Góp ý dự thảo các nghị định hướng dẫn pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Bá Hoan cho biết, pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi) đã đáp ứng được những yêu cầu và nguyên tắc như: Pháp lệnh đã bổ sung các nguyên tắc thực hiện chính sách, chế độ ưu đãi người có công với cách mạng theo tinh thần Chỉ thị số 14-CT/TW ngày 19/7/2017 của Ban Bí thư về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác người có công với cách mạng như: Chăm lo sức khỏe, đời sống vật chất, tinh thần của người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng; chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng được xác định và điều chỉnh phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ, bảo đảm mức sống của người có công với cách mạng bằng hoặc cao hơn mức trung bình của cộng đồng dân cư nơi cư trú.

Về phạm vi điều chỉnh, Pháp lệnh năm 2020 mở rộng việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người nước ngoài có công với cách mạng và giao chính phủ quy định cụ thể. Bổ sung một số đối tượng người có công với cách mạng như:

Mở rộng đối tượng người bị địch bắt tù, đày do trực tiếp hoạt động cách mạng trực tiếp chiến đấu bảo vệ tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế sau năm 1975; Mở rộng đối tượng người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ tổ quốc; người được Nhà nước khen tặng Huân chương Chiến thắng, Huy chương Chiến thắng. Bổ sung đối tượng hưởng ưu đãi về chính sách bảo hiểm y tế đối với vợ hoặc chồng liệt sĩ lấy chồng hoặc vợ khác mà nuôi con liệt sĩ đến tuổi trưởng thành hoặc chăm sóc cha đẻ, mẹ đẻ liệt sĩ khi còn sống hoặc vì hoạt động cách mạng mà không còn điều kiện chăm sóc cha đẻ, mẹ đẻ liệt sĩ khi còn sống.

Chuẩn hóa các điều kiện, tiêu chuẩn xem xét công nhận người có công với cách mạng theo đúng nguyên tắc chặt chẽ, thật sự xứng đáng, tôn vinh đúng đối tượng. Theo đó, các điều kiện, tiêu chuẩn đối với 12 diện đối tượng người có công với cách mạng đã được rà soát kỹ từ thực tiễn giải quyết trong nhiều năm qua để quy định trong Pháp lệnh năm 2020 theo hướng:

Đối với thời kì đất nước còn chiến tranh và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc: Kế thừa các văn bản pháp luật từ trước đến nay và bảo đảm tính khả thi trong thực hiện chính sách hiện tại và giao Chính phủ quy định việc giải quyết những trường hợp còn tồn đọng (giải quyết đúng đối tượng; công khai, minh bạch về thủ tục giải quyết; hồ sơ, giấy tờ phù hợp với điều kiện, bối cảnh đất nước trong từng giai đoạn lịch sử cách mạng, đặc điểm lịch sử địa lý của từng vùng miền, từng thời kì kháng chiến).

Đối với thời kì đất nước hòa bình: Liệt sĩ và thương binh, Pháp lệnh 2020 chỉ xem xét đối với những trường hợp: Đặc biệt dũng cảm cứu người, cứu tài sản của Nhà nước, của nhân dân hoặc ngăn chặn, bắt giữ người có hành vi phạm tội, là tấm gương có ý nghĩa tôn vinh, giáo dục, lan tỏa rộng rãi trong xã hội; Do ốm đau, tai nạn không thể cứu chữa kịp thời khi đang trực tiếp làm nhiệm vụ quốc phòng an ninh ở địa bàn biên giới, trên biển, hải đảo có điều kiện đặc biệt khó khăn theo danh mục của Chính phủ quy định; Trực tiếp làm nhiệm vụ đấu tranh chống tội phạm; Trực tiếp làm nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu, diễn tập hoặc làm nhiệm vụ phụ vụ quốc phòng, an ninh có tính chất nguy hiểm.

Đối với bệnh binh: Chỉ xem xét công nhận đối với trường hợp bị mắc bệnh có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên khi làm nhiệm vụ cấp bách, nguy hiểm mà không đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí. Đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học: Chưa bổ sung quy định chế độ ưu đãi đối với thế hệ thứ 3 của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học mà tiếp tục thực hiện chính sách bảo trợ xã hội đặc thù.

Chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng và thân nhân được tập hợp để quy định một cách thống nhất, rõ ràng: Tùy theo từng đối tượng, người có công với cách mạng và thân nhân của người có công với cách mạng được hưởng chế độ ưu đãi gồm: Trợ cấp hàng tháng, phụ cấp hàng tháng, trợ cấp một lần; Chế độ ưu đãi khác như: Bảo hiểm y tế; Điều dưỡng phục hồi sức khỏe; Cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình, phương tiện, thiết bị phục hồi chức năng cần thiết theo chỉ định của cơ sở chỉnh hình, phục hồi chức năng thuộc ngành lao động – thương binh và xã hội hoặc của bệnh viện tuyến tỉnh trở lên; Ưu tiên trong tuyển sinh, tạo việc làm; Hỗ trợ để theo học đến trình độ đại học tại các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân; Hỗ trợ cải thiện nhà ở căn cứ vào công lao, hoàn cảnh của từng người hoặc khi có khó khăn về nhà ở; Miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất ở, khi được mua nhà ở thuộc sở hữu của nhà nước; Ưu tiên giao hoặc thuê đất, mặt nước, mặt nước biển, ưu tiên giao khóa bảo vệ và phát triển rừng; Vay vốn ưu đãi để sản xuất, kinh doanh; Miễn hoặc giảm thuế theo quy định của pháp luật. Thứ trưởng nhấn mạnh.

Góp ý tại Hội nghị, bà Trương Thị Anh Đào, Trưởng phòng Người có công Sở LĐ-TB&XH TP.HCM cho biết, điều kiện, tiêu chuẩn xác nhận liệt sĩ phải là người hy sinh trong lúc chiến đấu và phục vụ chiến đấu, tuy nhiên, trên địa bàn TP.HCM thời gian qua có trường hợp người tham gia cách mạng trong vùng chiến sự bị sốt rét không có thuốc điều trị bị tử vong, vậy trường hợp này có được công nhận liệt sĩ không? Trường hợp một đối tượng ở huyện Cần Giờ, làm nghề may quần áo cho bộ đội trên đường đi chẳng may rơi vào phục kích và hy sinh, vậy trường hợp này có được công nhận liệt sĩ không?

Đối với căn cứ xác nhận thương binh, căn cứ vào vết thương thực thể rất khó xác định được vết thương này. Khi xác nhận vết thương thực thể thì xác định như thế nào và hướng dẫn để xác nhận vì chiến trường miền Nam, hàn gắn vết thương sau chiến tranh, bị tai nạn do bom mìn có vết thương thực thể; Nếu hiểu theo hướng dẫn thì có giải quyết hay không? Cần phải rõ ràng trong nội dung này để có cơ sở cụ thể giải quyết khi địa phương trực tiếp tiếp nhận hồ sơ?

Đối với chế độ điều dưỡng tập trung và điều dưỡng tại nhà, có những người có công già yếu không thể đi điều dưỡng tập trung được, vì vậy, chế độ cho đối tượng điều dưỡng tại nhà phải bằng với điều dưỡng tập trung. Bà Đào nói.

Đại diện Sở LĐ-TB&XH tỉnh Sóc Trăng bà Lê Thị Chiến, Trưởng phòng Người có công cho biết, theo điều 48 Căn cứ xác nhận đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học. Theo quy định hồ sơ, giấy tờ có giá trị pháp lý được xác lập trước ngày 1/1/2000, tuy nhiên, nhiều trường hợp đã có quyết định hưởng chế độ như Quyết định 290 của Thủ tướng chính phủ, được khen thưởng Huân, Huy chương xác nhận thành tích kháng chiến thì không nên khống chế mốc thời gian.

Đối với Điều 129 về đính chính thông tin người có công (hồ sơ liệt sỹ) thì không thực hiện đính chính năm tham gia và năm hy sinh. Vì, khi đính chính sẽ phát sinh nhiều chế độ liên quan. Trường hợp bổ sung hồ sơ con liệt sĩ (khi thiết lập hồ sơ không có - pv) điều kiện để thiết lập là căn cứ vào giấy khai sinh trong thời điểm nào cho phù hợp.

Ông Đặng Ngọc Tảo – Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Long An cho biết, tại Điều 120: thời điểm hưởng trợ cấp tuất. Đề nghị bổ sung đối với những đối tượng chưa đủ tuổi theo khoản 2 Điều 169 của Bộ Luật Lao động thì chờ khi đủ tuổi được hưởng (giống như mục d khoản 2 Điều 32 Nghị định 31).

Đối với việc giấy ủy quyền nhận trợ cấp ưu đãi, ông Tảo cho rằng, không nên quy định thời hạn ủy quyền, vì pháp luật không qui định thời hạn ủy quyền. " Đa số người có công đều già yếu, đi lại khó khăn, thậm chí mất năng lực hành vi nên không thể ký giấy ủy quyền. Vì vậy, cần thay thế giấy ủy quyền bằng Giấy cam kết có xác nhận của UBND cấp xã"- ông Tảo kiến nghị.

Tại Hội nghị, đại diện các Sở LĐ-TB&XH các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam, đã đóng góp các ý kiến và kiến nghị lên Bộ LĐ-TB&XH trên cơ sở Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng năm 2020 và kinh nghiệm thực tiễn trong công tác xác nhận người có công, việc giải quyết, thực hiện các chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng, thân nhân người có công với cách mạng tham gia góp ý trực tiếp, tâm huyết, trách nhiệm đối với khung đề cương chi tiết và các nội dung của dự thảo Nghị định quy định chi tiết Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng và Nghị định quy định mức hưởng trợ cấp, phụ cấp và các chế độ ưu đãi người có công với cách mạng.