Hà Giang vào "mùa" phá rừng đặc dụng (Bài 3)

Bài 3:  Làm gì để rừng Phong Quang bớt “nóng”?

Kiên quyết bảo vệ rừng

Những năm trước, khi rừng đặc rụng Phong Quang trở thành điểm “nóng” về tình trạng phá rừng trái phép, các ngành chức năng tỉnh Hà Giang đã ra nhiều văn bản chỉ đạo, kiểm tra, xử lý, đồng thời cùng thành lập nhiều tổ công tác liên ngành gồm biên phòng, công an, quân đội, dân quân để giữ rừng. Tuy nhiên, sau khi tình trạng phá rừng tạm lắng, các tổ công tác này lần lượt giải thể.

Công an và biên phòng tham gia tuần tra bảo vệ rừng

Ông Nguyễn Việt Hưng, Giám đốc Ban quản lý rừng đặc dụng Phong Quang, cho biết: “Trước đây, chúng tôi đã tham mưu cho thường trực huyện ủy, UBND huyện Vị Xuyên cùng với Chi cục kiểm lâm tỉnh cho thành lập 4 tổ công tác mỗi tổ có 9 người bao gồm công an, quân đội, biên phòng, dân quân xã và kiểm lâm. Ngân sách của huyện bỏ ra hỗ trợ mỗi người một ngày là 50.000 đồng.

Được biết những tổ công tác này tồn tại được gần 3 năm, sau đó quân đội xin rút, còn lại biên phòng, công an, kiểm lâm và dân quân của xã, 4 tổ này nằm ở các thôn Mã Hoàng Phìn, Hoàng Lì Pả, Tà Lèng và Tân Sơn. Sau một thời gian vào cuộc quyết liệt của các bên, Công an tỉnh đã cho thêm một trung đội Cảnh sát cơ động khoảng 30 người nằm vùng mấy tháng để trấn áp và làm công tác tuyên truyền giáo dục.

Bộ đội biên phòng đến tận nhà dân để tuyên truyền bảo vệ rừng

Ngoài ra ngành kiểm lâm cũng đã phối hợp với biên phòng để thường xuyên phải tuần tra mốc biên giới nhằm ngăn chặn các tình trạng vận chuyển lâm sản trái phép qua biên giới, nhưng trên thực tế thì cũng không thể triệt để, vì đường lối mòn, lối mở là người dân tự khai phá và thông thạo địa hình.

Thời điểm những năm trước, gỗ sau khi khai thác các đối tượng sẽ lập tức vận chuyển từ Việt Nam qua các con đường mòn sang biên giới bán cho các đầu nậu thu mua. Chính vì đường biên giới dài và nhiều đường mòn tự phát, các đối tượng lại vận chuyển vào ban đêm nên công tác bắt giữ lại càng thêm khó khăn. Trong khi lực lượng kiểm lâm mỏng thì phương án dựa vào dân để giữ rừng đã được các ngành chức năng đề nghị thực hiện.

Một trong số hàng chục cây nghiến cổ thụ bị khai thác trái phép ở Phong Quang gần đây

Dựa vào dân mới giữ được rừng

Gần đây nhất, khi tình tạng phá rừng tiếp tục diễn ra, các ngành chức năng Hà Giang đã cho thành lập mấy tổ tự quản, mỗi một thôn là có một tổ được thành lập thì bao gồm có 9 tổ, huyện cũng bỏ ngân sách ra, tổ trưởng của các tổ là già làng, trưởng bản hoặc là trưởng thôn hoặc là trưởng dòng họ hoặc là những người có uy tín trong thôn thì sẽ làm hộ công tác tuyên truyền, nắm bắt tình hình để thông tin lại cho cơ quan chức năng. Và bước đầu nhiều vụ vi phạm lâm luật đã bị phát giác và xử lý theo quy định của pháp luật.

Người dân nghèo rất cần được nâng cao đời sống nhằm giảm thiểu tác hại đến rừng

“Chúng tôi cũng đã tổ chức các cuộc đối thoại với dân, tức là đối thoại với dân của từng thôn. Những điểm nóng sau khi đối thoại xong chúng tôi tổ chức kí cam kết về công tác quản lý bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng, sắp tới sẽ khoán cho người dân bảo vệ.” – ông Hưng cho hay.

Cũng theo ông Hưng, khoảng 2 tháng nay, các ngành chức năng của tỉnh và huyện đã đồng ý việc thực hiện cúng thần rừng đối với những cây gỗ cổ thụ, đặc biệt là gỗ nghiến, nhiều nghệ nhân của các thôn bản vùng cao đã được mời đến tham dự và tổ chức cúng, lập miếu ngay dưới những gốc cây và khu rừng, mỗi lần tổ chức đều mời đông đảo bà con đến tham gia, trong buổi đó ngành kiểm lâm cũng tuyên truyền cho bà con về lợi ích mà rừng mang lại.

Không chỉ dựa vào mặt văn hóa để bảo vệ rừng, mà lãnh đạo tỉnh Hà Giang đang có những động thái tích cực nhằm bảo vệ chất lượng của rừng đặc dụng Phong Quang như quản lý cưa xăng, đầu tư đường điện, đường bê tông, sắp tới là khoán bảo vệ rừng cho 8 thôn bản vùng cao thuộc vùng lõi rừng đặc dụng, hỗ trợ bà con vay vốn chăn nuôi phát triển kinh tế, để làm sao bà con không còn sống dựa vào rừng là chủ yếu nữa.

Ngoài việc sẽ khoán rừng cho bà con nhân dân vùng lõi rừng đặc dụng để bảo vệ, thì Ban quản lý rừng đặc dụng Phong Quang hiện đang duy trì 3 trạm kiểm lâm tiểu khu trên rừng và trên quốc lộ 4C, ba trạm bao gồm trạm Lùng Giáng B thuộc xã Phong Quang thì đa số là người Mông, trạm Tân Sơn thì đa số là người Dao sinh sống nên cần ăn ở cùng dân để bảo vệ rừng.

Ông Nguyễn Minh Tiến, PCT UBND tỉnh Hà Giang

Còn nữa