Chủ tịch Hồ Chí Minh: Hiểu sâu sắc về Người, hiểu hơn về dân tộc Việt Nam

Ngày 25/2, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, Nhà văn hóa kiệt xuất, ở nước ngoài (2010-2020).

Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chủ trì Hội nghị.

Nhân vật kiệt xuất, có dấu ấn trong phát triển của nhân loại

Hội nghị được tổ chức nhằm phân tích, đánh giá những kết quả đạt được đối với việc tôn vinh Bác trong 10 năm qua; đánh giá ý nghĩa của các hình thức tôn vinh Bác tới quan hệ giữa Việt Nam và các nước; đề xuất phương hướng triển khai trong thời gian tới.

Đây là một hoạt động có ý nghĩa thiết thực, hướng tới kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2020), đóng góp cho hoạt động kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2020) và nhiều hoạt động kỷ niệm lớn khác trong năm 2020 như  75 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 (1945-2020), 45 năm ngày Giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước và chuẩn bị đại hội đảng các cấp, hướng tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh ý nghĩa vô cùng lớn lao của việc Đại hội đồng của Tổ chức Giáo dục, Khoa học, Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO)  năm 1987 đã  có Nghị quyết  kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh với tư cách "Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất".

Nghị quyết khẳng định Chủ tịch Hồ Chí Minh là một biểu tượng xuất chúng, đã "cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, góp phần vào cuộc đấu tranh chung của các dân tộc vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội"; đã có "đóng góp quan trọng về nhiều mặt trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục và nghệ thuật"; ghi nhận Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những nhân vật kiệt xuất, đã có dấu ấn trong quá trình phát triển của nhân loại và kêu gọi các quốc gia cùng tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua các hoạt động tưởng niệm khác nhau.

Nghị quyết tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thể hiện sự công nhận rộng rãi của cộng đồng quốc tế đối với những đóng góp to lớn của Người vào sự nghiệp đấu tranh chung trên thế giới trước áp bức, bất công, vì độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội, đặc biệt ở các dân tộc thuộc địa; đồng thời tôn vinh, đề cao lý tưởng cao đẹp, giá trị nhân văn sâu sắc và khát vọng của Người về việc thế giới hòa bình, bình đẳng và hạnh phúc.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Nghị quyết tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh của UNESCO, cũng như nhiều hình thức tôn vinh, công nhận rộng rãi khác của cộng đồng quốc tế đối với công lao, đóng góp của Bác mang lại sự tự hào to lớn đối với Đảng và nhân dân ta;

Đồng thời đặt ra nhiệm vụ rất lớn là làm sao để cho giá trị về tư tưởng, đạo đức, nhân văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa kiệt xuất, ngày càng được lan tỏa rộng rãi hơn, không chỉ ở trong nước mà còn cả trên thế giới, góp phần làm cho cộng đồng quốc tế hiểu biết nhiều hơn đến đất nước Việt Nam anh hùng, bất khuất, kiên cường trong đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, yêu chuộng hòa bình, chủ động và tích cực hội nhập, là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Phó Thủ tướng cho biết, nhằm phát huy ý nghĩa của Nghị quyết UNESCO, cách đây 10 năm, Ban Bí thư đã thông qua các hoạt động "Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa kiệt xuất, ở nước ngoài".

Việc triển khai các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài 10 năm qua đã đạt nhiều kết quả quan trọng, tạo ra những chuyển biến tích cực trong nhận thức của các bộ, ngành, địa phương, người dân trong nước và đặc biệt là bạn bè quốc tế, góp phần nâng cao hiệu quả quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam trên thế giới.

Đối với hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh thời gian tới, Phó Thủ tướng cho rằng còn nhiều việc phải làm để triển khai hoạt động quan trọng này một cách hiệu quả hơn nữa, đặc biệt là củng cố tính bền vững và bảo đảm sự lan tỏa rộng rãi của thành quả đã đạt được.

Các hình thức tôn vinh Bác được triển khai đa dạng, phong phú

Trong bối cảnh đất nước ta đang chuyển mình mạnh mẽ trong công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng, những giá trị to lớn về tư tưởng, văn hóa, đạo đức Hồ Chí Minh càng cần được tôn vinh, truyền tải, lan tỏa rộng rãi, đặc biệt trong cộng đồng quốc tế và các thế hệ người Việt Nam ở nước ngoài.

Điều này vừa để các thế hệ người Việt Nam cả trong và ngoài nước củng cố và phát huy niềm tự hào dân tộc, cùng nhau kề vai sát cánh xây dựng đất nước Việt Nam "sánh vai với các cường quốc năm châu" như ước nguyện của Bác; vừa để thế giới ngày càng biết đến nhiều hơn hình ảnh Việt Nam - đất nước Hồ Chí Minh với lịch sử hào hùng, có nền văn hóa đậm đà bản sắc, yêu chuộng hòa bình, thắm tình hữu nghị, kiên quyết đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc và chủ quyền quốc gia; 

Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế; là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, nỗ lực cùng nhân dân tiến bộ trên thế giới đấu tranh cho chính nghĩa, cho hòa bình, dân chủ và thịnh vượng chung của nhân loại.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh các yêu cầu về việc đánh giá toàn diện và thực chất tình hình triển khai các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh trên thế giới; Phó Thủ tướng yêu cầu đề xuất, kiến nghị các biện pháp để triển khai tốt hơn hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tình hình mới. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh yêu cầu phân vai rõ ràng, xác định nhiệm vụ cụ thể giữa các cơ quan, ban ngành địa phương; lợi thế, thế mạnh của các kênh như đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước, ngoại giao nhân dân, ngoại giao nghị viện, đối ngoại quốc phòng, an ninh, kênh chuyên gia, học giả, để xác định nhiệm vụ và nguồn lực, thực hiện các hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh một cách có hiệu quả cao nhất.

Báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung, phụ trách việc triển khai Chỉ thị 05-CT/TW tại Bộ Ngoại giao cho biết, trong 10 năm qua, dưới sự chỉ đạo sát sao Ban Bí thư cùng với sự phối hợp hiệu quả của các bộ, ban, ngành địa phương cũng như sự ủng hộ của bạn bè trên thế giới, việc tôn vinh Bác đã và đang được triển khai ở khắp các châu lục thông qua mạng lưới các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Các hình thức tôn vinh Bác được triển khai đa dạng, phong phú ở cả góc độ vật thể và phi vật thể,  dưới nhiều hình thức phong phú; trong đó có các hoạt động như Mít-tinh, nói chuyện, tọa đàm, hội thảo khoa học nhân kỷ niệm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ngày Quốc Khánh Việt Nam và các sự kiện quan trọng khác của đất nước.

Tất cả Cơ quan Đại diện Việt Nam ở nước ngoài đều có các hoạt động, sự kiện có liên quan tới việc tôn vinh Bác với quy mô, phạm vi phù hợp với điều kiện cụ thể của từng nước sở tại.

Tại nhiều địa bàn, các hoạt động trên đã nhận được sự hưởng ứng, tham gia tích cực của các chính đảng, giới học giả, truyền thông, phát huy hiệu quả giá trị lan tỏa của tư tưởng, đạo đức, nhân cách và thiên tài của Hồ Chí Minh dưới cả hai góc độ "Anh hùng giải phóng dân tộc" và "Nhà văn hóa kiệt xuất".

Bên cạnh đó, các hoạt động tôn tạo và xây dựng mới tượng, tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh được triển khai tại nhiều nước. Trước năm 2009, có 6 tượng Bác được đặt tại một số nước ở các châu: Á, Âu, Phi, Mỹ Latinh. Sau 10 năm, đã có thêm 29 công trình mới, nâng số lượng tượng, tượng đài Bác ở nước ngoài lên 35 công trình tại 22 quốc gia.

Tại các nơi Người đã từng sống và hoạt động, nhiều khu di tích tưởng niệm, bảo tàng đã được xây dựng, tu sửa. Hiện nay, 11 khu tưởng niệm mang tên Bác ở nước ngoài đã trở thành địa chỉ tham quan, thăm viếng của nhân dân địa phương, du khách quốc tế, địa điểm quen thuộc cho các sự kiện văn hóa của cộng đồng người Việt Nam. Nhiều địa danh, thông tin mà Bác đã sống, học tập, làm việc hoặc từng đi qua cũng được đặt bia, gắn biển đồng.

Nhiều quốc gia đã đặt tên trường, lớp, tên đường phố, quảng trường mang tên Bác. Nhiều ấn phẩm, sách báo, phim ảnh về Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được xuất bản, phát hành…

Các hình thức mang tính nghệ thuật, sáng tạo về Bác cũng được triển khai tại nhiều nước với nhiều sự đổi mới, sáng tạo, như  xây dựng các Góc, Không gian Hồ Chí Minh tại các thư viện, trường học để trưng bày các tài liệu ấn phẩm về cuộc đời, sự nghiệp của Bác cũng như giới thiệu về Việt Nam; tổ chức các đêm thơ, đêm ca nhạc; sáng tác thơ, bài hát, phim, phát hành tem...

Nhân dịp này, Bộ Ngoại giao đã bàn giao cho Bảo tàng Hồ Chí Minh bức tượng Bác, do Giám ngục Paul Atoine Miniconi (Cộng hòa Pháp), người đã làm việc tại nhà tù Côn Đảo từ năm 1920-1952 thu giữ từ những chiến sỹ cộng sản đã bị giam giữ tại đây. Khâm phục tinh thần quả cảm, tình cảm, lòng trung thành của những chiến sỹ cộng sản đối với lãnh tụ kính yêu của mình, ông Paul Atoine Miniconi đã mang bức tượng về Pháp, trân trọng giữ gìn và trao lại cho con trai sau khi qua đời.

Với ông Paul Miniconi, con trai của Giám ngục Paul Atoine Miniconi, việc trao lại bức tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh cho Chính phủ và nhân dân Việt Nam chính là thực hiện di nguyện thiêng liêng của người cha của mình trước lúc qua đời.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã trao kỷ niệm chương cho một số cá nhân, tập thể người Việt Nam và nước ngoài có nhiều đóng góp cho hoạt động tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ở nước ngoài.