“Giai đoạn vàng” trẻ em 0 – 8 tuổi quyết định nguồn nhân lực đất nước

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ nhiệm Ủy Ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên,Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Ngô Thị Minh nhấn mạnh: “Xây dựng một chương trình quốc gia về Phát triển toàn diện trẻ em (PTTDTE) là hết sức quan trọng, và đảm bảo chương trình đi vào cuộc sống. Việc thực hiện hiệu quả chương trình PTTDTE cần sự quan tâm và vào cuộc của các đại biểu dân cử trong việc tăng cường công tác giám sát nhằm bảo đảm chương trình được phân bổ đầy đủ ngân sách, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, và được nhân rộng trên toàn quốc”.

Cần đầu tư phát triển cho trẻ em trong "giai đoạn vàng".

PTTDTE đề cập tới hướng tiếp cận phát triển và chăm sóc toàn diện cho trẻ em từ 0-8 tuổi, giúp trẻ và gia đình tiếp cận được với các dịch vụ một cách toàn diện. Việc tích hợp các dịch vụ là nhằm tối đa hóa các can thiệp đối với trẻ trong giai đoạn đầu đời tại gia đình và cộng đồng. PTTDTE là trách nhiệm chung của cha mẹ, người chăm sóc, gia đình và các nhà cung cấp dịch vụ từ nhiều lĩnh vực y tế, dinh dưỡng, giáo dục, bảo vệ trẻ em và nước sạch, vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường. Nghiên cứu quốc tế cho thấy khả năng nhận thức của trẻ được tác động bởi môi trường và dinh dưỡng của người mẹ ngay từ khi còn trong bào thai. Những trẻ em được nuôi dưỡng tốt, được tương tác sớm và sống trong môi trường an toàn và thuận lợi trong những năm đầu đời sẽ có nhiều khả năng phát triển được tiềm năng tối ưu của mình.

Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức trong việc phát triển nhận thức và cảm xúc của mọi trẻ em, đặc biệt ở nhóm trẻ dưới 8 tuổi. Gần 25% trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi. Khoảng 72% trẻ em ở lứa tuổi nhà trẻ (dưới 3 tuổi) và 9,4% trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo (3-5 tuổi) không được tham gia các chương trình giáo dục mầm non chính quy. Mỗi năm vẫn còn khoảng 2.000 trẻ em bị bạo lực, xâm hại; 170.000 trẻ em mồ côi, bỏ rơi và nhiều trẻ em bị tai nạn thương tích, trong đó đuối nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em.

Thứ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, đầu tư vào phát triển trẻ em những năm đầu đời là hết sức quan trọng và đang ngày càng được nhà nước quan tâm với việc ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban chấp hành Trung ương Đảng XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới, việc thông qua Luật Trẻ em năm 2016 là những văn bản pháp lý quan trọng liên quan đến bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, bao gồm cả trẻ nhỏ. Bên cạnh đó, Luật Bảo hiểm y tế quy định khám chữa bệnh miễn phí cho trẻ dưới sáu tuổi; Luật Giáo dục xác định giáo dục mầm non là một phần trong hệ thống giáo dục quốc dân; Bộ luật Lao động quy định nghỉ thai sản 6 tháng cho người mẹ và cải cách an sinh xã hội, hướng tới xây dựng một hệ thống an sinh xã hội toàn diện và đáp ứng nhu cầu của mọi người dân… Trên cơ sở các văn bản pháp luật này, Chính phủ Việt Nam đang hoàn thiện Đề án Quốc gia về Phát triển toàn diện trẻ em trong giai đoạn 2018-2025. Đề án này do Bộ LĐ-TB&XH, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em chủ trì trên cơ sở phối hợp với các bộ ngành và các cơ quan liên quan.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Đào Hồng Lan, việc xây dựng và triển khai Đề án gặp nhiều thách thức vì đây là cách tiếp cận mới. Thực tiễn cho thấy, có sự khác biệt về trẻ em vùng miền, trẻ em dân tộc thiểu số nên để có 1 chính sách có thể áp dụng chung rất khó, cần có điều chỉnh phù hợp. Hiện nay khó khăn xây dựng các đề án là xác định được nguồn để thực hiện, vì thế, cần sự ủng hộ vào cuộc của chính quyền cũng như của cộng đồng và gia đình trẻ bởi trẻ em chính là tương lai của đất nước.

Quyền Phó Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam Yoshimi Nishino nhận định: “Quốc hội Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thực hiện chính sách Phát triển toàn diện trẻ em, kết nối các ban ngành có liên quan trong việc triển khai thực hiện chính sách. Nếu không có cam kết mạnh mẽ của các bên có liên quan trong việc ưu tiên đầu tư và thực hiện phát triển trẻ em toàn diện thì chúng ta sẽ phải trả giá đắt cho hậu quả của nó cả trước mắt và lâu dài, từ sức khỏe, thể chất không bảo đảm ảnh hưởng đến tầm vóc, chất lượng giống nòi; chất lượng học tập không tốt tới thu nhập thấp, tỷ lệ thất nghiệp cao và gánh nặng trợ cấp xã hội… Tất cả những điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới sự phát triển bền vững của quốc gia”.

Phát biểu tại hội nghị Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hải Dương Nguyễn Thanh Mai băn khăn, Đề án cần nêu rõ nguồn lực để triển khai đề án. Ở cấp địa, Chủ tịch UBND tỉnh nên làm đầu mối để điều hành và tập trung nguồn lực thực hiện đề án. Bên cạnh đó, việc tuyên truyền cho các bà mẹ kiến thức từ lúc chuẩn bị kết hôn, mang thai, chăm sóc trẻ cần được đặc biệt quan tầm và các tổ chức, đoàn thể: Hội phụ nữ, đoàn thanh niên cùng vào cuộc.

Đại biểu Trương Minh Hoàng, Phó Chủ nhiệm UB Pháp luật nếu vấn đề, Đề án trong giai đoạn hiện nay cần ưu tiên tập trung nhóm vấn đề gì đi trước, vấn đề gì sau để đạt hiệu quả cao nhất.