Đắk Lắk: Sông Krông Ana kêu cứu

Xuất phát từ buôn M’liêng 2 (xã Đắk Liêng, huyện Lắk, Đắk Lắk), chúng tôi lên thuyền của một người dân đi ngược sông Krông Ana lên phía thượng nguồn. Thuyền chạy chừng 10 phút, chúng tôi bắt gặp một chiếc tàu lớn đang cột dây vào bờ để hút cát. Trên tàu, 2 người đàn ông liên tục dùng gậy buộc vòi hút cát chọc sâu vào phần đất chân nền bờ sông khiến từng tảng đất lớn trên bờ đổ ầm ầm xuống sông. Cạnh đó, bờ sông đã bị sạt lở, ăn sâu vào bờ từ 15 - 20m.

Mặc dù thấy chúng tôi quay phim và chụp hình, những người này chẳng hề e ngại, vẫn tiếp tục công việc. Người dẫn đường cho biết, trước đây dòng sông chỉ rộng khoảng 40 - 50m, nhưng những năm gần đây do tình trạng khai thác cát tràn lan đã khiến 2 bên bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng. Lòng sông được mở rộng, có nhiều nơi rộng cả trăm mét, tạo thành các vũng nước xoáy rất nguy hiểm. Tiếp tục hành trình, chúng tôi bắt gặp một đoàn thuyền lớn nhỏ đang thi nhau đưa những chiếc vòi rồng vươn dài sục sâu vào bờ để hút cát khiến cả khúc sông dòng nước đục ngầu.

Đặc biệt vào mùa khô, khi mực nước sông Krông Ana giảm xuống thì bức tranh về hoạt động khai thác cát trên chiều dài con sông này lại nhộn nhịp như công trường lớn với tiếng máy nổ inh ỏi cả ngày lẫn đêm. Không những vậy, việc khai thác cát gần bờ đã gây sạt lở nghiêm trọng khiến hàng chục ha đất rẫy canh tác của người dân và đất đai bên bờ bị vùi sâu xuống lòng sông. Dọc theo chiều dài khoảng 30km, chúng tôi đếm được có hàng chục điểm sạt lở nghiêm trọng dài cả trăm mét. Trong đó có nhiều điểm bị khoét vào bờ hàng chục mét tạo thành các hố sâu, chỉ còn lại những cồn đất nhỏ bị cô lập giữa lòng sông.

Hai bên bờ sông Krông Ana, hàng loạt cây trồng của người dân và cây xanh gần bờ bị mất chân, đổ dần xuống lòng sông. Sau khi các tàu đã hút đầy cát thì toàn bộ được đưa về tập kết ở chân cầu Giang Sơn (nằm trên tuyến quốc lộ 26, đoạn giáp ranh hai huyện Cư Kuin và Krông Bông) biến nơi đây thành một đại công trường với tiếng máy hút cát, tiếng máy nổ, máy múc hoạt động, tiếng ô tô tải, xe máy cày ra vào tấp nập để lấy cát...

Nhiều năm qua sông Krông Ana phải oằn mình “giãy giụa” trước nạn “cát tặc” hoành hành. Mặc dù chính quyền địa phương đã có nhiều biện pháp để xử lý, nhưng kết quả vẫn như “bắt cóc bỏ đĩa”. Trao đổi với chúng tôi, ông Văn Tiến Sỹ, Phó Trưởng Phòng TN&MT huyện Cư Kuin cho biết, hiện nay trên địa bàn huyện có 2 doanh nghiệp được cấp phép khai thác cát trên tuyến sông Krông Ana, nhưng về số lượng, sản lượng khai thác huyện không thể nào quản lý được. Đối với những điểm có nguy cơ sạt lở, bị sạt lở huyện cũng đã đề nghị cắm biển cấm khai thác.

Hai bên bờ sông Krông Ana bị sạt lở nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh cũng có chủ trương đăng ký tàu thuyền của các đơn vị được cấp phép để dần siết chặt quản lý. Nhưng hiện tại, Phòng TN&MT huyện Cư Kuin vẫn chưa nắm được thông tin cụ thể về những đơn vị được tỉnh cấp phép khai thác cát trên sông Krông Ana thuộc địa bàn huyện quản lý đã hoàn thành việc đăng ký hay chưa, số lượng tàu bao nhiêu...

Việc bờ sông Krông Ana bị sạt lở đã xảy ra nhiều năm nay, người dân nhiều lần làm đơn lên cơ quan chức năng, tuy nhiên chưa thấy một động thái mạnh mẽ nào từ chính quyền địa phương, khiến dư luận hết sức bức xúc.