Bảo tồn văn hóa 16 dân tộc thiểu số dưới 10.000 người

Chưa được bảo tồn, phát huy đúng mức 

Theo Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Huỳnh Vĩnh Ái, văn hoá truyền thống của đồng bào 53 dân tộc thiểu số rất phong phú, nhưng hiện nay việc bảo tồn, phát huy đúng mức và đang đứng trước nguy cơ phai nhạt, mất dần bản sắc văn hoá riêng biệt. Hội thảo là một trong những hoạt động thiết thực, tiếp tục khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với vị trí, vai trò trách nhiệm của già làng, trưởng bản, nghệ nhân, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số. Qua đó tôn vinh sự đóng góp của già làng, trưởng bản, nghệ nhân, người có uy tín các dân tộc dưới 10.000 người trong việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá dân tộc.

“Bộ VH-TT&DL, các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu và các cơ quan quản lý lắng nghe, tiếp thu. Từ đó nghiên cứu xây dựng nội dung, các giải pháp bảo tồn cụ thể nhằm giữ gìn và phát huy có hiệu quả các giá trị văn hoá của các dân tộc, góp phần phát triển, ổn định kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong giai đoạn hiện nay”- Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái nhấn mạnh.

Theo PGS.TS Lê Ngọc Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Dân tộc: “Hiện nay đang có sự chênh lệch về văn hóa của các dân tộc thiểu số dưới 10.000 người so với các dân tộc khác. Vai trò chủ thể của người dân, của cộng đồng chưa được phát huy. Các dân tộc có dân số càng ít thì đời sống văn hóa càng gặp nhiều khó khăn, một số dân tộc có nguy cơ mai một bản sắc..”. Những biến đổi từ môi trường, xã hội đã và đang tác động trực tiếp và làm thay đổi, xáo trộn cuộc sống cũng như văn hóa của dân tộc thiểu số ở Việt Nam. 

Đơn cử như việc xây thủy điện ở Sơn La đã làm đảo lộn cuộc sống của các dân tộc thiểu số nơi đây. Việc di chuyển, tái định cư đã khiến những nét văn hóa truyền thống của các tộc người thiểu số của nhiều thay đổi. “ Ngoài việc nâng cao chất lượng dân số, đời sống cho các dân tộc ít người, cần lưu ý đến việc gia tăng dân số cho các tộc người, bởi không có chủ thể văn hóa, sẽ không thể bảo tồn, gìn giữ văn hóa”-PGS.TS Lê Ngọc Thắng đề xuất. 

Đoàn đại biểu đại diện cho các dân tộc thiểu số dưới 10.000 người. 

Khó khăn kinh phí

Tại hội thảo, đại diện của 16 dân tộc thiểu số, gồm: Si La, Pu Péo, Rơ Măm, B’râu, Ơ Đu, Pà Thẻn, Cờ Lao, Lô Lô, Mảng, Lự, Cống, Bố Y, Chứt, Ngái, La Ha, La Hủ đến từ 8 tỉnh thành Hà Giang, Cao Bằng, Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Quảng Bình, Nghệ An, Kon Tum cũng đã nêu ra những khó khăn trong đời sống của họ. Trong đó, đặc biệt là khó khăn về tài chính, ngân sách là khó khăn chung của tất cả các dân tộc thiểu số trong việc gìn giữ, bảo tồn văn hóa. Mỗi năm, số tiền đầu tư cho các hoạt động văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số ở các tỉnh đều rất thấp, có tỉnh chỉ dành 15.000 đồng/1 đầu người/ 1 năm cho các hoạt động văn hóa. Chính vì thế, các già làng, trưởng bản, các nghệ nhân, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đều mong muốn Nhà nước hỗ trợ hơn nữa trong việc cải thiện đời sống tinh thần. Qua đó, giúp họ gìn giữ cũng như phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình trước nguy cơ mai một.

Cũng tại hội thảo, nhiều giải pháp được nêu ra, tập trung vào công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức kết hợp cải thiện chính sách đầu tư cho hoạt động bảo tồn văn hóa, xây dựng đội ngũ cán bộ dân vận là người dân tộc thiểu số có đủ năng lực và trách nhiệm để tiến hành vận động quần chúng. Bên cạnh đó là giải pháp đẩy mạnh công tác khảo sát, sưu tầm, nghiên cứu, đánh giá toàn diện về giá trị văn hóa truyền thống; bổ sung dự án hỗ trợ và phát triển văn hóa dân tộc;  đề án đặc thù về bảo tồn văn hóa tiêu biểu của các dân tộc thiểu số, từng bước khôi phục nghệ thuật diễn tấu đặc trưng; tổ chức việc truyền dạy cho lớp trẻ...