Bài 2: Đất canh tác của dân biến thành "bãi nổi", "bãi non"

Chính quyền né tránh?

Ngày 8/6/2015, UBND huyện Phù Ninh đã có cuộc họp bàn về những vấn đề báo nêu và để giải quyết những “tranh chấp” giữa người dân khu 3 xã Tử Đà và Cty Thái Sơn. Tuy nhiên, khi cuộc họp kết thúc, những vấn đề mà người dân yêu cầu làm rõ vẫn không được giải quyết... 

Tại cuộc họp, ông Đỗ Văn Kính nêu câu hỏi: Tỉnh ủy Phú Thọ chỉ đạo giao đất cho Cty Thái Sơn “chỉ giao diện tích lòng sông, không được giao đất bãi đang canh tác” nhưng việc thực hiện có đúng như vậy không? Cty Thái Sơn có khai thác đúng mốc giới không? Ông Kính đề nghị làm rõ 2 ô đất lở đồng thời công khai mốc giới cấp phép và khẳng định lại, gia đình ông canh tác ổn định khu vực bãi bồi này từ năm 1990 chứ không có chuyện “bãi non” do mặt nước lên xuống thất thường. Thế nhưng, những vấn đề mấu chốt trên đây đã bị né tránh, không trả lời tại hội nghị này. 

Văn bản của UBND huyện Phù Ninh gửi xã Tử Đà và Công ty Thái Sơn.

Tuy nhiên, theo những tài liệu mà PV thu thập được, có căn cứ cho rằng việc cắm mốc giới mỏ đã chồng lấn lên đất canh tác của nhân dân cũng như việc khai thác cát sỏi đã ảnh hưởng đến diện tích đất canh tác, sản xuất của nhân dân ở 2 khu 3 và 4 xã Tử Đà. 

Ngày 11/8/2014, UBND xã Tử Đà đã có báo cáo số 25/BC-UBND gửi UBND tỉnh Phú Thọ, Sở TN&MT tỉnh Phú Thọ, UBND huyện Phù Ninh về việc cắm mốc giới giao đất ngoài thực địa có tới 16 vị trí chồng lấn diện tích đất canh tác của nhân dân. Bằng báo cáo này, UBND xã Tử Đà đã xin ý kiến chỉ đạo giải quyết vụ việc của tỉnh Phú Thọ, Sở TNMT và UBND huyện Phù Ninh. Ngày 21/8/2014, UBND tỉnh Phú Thọ có công văn số 3488/UBND-KT4 gửi Sở TN&MT tỉnh Phú Thọ chỉ đạo rõ: “Chủ tịch UBND tỉnh giao cho Sở TN&MT phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất cụ thể nội dung và giải pháp xử lý; báo cáo với UBND tỉnh…”. Tuy nhiên, theo ông Vũ Minh Lý, “tới nay (ngày 8/6/2015) vẫn chưa được giải quyết”.

 Có điều lạ là, mặc dù chưa thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, chưa làm rõ việc cắm mốc giới có chồng lấn hay không nhưng ông Vũ Thế Dân, Phó chủ tịch UBND huyện Phù Ninh lại luôn khẳng định rằng các hộ dân “đang canh tác trong phạm vi mốc giới Cty Thái Sơn được cấp phép” để rồi yêu cầu nhân dân dừng canh tác, chỉ đạo UBND xã Tử Đà phải xem xét bồi thường, hỗ trợ giống như thực hiện GPMB khi thu hồi đất! 

UBND huyện Phù Ninh “chơi chữ”

 Văn bản số 898 ngày 16/7/2013 của Tỉnh ủy Phú Thọ đã ghi rõ, khi triển khai các dự án khai thác cát sỏi (trong đó có dự án của Cty Thái Sơn tại xã Tử Đà) chỉ giao diện tích lòng sông, không được giao đất bãi đang canh tác”; trong Giấy phép khai thác khoáng sản UBND tỉnh Phú Thọ cấp cho Cty Thái Sơn cũng chỉ cho phép khai thác trong phạm vi 27,7 ha lòng sông (đất có mặt nước), “diện tích quản lý bảo vệ không được khai thác 8,8ha đất bãi bồi ven sông”. Mặc dù vậy, ông Vũ Thế Dân đã “biến tấu” gọi một phần bãi bồi này là “bãi nổi”, “bãi non” nhằm né tránh phải thừa nhận phần đất ven sông là đất bãi bồi.

Hoạt động khai thác cát ảnh hưởng đến sản xuất của người dân ở vùng bãi bồi.

Ngay tại cuộc họp, trước một số ý kiến cho rằng, diện tích 1,5 ha đang tranh chấp là bãi nổi, ông Vũ Minh Lý- Chủ tịch UBND xã Tử Đà khẳng định: "Diện tích đất 1,5 ha là bãi bồi chứ không phải là bãi nổi. Nhân dân đã khai phá và canh tác từ những năm 1990 để trồng ngô và hoa màu. Năm 2005, sau khi dồn điền đổi thửa xong ở địa bàn, nhân dân có xin đất để canh tác, nhưng đất này không phải là đất giao theo Nghị định 64, nên UBND xã kiểm kê và thu 50.000 đồng/sào/năm…”

Ý kiến của các hộ dân liên quan cũng đều khẳng định, họ đã canh tác từ năm 1990 do đó không có chuyện “bãi non” như đại diện UBND huyện Phù Ninh nói. Mặt khác, trong các văn bản liên quan của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Phú Thọ cũng không hề có khái niệm “bãi nổi”, “bãi non” nhưng UBND huyện Phù Ninh vẫn cố tình dùng khái niệm “lạ” này để áp dụng giải quyết vụ việc.

Chính vì né tránh, không làm rõ được vấn đề cốt lõi là ranh giới mỏ đến đâu, việc giao đất ngoài thực địa có xảy ra chồng lấn hay không... nên khi kết luận hội nghị, ông Vũ Thế Dân đã phải “đề nghị tỉnh giải quyết vướng mắc”. Việc “đá quả bóng” lên tỉnh của ông Phó Chủ tịch huyện có phải là hành động né trách nhiệm sau khi đã để xảy ra những sự việc rắc rối không đáng có?

Đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ chỉ đạo các ngành chức năng rà soát lại việc cấp phép khai thác khoáng sản cho Cty Thái Sơn cũng như việc cắm mốc giới trên thực địa. Nếu có chồng lấn lên đất canh tác của nhân dân thì điều chỉnh giấy phép, thực hiện “chỉ giao diện tích lòng sông, không được giao đất bãi đang canh tác” như chỉ đạo của Tỉnh ủy, không giao kể cả diện tích “bãi non” như cách gọi tên của UBND huyện Phù Ninh. 

Baodansinh.vn sẽ tiếp tục thông tin về sự việc này.