứu rỗi

 Ủ uột mãi, thế rồi nguồn sống cũng đã nhen nhúm trong chị khi chị tìm thấy những điều kỳ diệu trên mỗi trang báo, mỗi bài viết mà chị thường đọc để “giết thời gian”. Không chỉ đọc đơn thuần mà chị còn mong ước mình sẽ trở thành người viết báo. Chị ngẫm: Muốn đến được với nghề này trước tiên phải sống đã.Để sống, chị bắt đầu hành trình chinh phục được chính bản thân. Từ một cơ thể tật nguyền, nằm một chỗ, tất cả sinh hoạt đều phải nhờ người thân, giờ chị Thủy bắt đầu tập đi, đó là cả một cực hình với chị. Với hai cây tre được buộc trước nhà chị miệt mài luyện tập, lê từng bước nhọc nhằn.

Nay đã đi lại được nhưng chị không sao quên được những buổi đầu tập đi sau thời gian nằm liệt giường của mình. Ngày ấy, chỉ cần lê hai, ba bước thôi chị đã ngã lăn quay ra đất, mặt đầy đất cát, bọt mép sùi ra, nằm thở phì phò. nhưng để có thể đến được với nghề báo nên chị đã không nản. Và chị đã đi được sau đó một thời gian. Đi được rồi, thế nhưng để đến với nghề thì chị lại phải tập viết. Vì bàn tay phải bị liệt nên chị phải tập viết bằng tay trái. Buổi đầu cầm bút với tay trái của chị cũng thật hết sức khó khăn. Ngày ấy, chỉ viết được chục từ là bàn tay trái lại bị chuột rút, co quắp và nhức buốt đến tận xương tủy. Thế nhưng vẫn một ước mong chị say sưa rèn luyện. Những con chữ ngô nghê, siêu vẹo định hình dần rồi trở nên sạch đẹp. Chị mừng rơi nước mắt vì những thành công ban đầu của mình.

Khi đã đi, đã viết thạo, chị đánh đường lên Ủy ban huyện, gặp những người quen của mẹ mình xin tài liệu. Khi được họ hỏi, chị trình bày ý định, ai cũng lắc đầu ngao ngán. Người ta cho rằng chị dở hơi, vì theo họ nghề báo đòi hỏi những con người hoàn thiện về cơ thể. Những người khỏe khoắn có tài đã mấy ai đến được với nghề ấy đâu!?

Chị mặc, tập tễnh lê cái cơ thể tật nguyền cùng mớ tài liệu mà mấy người mủi lòng đã cho về nhà. Đốt đèn, đọc, nghiền ngẫm tìm cấu tứ chị bắt đầu đặt bút. Tưởng đơn giản, thế nhưng việc đánh vật với câu chữ, việc viết báo thật cũng không dễ. Cứ viết, không thấy ưng ý lại gạch, thậm chí xé cả những trang bản thảo, rồi hai bài viết đầu tay được chắt lọc từ mớ tài liệu xin được cũng hoàn thành. Cẩn thận chị chép lại rồi tập tễnh đến bưu điện huyện gửi Báo Hòa Bình.  Chị trở về mong đợi và hy vọng.

Không ngờ, tuần sau niềm vui đã đến cùng chị. Hai bài được đăng cả, ngoài báo biếu, thư của ban biên tập, chị còn được cả tiền nhuận bút nữa. Niềm vui được nhân đôi, từ đây chị đã có nguồn sống cho mình ấy là những đồng nhuận bút. Từ những bài quẩn quanh ở huyện nhà, để có những bài viết hay hơn, sống động hơn chị tìm tới các huyện trong tỉnh.

Niềm vui cùng những số báo mới nhất các tòa soạn gửi về.

Không thẻ, không giấy giới thiệu, đến đâu chị cũng thật thà đề xuất ý kiến. Với sự thật thà, chất phác ở đâu chị cũng được cung cấp số liệu. Để có những bài viết hay, các địa danh trong tỉnh như: Mai Châu, Đồng Chum, Tân Pheo... chị đã thuê xe ôm đi khắp.

Từ cộng tác viên của báo tỉnh, bằng sự trải nghiệm, chịu khó học hỏi chị đã dần trở thành cộng tác viên của các báo Trung ương. Có những lần, chị thuê xe ôm vào tận chợ Bờ viết bài. Cả đi lẫn về mất 150 nghìn, nhuận bút được 200 nghìn đồng, nhưng chị Thủy rất vui vì thấy mình có ích, giúp người dân đưa được tâm nguyện, bức xúc đến với các cấp, ngành.

Tuy là nghiệp dư nhưng với cách viết, cách đưa đẩy vấn đề chị đã trở thành người làm báo chuyên nghiệp thực thụ. Nghề báo đã cho chị sống và sống để đến với nghề nên cái tên Lệ Thủy đã trở thành quen thuộc của nhiều bạn đọc, nhất là với độc giả tỉnh Hòa Bình.

Từ một người tật nguyền, với việc yêu thích nghề báo và luôn xác định mình là “gạch nối” giữa dân và chính quyền, hiện tại nữ nhà báo không thẻ này đã có thương hiệu thật sự. Để đáp ứng cho công việc của mình, chị đã thuê một người xe ôm với lương tháng 2 triệu đồng. Với “thương hiệu”, với tín nhiệm mà người đọc dành cho, “hữu xạ tự nhiên hương”, có bất cứ việc gì họ đều gọi đến chị. Trao đổi, thấy làm được, không nề hà chị lên đường ngay.

Tôi hỏi chị có tâm sự gì về nghề với giới trẻ, với đồng nghiệp, sau một hồi suy ngẫm chị nói: Làm nghề nào cũng cần khiêm tốn và học hỏi, đặc biệt với nghề viết báo thì càng cần phải khiêm tốn, càng cần phải học hỏi. Đừng cho mình là to tát, đừng cho mình là quan trọng, mình cũng giống như một người nông dân, chỉ khác là người nông dân làm ra hạt thóc còn mình “làm ra” câu chữ có thông tin... Câu nói đầy tâm huyết về nghề làm tôi nhớ đến một câu nói: Rất nhiều điều vĩ đại đều bắt đầu từ những cái và con người ta cho là đơn giản nhất. Điều này thật đúng với hoàn cảnh của “nữ ký giả” Xa Lệ Thủy và cho tôi thấy thêm mình càng phải yêu nghề hơn.