Đào tạo kỹ năng mềm tốt sẽ tăng năng suất lao động

Để có được những kỹ năng mềm, đáp ứng yêu cầu doanh nghiệp, người lao động cần có một tư duy năng động thông qua việc tự học tập và cập nhật kỹ năng từ cuộc sống. Theo ông Trần Trọng Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty VINAPO, có đến 90% sinh viên sau khi ra trường hầu như không có kỹ năng mềm. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến mỗi năm có trên 400.000 sinh viên tốt nghiệp rồi thất nghiệp.  Kỹ năng mềm là những yếu tố liên quan đến trí tuệ cảm xúc như hành vi ứng xử của con người, các tương tác với bạn bè, đồng nghiệp, cách làm việc nhóm … Có thể nói, kỹ năng mềm là nghệ thuật sống mà bất cứ người nào cũng nên hoàn thiện để hài hòa các mối quan hệ trong cuộc sống. Nó giúp chúng ta tự tin và tạo ra nhiều cơ hội phát triển mới.

Chia sẻ về các vấn đề liên quan đến kỹ năng mềm trong thực tế, bà Nguyễn Thị Tâm - Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hải Phòng cho biết: Nhiều đại diện doanh nghiệp, chủ cơ sở sản xuất tại địa phương thường phàn nàn về sự thiếu hụt kỹ năng mềm của người lao động hiện nay. Một chủ doanh nghiệp nước ngoài phản ánh, lao động Việt Nam thường nói quá to, không những vậy mà còn sử dụng từ ngữ rất tự do, gây ảnh hưởng đến năng suất lao động và môi trường làm việc chung.

Người lao động thường cố gắng giảm tối đa các hoạt động hướng tới việc nghiêm túc thực hiện nội quy, quy chế doanh nghiệp. Nhiều người thực hiện gần như chiếu lệ mà ít khi quan tâm đến chất lượng thực hiện quy định, quy chế. Bên cạnh đó, người lao động còn thiếu các kiến thức về làm việc nhóm, ý thức trách nhiệm với vị trí làm việc của mình, tương tác nhóm trong bộ phận, dây chuyền sản xuất... Cũng theo bà Tâm, tư duy của không ít người lao động hiện nay đang có sự mâu thuẫn, muốn lương cao nhưng công việc lại muốn nhàn, trong sản xuất làm tắt, làm ẩu mà không nghĩ đến trách nhiệm để nâng cao năng suất lao động. Trong khi đó, doanh nghiệp lại cần chất lượng của người lao động từ trình độ kỹ thuật chuyên môn, kỹ năng làm việc, kỹ năng tương tác, xử lý tình huống, văn hóa ứng xử trong doanh nghiệp.

 Thực tế này đã dẫn đến những trường hợp xung đột quan hệ lao động đáng tiếc xảy ra, doanh nghiệp bạo hành người lao động, ngược lại, không ít người lao động cũng lăng mạ quản lý, chủ doanh nghiệp. Lắng nghe hiệu quả là thể hiện sự đồng cảm với người nói; nhận ra thiên vị, thành kiến của chính mình để cố gắng khắc phục; tránh những kết luận vội vàng về những điều đã được nói ra. Nguyên tắc giao tiếp thường không hướng vào con người mà hướng vào vấn đề; mô tả, không đánh giá; coi trọng người mình giao tiếp; cụ thể, không chung chung; liên kết vấn đề với ý kiến của người nhận tin; thể hiện trách nhiệm với thông tin đưa ra và lắng nghe…

Khác với kỹ năng cứng là kỹ năng chuyên môn, kỹ thuật giúp người lao động thực hiện những công việc cụ thể, đạt được những tiêu chuẩn nhất định. Kỹ năng mềm giúp con người tự quản lý, lãnh đạo chính mình và tương tác với những người xung quanh để thực hiện công việc hiệu quả. Theo các chuyên gia, kỹ năng mềm quyết định tới 75% sự thành đạt. Một trong những kỹ năng mềm quan trọng, cần thiết nhất là giao tiếp. Đây là quá trình làm cho người khác hiểu ý của mình và là quá trình tạo dựng mối quan hệ tốt với đối tác, góp phần vào sự thành công của cá nhân. Thông điệp về kỹ năng giao tiếp bao gồm vấn đề được nêu ra một cách ngắn gọn và đầy đủ những gì quan trọng nhất và có liên quan - rõ ràng, cụ thể - chính xác, dễ hiểu.

Ông Đỗ Năng Khánh - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp cho rằng: Kỹ năng mềm quan trọng không kém những kỹ năng kiến thức chuyên môn kỹ thuật nghề nghiệp. Đây là những vấn đề hết sức cần thiết và cấp bách. Về tư duy của người học hiện nay còn chưa ý thức hết về tầm quan trọng của những kỹ năng mềm. Do đó, phải hướng dẫn, đào tạo ngay trong quá trình đào tạo chuyên môn nghề nghiệp. Bên cạnh đó, học sinh sinh viên cần phải chủ động thông qua việc tự học tập và cập nhật những kỹ năng mềm thực tế trong cuộc sống.