Nghệ An: Hàng loạt sai phạm trong khai thác đá xây dựng

Qua thanh tra cho thấy phần lớn các đơn vị sau khi được cấp giấy phép khai thác đá chưa đầu tư xây dựng cơ bản mỏ hoặc chưa thực hiện xong việc xây dựng cơ bản mỏ nhưng đã tiến hành khai thác để thu hồi vốn dẫn đến việc khai thác sai thiết kế diễn ra hết sức phổ biến. Cụ thể, có 10/45 đơn vị chưa thực hiện xây dựng cơ bản mỏ và 26/45 đơn vị chưa hoàn thành việc xây dựng cơ bản mỏ.

Hơn nữa, nhiều đơn vị được cấp giấy phép khai thác đến thời điểm thanh tra từ 1,5 năm đến trên 5 năm nhưng chưa thực hiện xây dựng cơ bản mỏ và hoàn thiện các thủ tục pháp lý khác có liên quan, không có hoạt động khai thác do không đền bù giải phóng mặt bằng được hoặc không đủ năng lực tài chính để thực hiện dự án nhưng UBND tỉnh Nghệ An chưa rà soát để thu hồi. Cụ thể như giấy phép khai thác số 208/GP-UBND ngày 17/1/2014 cấp cho Công ty TNHH Anh Thi; Giấy phép số 01/QĐ-UBND.TN ngày 4/1/2010 cấp cho Công ty CP Netviet...

Mỏ đá của DNTN Phước Thủy (xã hưng Yên Nam, huyện Hưng Nguyên).

Cũng theo kết quả thanh tra thì nhiều đơn vị xây dựng các công trình nhà điều hành trên đất trồng rừng chưa được cấp có thẩm quyền cho phép, không có giấy phép xây dựng, xây dựng nhà xưởng không đúng quy hoạch tổng mặt bằng được UBND tỉnh phê duyệt về diện tích xây dựng, vị trí và không có giấy phép xây dựng. Nhiều đơn vị chưa có văn bản xác nhận thực hiện đầy đủ các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án để đủ điều kiện đưa vào khai thác theo quyết định của UBND tỉnh Nghệ An về việc duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và dự án cải tạo phục hồi môi trường của mỏ.

Một số giấy phép khai thác đã được UBND tỉnh Nghệ An cấp không quy định công suất được phép khai thác trong năm là đá nguyên khai hay nguyên khối dẫn tới khó khăn cho các cơ quan quản lý nhà nước trong việc xác định công suất khai thác trong năm của đơn vị, như Giấy phép số 5523/QĐ-UBND ngày 21/11/2013 cấp cho Công ty TNHH Thanh Xuân; Giấy phép số 4307/QĐ-UBND.TN ngày 31/12/2012 cấp cho Công ty TNHH Dịch vụ tổng hợp Cựu chiến binh Miền Trung…Nhiều đơn vị đã thực hiện khai thác nhưng chưa hoàn thành các thủ tục về thuê đất đối với khu vực làm bãi tập kết vật liệu xây dựng (13/45 đơn vị) như Công ty TNHH Xuân Quỳnh (thị xã Hoàng Mai); Công ty TNHH Hồng Trường (huyện Tân Kỳ); Công ty Long Thành (huyện Quỳnh Lưu); DNTN Phước Thủy (huyện Hưng Nguyên); Công ty CPVLXD 99 (huyện Đô Lương); đặc biệt là Công ty TNHH Nguyễn Bá Lương chưa có hợp đồng thuê đất đối với toàn bộ khu vực khai thác, chế biến và khu phụ trợ.

Hầu hết các đơn vị khai thác chưa đúng theo thiết kế đã được phê duyệt dẫn tới tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động cao. Theo giấy phép khai thác và hồ sơ thiết kế mỏ được phê duyệt chủ yếu hệ thống khai thác là lớp bằng nhưng trên thực tế các đơn vị tổ chức khai thác khấu suốt nghiêng sườn tầng khai thác lớn hơn 75 độ và còn nhiều đá treo nguy hiểm không xử lý. Nhiều đơn vị còn nợ tiền ký quỹ phục hồi môi trường nhiều năm như DNTN Phước Thủy chưa nộp từ năm 2012 đến nay; Công ty TNHH Nguyễn Bá Lương cũng chưa nộp từ năm 2012 đến nay.

Một số đơn vị không cấp phát trang bị bảo hộ lao động hoặc cấp phát nhưng không đầy đủ, không có sổ theo dõi việc cấp phát; nhiều đơn vị không tổ chức khám sức khỏe định kỳ hàng năm cho người lao động hoặc có khám nhưng không đầy đủ, không bố trí người phụ trách y tế hoặc ký hợp đồng nguyên tắc với cơ sở y tế gần nhất để phục vụ việc sơ cứu ban đầu khi có tai nạn xảy ra. Nhiều đơn vị không lập hồ sơ theo dõi, không kiểm định định kỳ an toàn các thiết bị thuộc danh mục phải kiểm định hàng năm.