Phù Ninh-Phú Thọ: Dân mất đất canh tác vì dự án khai thác cát

Clip của VTV.VN

Bài 1: Mất đất canh tác người dân liên tục phản đối

Ông Đỗ Văn Kính đại diện cho 28 hộ dân ở khu 3 xã Tử Đà, huyện Phù Ninh, Phú Thọ, phản ánh: Từ năm 2014, Công ty Cổ phần phát triển đầu tư Thái Sơn (Cty Thái Sơn), tổ chức khai thác cát lòng sông Lô đã làm sạt lở đất canh tác của dân. Vụ việc đến nay chưa được chính quyền huyện Phù Ninh giải quyết dứt điểm thì Cty Thái Sơn lại đẩy mạnh hoạt động khai thác, khiến nhân dân vô cùng bức xúc..

Hoạt động khai thác cát ảnh hưởng tới đất canh tác bãi bồi ven sông

Gây sạt lở bờ bãi vẫn ngang nhiên khai thác

Theo ông Kính, gần đây, tàu của Cty Thái Sơn còn áp sát vào bờ để múc cát. Trước sự việc đó, nhiều người dân ở khu 3 đã bơi thuyền ra, yêu cầu dừng các hoạt động khai thác khiến sự việc trở nên căng thẳng. Sau đó, Cty Thái Sơn buộc phải đưa tàu ra khu vực giữa sông.

Có mặt tại mỏ khai thác cát của Cty Thái Sơn trong buổi sáng ngày 29/5/2015, chúng tôi thấy việc khai thác vẫn diễn ra bình thường. Chiếc tàu cuốc lầm lụi nhả khói móc tài nguyên từ lòng sông chất lên những sà lan cỡ lớn. Khi chúng tôi giơ máy ảnh lên, ông Kính ra hiệu bí mật và nói: “Cẩn thận đó, nếu họ phát hiện ra có người quay phim, chụp ảnh sẽ lập tức dừng máy và chạy ra giữa sông ngay”.

Cho dù đã lùi ra xa, nhưng việc móc sâu vào lòng sông như vậy cũng khiến cho nguy cơ sạt lở luôn hiện hữu. Chỉ tay ra cánh bãi bạt ngàn ngô đang đến kỳ thu hoạch, ông Kính nói: “Gia đình tôi canh tác trên bãi bồi này từ năm 1990, năm thì trồng rau, năm trồng khoai lang và mấy năm nay thì trồng ngô, hàng năm đều nộp phí cho xã, chưa hề xảy ra tranh chấp với ai. Cty Thái Sơn chỉ được cấp phép khai thác cát ở lòng sông, nhưng bây giờ huyện Phù Ninh lại yêu cầu chúng tôi kiểm kê, trả đất cho Công ty là điều vô lý”.

Đơn phản ánh của Ông: Đỗ Văn Kính đại diện cho 28 hộ dân ở khu 3 xã Tử Đà, huyện Phù Ninh, Phú Thọ.

Được biết, do hoạt động khai thác cát của Cty Thái Sơn đã khiến bãi bồi đoạn mốc 36-37 thuộc khu 3, xã Tử Đà bị sạt lở 2 điểm vào tháng 9 và 10/2014. Thời điểm đó, do nước lũ lên cao, việc đo đạc hiện trường chưa thực hiện được. Đến cuối tháng 10/2014, UBND xã Tử Đà, Cty Thái Sơn, Công an huyện Phù Ninh và các hộ gia đình có đất mới tiến hành kiểm tra hiện trường, đo đạc cụ thể. Tại biên bản lập ngày 24/10/2014, cho thấy hiện trường có 2 vết sạt lở: Vị trí 1 có diện tích 381m2, vị trí 2 diện tích 487 m2, tổng diện tích 2 vị trí là 868m2. Phía Cty Thái Sơn đã thừa nhận gây ra sạt lở và tại vị trí 1 và đồng ý với đề xuất của UBND xã Tử Đà bồi thường toàn bộ diện tích ở vị trí 1 và 50% đối với diện tích ở vị trí 2.

Cách hành xử “lạ” của chính quyền

Tưởng rằng như vậy là sự việc đã được giải quyết rốt ráo. Nhưng không ai có thể ngờ, chính cách xử lý phải nói là “kỳ lạ” của huyện Phù Ninh mà cụ thể là ông Vũ Thế Dân- Phó Chủ tịch UBND huyện đã khiến vụ việc trở nên lùng bùng, rắc rối.

Theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 06/GP-UBND ngày 23/1/2015 do UBND tỉnh Phú Thọ cấp cho Cty Thái Sơn, diện tích được phép khai thác có diện tích là 27,7 ha lòng sông (đất có mặt nước), diện tích quản lý, bảo vệ không được khai thác là 8,8 ha đất bãi bồi ven sông. Tuy nhiên, UBND huyện Phù Ninh cố tình lờ đi điều này thậm chí còn ép người dân đang canh tác diện tích đất bãi bồi ven sông trả đất cho xã để tạo điều kiện cho Cty Thái Sơn khai thác cát!Cần nhắc lại rằng, diện tích mà 28 hộ dân đang canh tác là đất bãi bồi chứ không phải lòng sông.

Văn bản chỉ đạo của Tỉnh ủy Phú Thọ bị phớt lờ

Mặt khác, cho đến nay chưa có bất kỳ quyết định của cấp có thẩm quyềnvề việc thu hồi đất tại khu 3 xã Tử Đà để giao cho Cty Thái Sơn nhưng ông Phạm Văn Toán, Trưởng phòng TNMT huyện Phù Ninh lại dẫn căn cứ “Khoản 2, Điều 82 Luật Đất đai quy định: Trường hợp nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất”. Từ đó, ông Vũ Thế Dân đã có những chỉ đạo rất lạ, nguyên văn như sau: “Quá trình khai thác nếu vào đất bãi bồi ven sông nhân dân đang trồng hoa màu thì phải bồi thường hoa màu cho nhân dân và hỗ trợ công cải tạo đất theo quy định của pháp luật”. Đồng thời ông Dân yêu cầu UBND xã Tử Đà thông báo cho nhân dân “chấm dứt canh tác”, “trả lại đất”cho UBND xã”!?

Dường như thấy những chỉ đạo đó chưa đủ, ngày 18/5/2015, ông Dân ký văn bản số 397/UBND-TNMT tiếp tục chỉ đạo UBND xã Tử Đà giải quyết diện tích đất bãi bồi khu 3 như sau:“UBND xã Tử Đà căn cứ vào chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất hiện hành, phối hợp với Cty Thái Sơn tiến hành kiểm kê, tính toán mức hỗ trợ về đất cho ngân sách xã, tính toán mức bồi thường về hoa màu, về giá trị đã đầu tư vào đất còn lại cho các hộ gia đình cá nhân đang canh tác trong phạm vi mốc giới Cty Thái Sơn được UBND tỉnh cấp phép, UBND xã thực hiện công khai, kết thúc công khai phương án bồi thường theo quy định”.

Nhận được văn bản trên, ông Vũ Minh Lý, Chủ tịch UBND xã Tử Đà ngỡ ngàng không biết phải làm sao. Bởi vì, khi chưa có quyết định thu hồi đất thì sẽ không có cơ sở để thành lập Hội đồng bồi thường GPMB, không thể triển khai được các bước để bồi thường, hỗ trợ. Hơn nữa, theo quy định của pháp luật hiện hành, cấp xã không có thẩm quyền thực hiện các công việc trên (thành lập Hội đồng bồi thường GPMB; tính toán, áp giá; lên phương án bồi thường, hỗ trợ...). Nhưng ông Dân vẫn yêu cầu xã Tử Đà phải thực hiện những công việc này xong trước ngày 10/6/2015!

Trước những việc làm bất chấp pháp luật nêu trên của ông Phó chủ tịch huyện, nhiều người dân khu 3, xã Tử Đà vô cùng bức xúc. Họ cho rằng, chính quyền huyện Phù Ninh đã không thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy Phú Thọ đồng thời “đồng lõa” với doanh nghiệp để chèn ép người dân, xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ.

Baodansinh.vn sẽ tiếp tục thông tin về sự việc này.