Nâng tuổi trẻ em đến dưới 18: “Phù hợp, thống nhất với hệ thống pháp luật”

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền, Thứ trưởng Đào Hồng Lan trao đổi với đại biểu bên hành lang Quốc hội (Ảnh: Ngọc Ước)

 Băn khoăn độ tuổi trẻ em

Đồng ý với đánh giá của Chính phủ, người dưới 18 tuổi chưa phát triển đầy đủ, chưa hoàn thiện về thể chất, trí tuệ, tinh thần và tâm sinh lý. Chưa đủ năng lực để thực hiện hết quyền và nghĩa vụ của công dân. Vì vậy cần có sự hướng dẫn, quan tâm, chăm sóc, bảo vệ của gia đình, nhà nước và xã hội để các em được chăm sóc phát triển toàn diện.

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) cho rằng việc nâng độ tuổi trẻ em từ 16 tuổi lên thành dưới 18 tuổi, cần phải được cân nhắc thận trọng hơn, bởi theo báo cáo của Bộ LĐ-TB&XH, nếu tuổi trẻ em tăng lên 18 tuổi, số trẻ em sẽ tăng từ dưới 27 triệu lên 30 triệu. Với số lượng cán bộ trực tiếp làm công tác trẻ em chưa đầy 2.500 người như hiện nay, chưa đáp ứng được yêu cầu bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Việc tăng số lượng trẻ em sẽ làm giảm nguồn lực dành riêng cho từng trẻ, dẫn đến công tác trẻ em sẽ càng hạn chế hơn nữa. Bên cạnh đó, cần rà soát lại một số luật đã và sẽ thông qua để đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh nhấn mạnh: “Trong những năm gần đây, tình hình tội phạm bạo lực học đường, sự xuống cấp đạo đức của trẻ chưa thành niên tăng lên, gây bức xúc trong dư luận và lo lắng của các bậc phụ huynh. Vì vậy, các chính sách bảo vệ, chăm sóc trẻ dưới 16 tuổi cần được thực hiện tốt hơn nữa; đồng thời cần bồi dưỡng, giáo dục trẻ vị thành niên có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội chứ không hẳn nâng độ tuổi trẻ em lên 18 thì các em tốt hơn”.

Cũng thống nhất việc nâng độ tuổi trẻ em từ dưới 16 lên thành dưới 18 tuổi là phù hợp với Công ước quốc tế về quyền trẻ em và các Điều ước quốc tế, tuy nhiên đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) băn khoăn: Báo cáo của Chính phủ có đề cập đến việc nâng cao tuổi trẻ em trong sửa đổi lần này là không ảnh hưởng đến các luật liên quan khác nhưng chưa được giải thích một cách rõ ràng. Đại biểu Tám nói: “Cơ sở nào không ảnh hưởng? Vì sao không ảnh hưởng? Đề nghị ban soạn thảo giải thích thêm để Quốc hội có thêm thông tin”.

Phù hợp và thống nhất…

Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH PHạm Thị Hải Chuyền trao đổi với các nữ đại biểu bên hành lang Quốc hội (Ảnh: Ngọc Ước)

Trước băn khoăn của các đại biểu, đại diện ban soạn thảo khẳng định: Việc nâng độ tuổi trẻ em từ 16 tuổi lên thành dưới 18 tuổi là phù hợp, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành về người chưa thành niên; việc nâng độ tuổi cũng không cản trở việc thực hiện các quyền và trách nhiệm của người dưới 18 tuổi quy định trong các luật khác.

Cụ thể, Hiến pháp, Bộ luật Dân sự, Bộ luật tố tụng Dân sự, Bộ luật Hình sự, Bộ luật tố tụng Hình sự, Bộ luật Lao động, Luật xử lý vi phạm hành chính, Luật hôn nhân và gia đình, Luật nghĩa vụ quân sự, Luật bầu cử Quốc hội, Luật bầu cử HĐND ... đều quy định thống nhất về quyền và nghĩa vụ đầy đủ, toàn diện khi đã là công dân từ đủ 18 tuổi (người đã thành niên).

Đối với công dân dưới 18 tuổi (người chưa thành niên) các bộ luật, luật trên đều có quy định riêng và các chính sách cụ thể cho đối tượng đặc thù này. Ví dụ, trong Bộ luật Hình sự: tuổi chịu trách nhiệm hình sự từ đủ 14 tuổi, trong đó có phân loại độ tuổi từ đủ 14 đến dưới 16 và từ đủ 16 đến dưới 18, có chính sách hình sự riêng như hình phạt, mức phạt thấp hơn người thành niên, người chưa thành niên không bị hình phạt chung thân hoặc tử hình.

Bộ luật Lao động quy định một chương riêng đối với lao động chưa thành niên, trong đó có các quy định cụ thể cho lứa tuổi từ đủ 15 đến dưới 18 tuổi, dưới 15 tuổi và dưới 13 tuổi nhưng có quy định điều kiện cụ thể và không được làm những việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và quy định thời gian làm việc ít hơn người thành niên...

Cũng theo đại diện ban soạn thảo, qua  lấy ý kiến của trẻ em đối với việc nâng độ tuổi, có 34.557 trẻ em ở 63 tỉnh, thành phố đã đóng góp ý kiến qua 3 kênh: mạng internet, tổng đài điện thoại tư vấn và hỗ trợ trẻ em, phiếu hỏi trực tiếp trẻ em. Kết quả có 53,5% trẻ em muốn nâng tuổi trẻ em lên dưới 18 tuổi, trong đó qua phiếu hỏi trực tiếp trẻ em có 61,13% trẻ em đồng ý việc nâng độ tuổi này.