Tỷ lệ hộ nghèo ở Việt Nam giảm lớn nhất trong thập niên qua

quang cảnh công bố Báo cáo “Bước tiến mới: Giảm nghèo và thịnh vượng chung tại Việt Nam” chiều 5/4 tại Hà Nội

Đạt được những kết quả to lớn trong giảm nghèo 

Đây là thông tin được đưa ra chiều nay (5/4) tại Hà Nội, do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với WB công bố Báo cáo “Bước tiến mới: Giảm nghèo và thịnh vượng chung tại Việt Nam”.

Nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi ngoạn mục trên là tăng trưởng kinh tế cao đi cùng với những chính sách xã hội hợp lý. Ông Obert Pimhidzai, Chuyên gia Kinh tế Cao cấp của WB đánh giá, tầng lớp trung lưu ở Việt Nam đã lớn mạnh (chiếm 13% dân số) và đang hướng tới chất lượng sống cao hơn. Đây là "tầng lớp tiêu dùng" và sự chi tiêu của họ giúp nền kinh tế tăng trưởng, tạo việc làm. Trong tương lai, "tầng lớp tiêu dùng" sẽ ảnh hưởng đến xu hướng tăng trưởng của Việt Nam.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn còn 9 triệu người nghèo. 72% trong số đó là người dân tộc thiểu số, và phần lớn họ sống tại vùng cao. Họ có thu nhập từ lương nên vấn đề không phải là tạo việc làm, mà là chất lượng việc làm.

"Người nghèo đang làm những công việc có năng suất lao động thấp. Họ không được tiếp cận cơ hội kinh tế đồng đều. Chỉ 7% người nghèo có trình độ sau phổ thông. Trong khi những việc tốt nhất ở Việt Nam yêu cầu được dạy nghề, học đại học. Điều kiện gia đình đã khiến họ không thể học lên đến cấp THPT. Những người học lên cao được là do gia đình chi trả cho việc đi học thêm. Những hộ nghèo không có cơ hội chi trả nên cơ hội thành công không nhiều" - ông Obert Pimhidzai nói.

Báo cáo cho biết, thu nhập từ hoạt động nông nghiệp tại vùng cao có thể giúp Việt Nam tiếp tục giảm nghèo, đã giảm khoảng 4% từ năm 2014 xuống còn 9,8% vào năm 2016.

"Việt Nam đã đạt được những kết quả to lớn trong việc giảm nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống cho hàng triệu người. Tỷ lệ nghèo trong các DTTS tiếp tục giảm là kết quả rất đáng khích lệ, và những nỗ lực tập trung vào việc tăng cường thu nhập cho các DTTS có thể gia tăng cơ hội cho những nhóm người này và giảm sự bất bình đẳng kéo dài", ông Ousmane Dione nói, - "Không thể bỏ qua khát vọng của những người có ít cơ hội."

Báo cáo tóm tắt các xu hướng và mô hình đói nghèo trong thời gian gần đây ở Việt Nam, và nêu ra những giải pháp để thúc đẩy tiềm năng chưa được khai thác trong lĩnh vực nông nghiệp ở vùng cao, nơi tập trung nhiều người nghèo.

Đói nghèo ở Việt Nam giảm mạnh, mức giảm lớn nhất trong thập niên qua 

Ví dụ như các quyết định về sử dụng đất và loại cây trồng có tác động mạnh đến chênh lệch thu nhập trong nông nghiệp giữa các hộ gia đình. Các gia đình có thu nhập thấp ở vùng cao thường sử dụng đất để trồng những loại cây cơ bản như lúa hoặc ngô, thay vì trồng cây có giá trị cao như cà phê, hồ tiêu hay cao su.

Tăng cường khả năng tiếp cận tín dụng có thể giúp nông dân vùng cao thực hiện những khoản đầu tư cần thiết vào sản xuất nông nghiệp để đem lại thu nhập cao. Nâng cao khả năng tạo thu nhập có thể giúp thu hẹp bất bình đẳng giữa các nhóm dân tộc. Ví dụ, mức tiêu dùng bình quân đầu người của người DTTS chỉ còn thấp hơn người Kinh và người Hoa khoảng 45%. Hơn nữa, người nghèo đang phải đối mặt với khoảng cách ngày càng lớn về khả năng tiếp cận giáo dục trung học phổ thông, cải thiện nước sạch và vệ sinh môi trường.

Tái nghèo giảm xuống chỉ còn 2%

Đồng thời, báo cáo cũng ghi nhận hiện nay 70% người dân Việt Nam đã được đảm bảo về mặt kinh tế, trong đó có 13% thuộc tầng lớp trung lưu theo chuẩn thế giới. Các tầng lớp thu nhập này đang phát triển nhanh chóng, tăng hơn 20% trong giai đoạn 2010- 2017.

Đông đảo chuyên gia, đại diện các Bộ, ngành tham dự buổi công bố Báo cáo

Tính từ năm 2014, trung bình mỗi năm có 1,5 triệu người Việt Nam gia nhập vào tầng lớp trung lưu toàn cầu, cho thấy các hộ gia đình đang tiếp tục leo lên bậc thang kinh tế cao hơn sau khi thoát nghèo. Sự gia tăng của lớp người tiêu dùng làm thay đổi nguyện vọng của xã hội, trọng tâm của chương trình xoá đói nghèo và chia sẻ thịnh vượng chuyển từ chống nghèo cùng cực sang cải thiện mạnh mẽ chất lượng cuộc sống và hỗ trợ sự gia tăng của tầng lớp trung lưu.

Khả năng tạo công ăn việc làm nhanh chóng và quá trình chuyển đổi sang việc làm có lương đang thúc đẩy kết quả tích cực của hoạt động giảm nghèo và chia sẻ thịnh vượng.

Chuyên gia kinh tế của WB khuyến nghị, Chính phủ cần tạo việc làm tốt hơn cho mọi người. Việc làm tốt hiểu theo nghĩa rằng người lao động có cơ hội nhận được thu nhập cao hơn. Muốn vậy, năng suất lao động phải tăng lên, hướng tới nền sản xuất có giá trị gia tăng cao. Trước mắt, giáo dục sẽ là vấn đề quan trọng cần giải quyết. Giáo dục sẽ giúp người nghèo có cơ hội tiếp cận công bằng hơn, trong khi người sử dụng lao động cũng sẽ không phàn nàn về tình trạng thiếu kỹ năng của nhân sự.

Mặc dù mục tiêu giảm bất bình đẳng vẫn còn nhiều khó khăn, báo cáo ghi nhận số người dễ bị tái nghèo đã giảm xuống chỉ còn 2% trong giai đoạn 2014-2016. Ngược lại, ​​tầng lớp trung lưu cũng đã tăng thêm hơn 3 triệu người trong giai đoạn này.

Một trong những lĩnh vực ưu tiên trong Khung đối tác quốc gia của Nhóm WB với Việt Nam giai đoạn 2018- 2022 là tăng trưởng bao trùm, với mục tiêu cụ thể là "hội nhập kinh tế cho nhóm người nghèo và dễ bị tổn thương", theo đó WB sẽ hỗ trợ can thiệp có mục tiêu để tạo cơ hội kinh tế cho người dân ở các khu vực bị tụt hậu.