Nghệ nhân ưu tú Sơn Kinh: Độc đáo điêu khắc gỗ Khmer

Đến ấp Bưng Chồng, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng, hỏi thăm nghệ nhân ưu tú Sơn Kinh người dân nơi đây ai cũng rành rọt và sẵn sàng chỉ dẫn đến tận nhà. Đó là một ngôi nhà đặc biệt và ấn tượng nhất trong ấp, bởi nó được trưng bày hàng trăm tác phẩm điêu khắc gỗ rất tinh xảo, sinh động, độc đáo, được ông công phu chạm khăc, đẽo, gọt hàng chục năm để tạo nên.

Năm nay đã bước vào tuổi 90, nhưng ông vẫn khỏe mạnh, minh mẫn và rất nhiệt tình hướng dẫn nói rõ hoàn cảnh ra đời của từng tác phẩm điêu khắc gỗ của mình. Ông cho biết, ngay từ khi còn nhỏ ông đã rất say mê nghệ thuật điêu khắc gỗ của dân tộc mình. Mỗi lần theo ba, má vào chùa, nhìn thấy các sư trong chùa chạm khắc gỗ các pho tượng, đồ thờ cúng, linh vật là ông cứ mê mẩn ngồi xem hàng giờ đồng hồ. Khi về nhà ông dùng đất sét để nặn các con thú, đồ vật theo trí tưởng tượng của mình.

Nghệ nhân ưu tú Sơn Kinh đang hoàn thiện tác phẩm điêu khắc mũ - một đạo cụ biểu diễn Rô băm Khmer Nam bộ

Đến tuổi vào chùa tu vừa học chữ, kinh kệ ông vừa theo học về nghệ thuật điêu khắc gỗ truyền thống Khmer qua sự truyền dạy của các sư thầy trong chùa. Năm được những nét cơ bản về nghệ thuật điêu khắc gỗ, khi hoàn tục về nhà nhìn những khúc gỗ, gốc cây, tấm ván với đủ hình thù khác nhau vứt bỏ trong vườn nhà, ông đã thu gom về và bắt đầu công phu đục, đẽo, chạm. khắc. Tùy theo từng khúc gỗ, gốc cây, tấm ván có kích thước to hay nhỏ, hình thù, dáng, thế ra sao mà ông tạo tác nên những tác phẩm điêu khắc của mình thật phong phú, đa dạng,  tinh tế, sinh động, có hồn cốt. Những tác phẩm điêu khắc ấy là những con vật, linh vật, đồ vật, nhạc cụ được đôi bàn tay tài hoa, trí tưởng tượng giàu cảm xúc thẩm mỹ của ông tạo tác nên vô cùng cuốn hút người thưởng lãm. Nhiều tác phẩm điêu khắc gỗ của ông được các nhà chùa Khmer, Bảo tàng tỉnh Sóc Trăng đặt hàng tạo tác, sưu tầm trưng bày lưu giữ như những báu vật.

Một góc trưng bày những tác phẩm điêu khắc gỗ của nghệ nhân ưu tú Sơn Kinh tại nhà riêng ở ấp Bưng Chông, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, Sóc Trăng

Đó là những tượng người, chằn tinh, ghe ngo, rồng, rắn, kỳ đà, chim, cò, voi, ngựa, trâu, bò, đại bàng, khủng long và các loại đàn, mặt nạ phục vụ cho biểu diễn sân khấu Dù kê, Rô băm truyền thống Khmer Nam bộ. Nói về sự công phu của nghề, ông cho biết để có được những tác phẩm điêu khắc ấy, phải tốn rất nhiều thời gian và sự tâm huyết, có những tác phẩm ông phải miệt mài, chạm, khắc, đục, đẽo từ 2 – 3 tháng trời mới hoàn thiện. Tỷ như tác phẩm điêu khắc về con khủng long từ thân một cây dừa khô dài 4 m, được ông công phu tạo tác với những nét chạm khắc rất tinh tế, sinh động  trong suốt hơn 3 tháng trời. Với những đóng góp rất độc đáo của ông về nghệ thuật điêu khắc gỗ Khmer truyền thống, năm 2105 ông vinh dự được Nhà nước phong tậng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú.