Giúp cải thiện đời sống người có thu nhập thấp

Đáp ứng nhu cầu đa dạng

Theo chuyên gia kinh tế, TS Lê Đăng Doanh, cho vay tiêu dùng hiện rất phổ biến và đa dạng, tuy còn khá mới mẻ nhưng loại hình cho vay tài chính tiêu dùng này đang rất hút khách, góp phần cải thiện đời sống cho các cặp vợ chồng trẻ, những người lao động có thu nhập thấp, và cả HS-SV. “Họ thường chưa đủ tích lũy tài sản, với sự trợ giúp từ cho vay tiêu dùng, có thể mua được các tài sản, các đồ dùng phục vụ cho cuộc sống như tivi, tủ lạnh, điều hòa... với hình thức trả góp”, TS. Doanh nói.

Tín dụng tiêu dùng được dự báo sẽ rất phát triển trong thời gian tới bởi Việt Nam với trên 90 triệu dân, sẽ là thị trường “béo bở” để lĩnh vực này phát triển. Theo tính toán của các chuyên gia, nếu chỉ 1/9 dân số, tức khoảng 10 triệu người vay tiêu dùng với mức bình quân 50 triệu đồng/năm thì tổng số tiền cho vay đã đạt mức 500.000 tỷ đồng. 

Cho vay tiêu dùng đáp ứng nhu cầu người thu nhập thấp (ảnh minh họa).

Hiện thị trường tài chính tiêu dùng ở Việt Nam đang tăng trưởng khá mạnh. Báo cáo của Cty cổ phần Truyền thông Tài chính (StoxPlus) cho thấy, năm 2013 cho vay tiêu dùng đạt gần 188.000 tỷ đồng (khoảng 8,88 tỷ USD),với mức tăng trưởng trên 12% (chiếm 5,4% GDP), thì sang năm 2014 hoạt động này đạt trên 225.000 tỷ đồng (tăng 12% so với năm 2013) và chiếm khoảng 6,2% trong tổng dư nợ của toàn hệ thống, tương đương khoảng 6% GDP. Điều đó đã góp phần không nhỏ vào việc hạn chế tín dụng đen và mở ra cơ hội cho nhiều người dân tiếp cận được dịch vụ ngân hàng.

StoxPlus dự báo năm 2015 và các năm tiếp theo, hoạt động cho vay tiêu dùng được đánh giá là có xu hướng và tốc độ phát triển mạnh hơn so với năm 2014.

Gia tăng công bằng xã hội

Theo TS Nguyễn Thị Kim Thanh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng, sự phát triển cho vay tiêu dùng cho thấy hoạt động này không chỉ có ý nghĩa với từng cá nhân, mà còn mang lại những tác động tích cực cho toàn xã hội.

 Trong đó, 4 lợi ích nổi bật là: Nâng cao cơ hội tiếp cận tài chính cho người dân (đặc biệt với người có thu nhập thấp) góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống và gia tăng công bằng xã hội; góp phần gia tăng sự hiểu biết về tài chính cho các nhóm khách hàng mới, tầng lớp dân cư ít tiếp cận các dịch vụ ngân hàng; làm giảm nhu cầu đối với các dịch vụ tín dụng phi chính thức, do đó, hạn chế cho vay nặng lãi. Đây được coi là công cụ quan trọng làm tăng cầu hàng hóa, qua đó làm tăng sản lượng và tạo thêm các cơ hội việc làm, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của quốc gia.

Cũng theo TS Thanh, nhìn vào những ý nghĩa xã hội mà tín dụng tiêu dùng mang lại, thì việc phát triển các Cty tài chính tiêu dùng hướng đến phân khúc khách hàng là người có thu nhập trung bình hoặc thấp, không chứng minh được thu nhập; chưa có lịch sử tín dụng hoặc điểm tín dụng thấp; thực hiện các khoản vay nhỏ, không tài sản đảm bảo, phục vụ nhu cầu mua sắm trang thiết bị gia đình, xe máy, tiền mặt phục vụ nhu cầu đột xuất... thủ tục lại phải nhanh chóng, thuận tiện đáp ứng nhu cầu tài chính “nóng” và ngắn của người dân... là điều rất cần thiết. Bối cảnh hiện nay cho thấy, việc phát triển thị trường cho vay tiêu dùng là một xu hướng tất yếu.

Sự phát triển này không chỉ mở rộng về quy mô dư nợ cho vay, mà tính chất phức tạp của thị trường cũng sẽ tăng lên cùng với sự xuất hiện của các sản phẩm mới như các khoản cho vay theo lương, hoạt động cho vay đồng cấp, vốn hiện đã được phát triển ở rất nhiều nước. Dự báo, cho vay tiêu dùng tại Việt Nam nhiều khả năng sẽ vượt qua con số 10% GDP vào năm 2020.

“Hiện nay, các ngân hàng thương mại, các Cty tài chính ở Việt Nam đang có xu hướng đẩy mạnh tín dụng tiêu dùng với nhiều gói tài chính hấp dẫn được đưa ra. Tuy nhiên, các ngân hàng thương mại, Cty tài chính đang gặp phải một số vấn đề khó khăn, trong đó việc xác định tiêu chí để dựa vào đó đánh giá các mức độ tin cậy của khách hàng phi tiêu chuẩn. Nhưng dù thế nào đi nữa, đó cũng là xu thế tất yếu, bởi hoạt động cho vay tiêu dùng sẽ giúp người dân không phải dựa vào các “tín dụng đen”, vốn là nơi đầy rẫy những dấu hiệu lừa đảo, cạm bẫy phức tạp...”-TS Lê Đăng Doanh phân tích.