"Hang Tám Cô" - vết thương sẽ lành

Cụ Lê Thị Ngoạn mẹ liệt sĩ Lê Thị Lương cùng em trai liệt sĩ có nguyện vọng được xác định AND để xác định chính xác hài cốt.

Nguyện vọng của thân nhân các liệt sĩ

Thời gian gần đây, một số phương tiện thông tin đại chúng đưa tin về sự việc các liệt sĩ hy sinh tại hang đá ở Km 16, đường 20 Quyết Thắng, xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình (thường gọi là “Hang Tám Cô”) trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, đến nay các gia đình liệt sĩ vẫn chưa xác định được thông tin chính xác phần mộ các liệt sĩ.

Phóng viên báo Lao đông và Xã hội; báo Dân Sinh đã tìm gặp thân nhân các liệt sĩ huy sinh tại Hang Tám Cô. Tất cả các liệt sĩ đều cùng quê huyện Hoằng Hóa (Thanh Hóa) gồm: Nguyễn Văn Huệ (SN 1952), Nguyễn Văn Phương (SN 1954), Trần Thị Tơ (SN 1954) cùng  xã Hoằng Trường; Lê Thị Lương (SN 1953), Lê Thị Mai (SN 1952) cùng xã Hoằng Thịnh; Hoàng Văn Vụ (SN 1953) xã Hoằng Hà; Nguyễn Mậu Kỷ (SN 1947) xã Hoằng Đạt; Đỗ Thị Loan (SN 1952) xã Hoằng Ngọc.

Tìm về thôn 8, xã Hoằng Thịnh, chúng tôi đã được gặp cụ Lê Thị Ngoạn mẹ của liệt sĩ Lê Thị Lương. Bà Ngoạn (90 tuổi) – là mẹ liệt sĩ duy nhất còn sống trong số 8 liệt sĩ hy sinh tại Hang Tám Cô. Bà Ngoạn có 6 người con, 4 trai, 2 gái; liệt sĩ Lương là con thứ 2 trong gia đình. Hỏi về nguyện vọng của bà đối với liệt sĩ Lương, bà Ngoạn nghẹn ngào nói: “Tôi đã già rồi, ước mong lớn nhất là được Nhà nước xác định AND để tìm thấy phần mộ chính xác của con để yên lòng nhắm mắt”. Còn ông Lê Quốc Trương (61 tuổi), em trai liệt sĩ Lương bùi ngùi: “Nguyện vọng lớn nhất của gia đình tôi là được cơ quan chức năng xác định AND để gia đình yên tâm phần mộ đó chính xác là của chị tôi. Khi đã xác định được tên cho chị tôi rồi, gia đình mong muốn được để chị yên nghỉ trong Khu di tích Hang Tám Cô giống như các cô gái đã hy sinh và đang yên nghỉ ở ngã ba Đồng Lộc”.

Ông Nguyễn Văn Phi (phải), em trai liệt sĩ Nguyễn Văn Phương mong ước được tìm lại chính xác hài cốt anh trai để an táng tại Khu di tích lịch sử Hang Tám Cô.

Tại xã Hoằng Trường, nơi có 3 liệt sĩ hy sinh tại Hang Tám cô, chúng tôi tìm về thôn 3, gặp ông Nguyễn Văn Phi là em trai của liệt sĩ Nguyễn Văn Phương. Ông Phi tâm sự: “Anh Phương là anh cả trong gia đình có 6 anh em. Nghe bố mẹ tôi kể lại, anh tôi đã xung phong ra chiến trường khi chưa tròn 18 tuổi. Nhiều năm qua, gia đình tôi đã nhận được sự quan tâm, động viên về tinh thần, vật chất của Ngành LĐ-TB&XH và chính quyền địa phương, gia đình tôi rất ghi nhận. Nguyện vọng của bố mẹ tôi khi còn sống, cũng như nguyện vọng của anh em tôi bây giờ là được một lần xác định phần mộ anh tôi bằng AND”.

Còn ông Trần Như Thảo, em trai của liệt sĩ Trần Thị Tơ cho hay: “Hàng năm vào dịp 27/7- Ngày Thương binh, Liệt sĩ, gia đình tôi nhận được sự quan tâm động viên, thăm hỏi, tặng quà của Ngành LĐ-TB&XH, của các cấp chính quyền địa phương, chúng tôi rất ghi nhận. Nguyện vọng của 8 gia đình, trong đó có gia đình tôi là được Nhà nước cho xác định AND để tìm đúng tên cho các anh, chị đã hy sinh tại Hang Tám Cô”.

Anh Nguyễn Văn Tịnh, em trai liệt sĩ Nguyễn Văn Huệ cho biết: “Cuối năm 1996, gia đình tôi có nghe nói các cơ quan chức năng đã tìm thấy 6 bộ hài cốt ở Hang Tám Cô, rất có thể đây là hài cốt của 8 TNXP trong đó có anh trai tôi đã hy sinh ngày 14/11/1972. Thời điểm trước đây việc xác định AND rất khó khăn, nay nguyện vọng của gia đình tôi được xác định AND phần hài cốt của anh tôi để gia đình yên tâm. Các anh, chị hy sinh ở Hang Tám Cô, thì hồn các liệt sĩ sẽ ở lại đó, vì lẽ đó, mong muốn của gia đình tôi để hài cốt anh tôi được an táng tại Hang Tám Cô”.

Ông Trần Như Thảo mong muốn Nhà nước xác định AND để hài cốt chị gái là liệt sĩ Trần Thị Tơ yên nghỉ tại Hang Tám Cô.

Ngành LĐ-TB&XH quyết sớm trả lại tên cho các liệt sĩ

Sau khi một số phương tiện thông tin đại chúng đưa tin về sự việc các liệt sĩ hy sinh tại hang đá ở Km 16, đường 20 Quyết Thắng, xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình (thường gọi là “Hang Tám Cô”) trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, đến nay các gia đình liệt sĩ vẫn chưa xác định được thông tin chính xác phần mộ các liệt sĩ, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung đã có ý kiến chỉ đạo:

"Giao Cục trưởng Cục Người có công chủ trì phối hợp với các cơ quan có liên quan khẩn trương hướng dẫn địa phương và gia đình tiến hành lấy mẫu sinh phẩm của liệt sĩ (6 ngôi mộ hiện đang an táng tại Nghĩa trang Thanh niên xung phong Thọ Lộc, xã Vạn Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình) và thân nhân các liệt sĩ hy sinh tại “Hang Tám Cô”, để tiến hành giám định bằng phương pháp ADN, tổng hợp, báo cáo kết quả giải quyết với Bộ trưởng trước ngày 30/8/2017. Các đồng chí Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Bình, Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Thanh Hóa theo chức năng nhiệm vụ được giao, chủ động phối hợp với. Cục Người có công để triển khai các nội dung theo quy định, báo cáo kịp thời về Bộ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình xem xét, giải quyết".

Ông Dương Văn Huệ, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Thanh Hóa khẳng định sẽ phối hợp tốt với Sở LĐ-TB&XH Quảng Bình và huyện Hoằng Hóa để sớm trả lại tên cho các liệt sĩ

Trao đổi với PV về việc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trường Bộ LĐ-TB&XH và Cục Người có công về việc thực hiện các bước để xác định danh tính các liệt sĩ hy sinh tại Hang Tám Cô, ông Dương Văn Huệ, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Thanh Hóa cho biết: “Ngay sau khi nhận được chỉ đạo của Bộ trưởng Đào Ngọc Dung và Cục Người có công, sở đã có công văn báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh về việc xác định danh tính hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Hang Tám Cô; Công văn gửi UBND huyện Hoằng Hóa để phối hợp lấy mẫu sinh phẩm các thân nhân 8 liệt sĩ hy sinh tại Hang Tám Cô”.

Cũng theo ông Huệ, chiều ngày 14/8, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Thanh Hóa- Trịnh Ngọc Dũng đã dẫn đầu đoàn công tác, phối hợp với Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Bình lấy mẫu sinh phẩm của hài cốt 6 mộ liệt sĩ đang an táng tại Nghĩa trang Thọ Lộc (huyện Bố Trạch). Còn ở Thanh Hóa, theo kế hoạch sáng ngày 16/8, đoàn công tác của Sở LĐ-TB&XH Thanh Hóa sẽ phối hợp với UBND huyện Hoằng Hóa để lấy mẫu sinh phẩm của thân nhân 8 liệt sĩ nhằm xác định AND. "Để bảo đảm tính khách quan, chặt chẽ, việc thực hiện xác định AND hài cốt các liệt sĩ đều là giám định viên trung ương thực hiện. Đây là nhiệm vụ lớn, sở cũng đã báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, sở sẽ làm với tinh thấn và trách nhiệm cao nhất theo đúng tính thần chỉ đạo của Bộ trưởng Đào Ngọc Dung"- ông Huệ cho biết.

Có thể nói, sự hy sinh của 8 TNXH tại Hang Tám Cô là đau thương mất mát lớn của huyện Hoằng Hóa nói riêng và tỉnh Thanh Hóa nói chung. Việc an tang hài cốt các liệt sĩ hy sinh tại Hang Tám Cô diễn ra từ năm 1996 đến nay vẫn chưa được giải tỏa. Xuất phát từ tâm nguyện của thân nhân các liệt sĩ, tỉnh Thanh Hóa sẽ tích cực phối hợp với tỉnh Quảng Bình với tinh thần, trách nhiệm cao nhất thực hiện việc xác định AND để trả lại tên cho các liệt sĩ nhằm giải tỏa tâm lý, đền đáp lại công ơn các liệt sĩ và niềm mong mỏi của thân nhân các liệt sĩ nhiều năm qua.

Khẳng định sự quyết tâm cao trước sự chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Thanh Hóa Dương Văn Huệ nhấn mạnh: “Trước đây kinh nghiệm khai quật, quy tập hài cốt liệt sĩ còn ở mức độ, thời điểm đó chưa có cơ sở để xác định AND, từ năm 2012 việc xác định AND mới được thực hiện. Sau nhiều năm, sẽ từng bước, làm chặt chẽ để giải quyết tâm tư, nguyện vọng của thân nhân các liệt sĩ theo đúng luật. Sau khi tổ chức kỷ niệm 70 năm ngày Thương binh, Liệt sĩ, mong mỏi của thân nhân các liệt sĩ là muốn tìm hài cốt của người thân của mình bằng xác định ADN, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH đã có chỉ đạo, với kỳ vọng rất lớn, nhờ vào khoa học, trách nhiệm, tâm tư, tình cảm của các ban, ngành trung ương, đặc biệt là hai tỉnh Thanh Hóa, Quảng Bình và huyện Hoằng Hóa để sớm trả lại tên cho các liệt sĩ, đáp ứng được nguyện vọng nhiều năm qua của thân nhân liệt sĩ”.