Hải Phòng mãi khắc ghi công ơn các anh hùng liệt sĩ

*Kỳ 2. Linh thiêng Trường Sơn

NTLS Đường 9: Nhiều liệt sĩ chưa biết tên

NTLS Quốc gia Đường 9 nằm cạnh quốc lộ số 9, thuộc phường 4, TP. Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Đây là nơi yên nghỉ của hơn 9.500 anh hùng liệt sĩ thuộc bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân du kích và thanh niên xung phong đã từng chiến đấu, phục vụ chiến đấu trên mặt trận Đường 9 và trên đất Lào trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Trong đó có 3.227 mộ liệt sĩ được xác định đầy đủ tên, tuổi, quê quán, được an táng theo từng tỉnh, thành phố. Nghĩa trang có 785 mộ xác định chưa đầy đủ, còn lại hơn 5000 mộ chưa rõ tên tuổi.

Khu mộ các liệt sĩ Hải Phòng được đặt trang trọng tại NTLS Quốc gia Đường 9. Bàn thờ chung bằng đá granit đỏ nguyên khối nổi bật với dòng chữ “Đảng bộ, quân và dân TP.Hải Phòng đời đời nhớ ơn các anh hùng liệt sĩ” được khánh thành năm 2018. Tại đây có 155 phần mộ của các liệt sĩ được xây dựng, ốp đá sạch đẹp. Kính cẩn làm lễ dâng hương tại bàn thờ chung, các thành viên đoàn cán bộ thành phố tỏa đi từng ngôi mộ thắp hương, dâng hoa. Điều đặc biệt là những ngày cuối tháng 7, trời Quảng Trị nắng nóng như chảo lửa, nhưng sáng 22/7 khi đoàn Hải Phòng đến dâng hương, trời bỗng nổi gió mát... Dường như có mối liên hệ tâm linh, các anh hùng liệt sĩ mừng vui khi lãnh đạo Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ thành phố, đại diện quân và dân đất Cảng đến tri ân, thăm viếng các anh.

Kính cẩn nghiêng mình trước anh linh các liệt sĩ tại khu mộ liệt sĩ Hải Phòng

Thiếu tướng Lưu Xuân Cải, nguyên chiến sĩ chiến đấu tại Thành cổ Quảng Trị, từng nhiều lần bị thương và có lần tưởng đã chết, sau nhờ cơn mưa mà hồi sinh. Ông tâm sự: “Tôi không ngại đường xa vất vả vì mỗi lần về thăm viếng các liệt sĩ, tôi tâm niệm mình đang đến với đồng đội mình. Và cũng mỗi lần viếng thăm các nghĩa trang, tôi cảm thấy lòng mình lắng lại khi còn nhiều liệt sĩ chưa biết tên”.

Trường Sơn bản hùng ca bất diệt

Cách NTLS Quốc gia Đường 9 khoảng 30km, NTLS Quốc gia Trường Sơn là khu vực rộng lớn nằm trên nhiều quả đồi nhỏ thuộc thôn Bến Tắt, xã Vĩnh Trường, huyện Gio Linh (Quảng Trị). Nơi đây quy tập hơn 10.000 hài cốt liệt sĩ đã chiến đấu và hy sinh trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại. Những ngôi mộ liệt sĩ đầu tiên được quy tập tại đây từ cuối năm 1974, nhưng đến cuối tháng 2/1975 nghĩa trang mới bắt đầu được xây dựng và hoàn thành tháng 4/1977.

Khu mộ các liệt sĩ quê ở Hải Phòng có nhiều cây hoa phượng vỹ, thể hiện tấm lòng tri ân, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố luôn ở bên các anh.

Đại tá Cao Bá Đáo, Chủ tịch Hội truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh Việt Nam TP. Hải Phòng cho biết: “Việc xây dựng NTLS Trường Sơn gắn liền với tên tuổi của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, nguyên Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn giai đoạn 1967 - 1976. Trước những hy sinh mất mát quá lớn của các cán bộ, chiến sĩ bộ đội Trường Sơn phải an táng rải rác ở rất nhiều nơi trên chiến trường, với tầm nhìn vượt thời gian và tấm lòng tâm đức của mình, Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên đề nghị Bộ Chính trị xây dựng NTLS mang tầm quốc gia để quy tập các liệt sĩ, và là nơi tri ân của đồng bào cả nước muôn đời”.

Các đồng chí lãnh đạo thành phố cùng thỉnh chuông, cầu nguyện cho anh linh các liệt sĩ  phù hộ quốc thái dân an( Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn)

Có chi tiết khá đăc biệt, khi xây dựng NTLS Trường Sơn lần thứ nhất năm 1974, khu vực đồi Bến Tắt vốn trơ trọi cát bỗng xuất hiện rất nhiều cây bồ đề. Tại Đài tưởng niệm trung tâm xây dựng lần đầu tiên, không ai trồng nhưng có cây bồ đề mọc phía sau lớn rất nhanh và luôn tươi tốt, vươn ra ôm lấy Đài tưởng niệm. Năm 1999, khi trùng tu, sửa sang, xây dựng lại Đài tưởng niệm trung tâm NTLS, cây bồ đề tại Đài tưởng niệm cũ được giữ lại, Đài tưởng niệm mới xây tiến lên phía trước gần 10m. Hồ nước tụ thủy phía trước Đài tưởng niệm cũng có “giai thoại đặc biệt” khi ở mảnh đất khô cằn quanh năm thiếu nước, khi xúc đất làm hồ, làm đến những công đoạn cuối thì khơi đúng nguồn nước mát lành phun lên. Từ đó đến nay, dù nắng lửa khô hạn thế nào nhưng hồ cũng không bao giờ cạn nước.

Cụm tượng đài sừng sững uy nghiêm tại nghĩa trang liệt sĩ Đường 9

Giống như NTLS Đường 9, NTLS Trường Sơn cũng có phần mộ riêng, là nơi yên nghỉ của 275 người con ưu tú đất Cảng Hải Phòng. Khu mộ nổi bật với đài tưởng niệm là bông hoa phượng đỏ cách điệu gắn với biểu trưng của TP.Hải Phòng. Với sự tri ân sâu sắc, sự quan tâm với các anh hùng liệt sĩ, TP.Hải Phòng đã đầu tư xây dựng đài tưởng niệm, sửa sang mộ phần, trồng cây phượng vỹ  quanh khu vực, để ở nơi Trường Sơn xa xôi, các liệt sĩ Hải Phòng luôn thấy quê hương bên mình.

Điều đáng ghi nhận, bên cạnh sự quan tâm của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân thành phố đối với con em liệt sĩ nằm tại các NTLS xa quê hương, Ban quản lý các NTLS đều rất chú ý đến việc chăm sóc phần mộ. Các NTLS, khu vực nghĩa trang có người Hải Phòng đều được dọn dẹp thường xuyên, vệ sinh sạch sẽ, nét chữ, bia mộ rõ ràng  khiến người viếng thăm có cảm giác ấm áp, yên bình.

(tiếp theo và hết)