Cục Thuế TP Hồ Chí Minh: Thua kiện DN nước ngoài do truy thu thuế sai

Giao dịch tại Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh. Ảnh: Nguyễn Huế

Áp thuế kiểu “mập mờ đánh lận con đen”

L.S  Nguyễn Hoàng Nhật Thi Trao đổi với PV Báo LĐ&XH ngay sau phiên tòa, luật sư Nguyễn Hoàng Nhật Thi, đại diện theo ủy quyền của Công ty Luật TNHH Indochina Legal nhận định: Thông qua vụ việc có thể thấy hệ thống pháp luật về thuế hiện hành rất phức tạp, đặt nặng trách nhiệm tự kê khai, tự chịu trách nhiệm về phía doanh nghiệp. “Nhiều DN đã thực hiện nghiêm túc, có trách nhiệm việc nộp thuế, kê khai thuế, nhưng vẫn phải nhận những khoản truy thu, khoản phạt thuế lớn sau mỗi kỳ thanh tra thuế. Trong khi nhiều căn cứ pháp lý, quan điểm xử lý mà cơ quan thuế áp dụng đều chưa rõ ràng, dẫn đến sự bất an trong việc kinh doanh của DN”-luật sư Thi bức xúc.

Chiều 20/11, TAND TP.Hồ Chí Minh đã tuyên án sơ thẩm vụ án hành chính về việc “Khiếu kiện quyết định hành chính trong áp dụng thuế, thu thuế, truy thu thuế”  văn bản thụ lý số 66/2013/TLST-HC ngày 30/12/2013  giữa nguyên đơn là Công ty Luật TNHH Indochina Legal, địa chỉ: Phòng 1108, 115 Nguyễn Huệ, phường Bến Nghé, quận 1, TP. Hồ Chí Minh và bị đơn là Cục trưởng Cục Thuế TP Hồ Chí Minh. Thẩm phán Trương Thế Trọng, Chủ tọa phiên tòa đã thay mặt HĐXX tuyên bản án với các nội dung chính như sau:

 - Hủy toàn bộ phần nội dung Quyết định hành chính số 350/QĐ-CT-TTr1 ngày 30/1/2013 của Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh về việc xử lý về thuế, xử phạt vi phạm hành chính qua thanh tra việc chấp hành pháp luật thuế và Quyết định hành chính số 78/QĐ-CT ngày 23/5/2013 của Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh về việc giải quyết khiếu nại của Công ty Luật TNHH Indochina Legal lần thứ 2, đã bị Công ty Luật TNHH Indochina Legal khởi kiện trong vụ án hành chính.

 - Yêu cầu Cục Thuế thành phố hoàn trả toàn bộ số tiền truy thu thuế TNDN, GTGT và tiền phạt vi phạm liên quan mà Công ty Luật TNHH Indochina Legal đã đóng vào ngân sách Nhà nước theo các quyết định hành chính, tổng số tiền là: 460.767.813 đồng.

Theo đơn khởi kiện ngày 10/12/2013, Công ty Luật TNHH Indochina Legal cho rằng cơ sở pháp lý trong Quyết định hành chính số 350/QĐ-CT-TTr1 ngày 30/1/2013 của Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh về việc xử lý về thuế, xử phạt vi phạm hành chính qua thanh tra việc chấp hành pháp luật thuế và Quyết định hành chính số 78/QĐ-CT ngày 23/5/2013 của Cục trưởng Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh về việc giải quyết khiếu nại của Công ty Luật TNHH Indochina Legal lần thứ 1 là chưa chính xác.

Cụ thể, Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh đã tăng lợi nhuận chịu thuế TNDN của Công ty Luật Indochina Legal từ 3,56 tỷ đồng lên 4,16 tỷ đồng (năm 2007) và tăng từ 7,43 tỷ đồng lên 8,11 tỷ đồng (năm 2008).  Lý do lợi nhuận chịu thuế TNDN của Công ty Luật Indochina Legal tăng lên do Cục Thuế đã không chấp nhận việc khấu trừ một số chi phí mà Công ty chi trả trong các năm tài chính 2007- 2008 được thanh tra. Từ đó dẫn đến việc Công ty Luật Indochina Legal bị truy thu thuế TNDN sai 247,14 triệu đồng.

Theo đơn trình bày, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh đã áp dụng quy định tại Thông tư 134/2007/TT-BTC ngày 23/11/2007 hướng dẫn thi hành Nghị định số 24/2007/NĐ-CP ngày 14/2/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Thuế TNDN để tính thuế với doanh nghiệp. Tuy nhiên, tại thời điểm Cục Thuế tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật của Công ty Luật Indochina Legal thì văn bản đang có hiệu lực áp dụng là Thông tư 123/2012-BTC ngày 27/7/2012 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế TNDN 2008.

Cụ thể khoản 10, điều 18 của Thông tư 123 có quy định điều kiện, nguyên tắc áp dụng ưu đãi thuế TNDN theo hướng có lợi cho người nộp thuế, theo đó: “DN được hưởng ưu đãi thuế TNDN theo quy định đối với số thuế TNDN do kiểm tra, thanh tra phát hiện...”

Nội dung chính thứ hai là việc Cục Thuế thành phố đã tăng thuế GTGT năm từ 1,09 tỷ đồng lên 1,13 tỷ đồng (năm 2008), tăng thuế GTGT từ 963 triệu đồng lên 1,04 tỷ đồng (năm 2009). Việc tăng thuế GTGT do Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh không chấp nhận việc khấu trừ thuế GTGT đầu vào của tiền thuê nhà cho giám đốc là người nước ngoài cho 2 năm 2008- 2009.

Doanh nghiệp lên tiếng

Tại phiên tòa, người đại điện theo ủy quyền của Công ty Luật TNHH Indochina Legal cho rằng đối với  thuế TNDN  năm 2007-2008 căn cứ theo Luật Đầu tư, Luật Thuế TNDN thì Công ty Luật Indochina Legal là DN nước ngoài mới thành lập, kinh doanh trong lĩnh vực tư vấn pháp luật, nên hoàn toàn được miễn thuế TNDN cho 2 năm này.

Tuy nhiên cơ quan thuế đã áp dụng cứng nhắc một số câu chữ trong Thông tư 134 vốn đã hết hiệu lực pháp luật, để truy thu đối với khoản lợi nhuận tăng thêm của 2 năm này sau khi thanh tra. “Việc áp dụng này là hoàn toàn trái các nguyên tắc cơ bản của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật”-đại diện Công ty Luật Indochina Legal nhấn mạnh.

Các văn bản liên quan đến vụ việc.

Đối với thuế VAT năm 2008-2009,  tranh cãi liên quan đến việc tiền thuê nhà cho giám đốc công ty có được coi là hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hay không. Cơ quan thuế cho rằng, chỉ có hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất kinh doanh để tạo ra sản phẩm (ví dụ mua máy đóng giầy để đóng giầy, thuê xưởng sản xuất để sản xuất) mới được coi là hàng hóa và dịch vụ dùng cho sản xuất kinh doanh và được khấu trừ VAT đầu vào.

Tuy nhiên, quan điểm của Công ty Luật Indochina Legal cho rằng, công ty là một doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật và hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty về cơ bản là việc người lao động (hay chính là công cụ lao động duy nhất của công ty) sáng tạo ra các ý kiến tư vấn pháp lý cho khách hàng. Do đó việc công ty bỏ tiền ra thuê nhà cho giám đốc, hay chính là để bảo trì các “công cụ lao động chính” của mình (đã thỏa thuận rõ trong hợp đồng lao động), chi phí này hoàn toàn để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, do đó VAT tiền thuê nhà cho giám đốc phải được khấu trừ toàn bộ.