Xây tổ ấm các khu công nghiệp

Áp lực vật chất, mái ấm gia đình không đơn giản

Yêu không dám cưới, cưới không dám có con… Đó là tình cảnh hôn nhân gia đình của nhiều công nhân làm việc tại các KCN hiện nay.

Theo Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam  Nguyễn Thu Hồng, đến nay, có hơn 2,4 triệu công nhân làm việc tại các KCN, với 60- 70% là lao động nữ. Sự phát triển của các KCN mang lại nhiều tác động tích cực trong tạo việc làm, thu hút một lực lượng lao động với quy mô lớn và đa dạng về đặc trưng nhân khẩu học và xã hội, góp phần cho sự hình thành và phát triển của các gia đình công nhân trong các KCN.

Đa phần các công nhân tuổi đời trẻ, là người lao động nhập cư mới tốt nghiệp PTTH, đến làm việc tại các KCN. Tuy nhiên, hầu hết các KCN hiện nay chưa có quy hoạch về xây dựng nhà ở, nhà trẻ mẫu giáo, cơ sở hạ tầng và các thiết chế văn hóa, xã hội phục vụ NLĐ; đời sống tinh thần của công nhân còn nghèo nàn; có tình trạng mất cân bằng giới tính tại KCN. Vì thế, vấn đề xây dựng đời sống gia đình của công nhân tại các KCN cho thấy nhiều khó khăn thách thức về thu nhập, nhà ở, nhà trẻ cho con nhỏ. Bà Hồng cho rằng: Một mái ấm gia đình với công nhân lao động cũng không phải điều đơn giản. Nhiều công nhân tâm sự, bộc bạch rằng yêu rồi lại chưa dám cưới. Khi cưới rồi không dám có con vì không có tiền, không có người trông con. Khi có con rồi lại phải chia cắt tình mẫu tử phụ tử bằng cách gửi con về quê. Bản thân người mẹ không được gần con, không được cho con bú. Cái vòng luẩn quẩn này tác động tới đời sống tinh thần, tình cảm của người lao động không nhỏ”.

Các nữ công nhân ở các KCN: Hôn nhân, gia đình còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

Còn bà Trần Thu Phương, Phó Chủ tịch công đoàn các KCN&KCX Hà Nội cho biết: “Tại các KCN&KCX Hà Nội tỷ lệ công nhân lao động đã lập gia đình chiếm khoảng 50% trên tổng số công nhân. Đối với các gia đình có nhà ngay tại địa phương, điều kiện kinh tế cũng như việc tổ chức, sắp xếp công việc gia đình tương đối ổn định và thuận lợi hơn so với các gia đình ngoại tỉnh phải đi thuê nhà ở. Đối với những công nhân chưa lập gia đình, vẫn có một số khó khăn, bất cập như: Tình trạng yêu người khác tỉnh nên cũng khó khăn hơn trong việc kết hôn, quan hệ tiền hôn nhân dẫn đến tình trạng nạo phá thai ngoài ý muốn hoặc mất cân bằng về giới tính khiến cho công nhân nữ khó tìm người yêu…”.

Mất cân bằng giới tính ở các KCN

Nói về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bà Bùi Phương Chi, Trưởng phòng Công tác giới, Ban nữ công, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, hiện tiền lương tối thiểu chưa tiệm cận với mức sống. Lương tối thiểu luôn thấp hơn mức sống từ 15- 24%. Bà Chi nêu lên con số 88% người lao động phải làm thêm giờ, tăng ca không phải để tích lũy mà chỉ để đủ sống. Tiền lương và thu nhập thấp gây áp lực xây dựng gia đình cho đa phần công nhân. Và từ đó, đa số công nhân muốn chọn bạn đời là công nhân để có sự cảm thông, chia sẻ.

Một khó khăn nữa tác động lên đời sống người lao động tại các KCN theo bà Chi chính là chất lượng bữa ăn của họ. Bà Nguyễn Thị Thu Hồng cho biết, Đảng Nhà nước rất quan tâm đến quyền con người, trong đó hôn nhân gia đình là quyền tự thân, tự nhiên. Tuy nhiên vì một số rào cản mà đời sống hôn nhân của công nhân các KCN chưa được quan tâm một cách xác đáng. Chính vì vậy, trong thời gian tới, Tổng Liên đoàn Lao động sẽ đề xuất những giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng điều kiện sống, đời sống hôn nhân, gia đình của công nhân tại các KCN hiện nay.

Chăm lo nâng cao đời sống và nhận diện những khó khăn, thách thức với lực lượng công nhân đã luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm. Tuy nhiên, nhìn thẳng thực tế, những khó khăn với công nhân - lực lượng lao động chính yếu và quan trọng hàng đầu của nền kinh tế trong giai đoạn đẩy nhanh công nghiệp hóa- hiện đại hóa và hội nhập sâu là rất lớn. Điều này cần sự hoàn thiện các chính sách, pháp luật cũng như đề ra các kế hoạch kịp thời để nâng cao chất lượng lực lượng lao động quan trọng này. Bao gồm từ công tác đào tạo, hoạt động công đoàn, các quy định về nghề nghiệp và yêu cầu việc thực thi đầy đủ pháp luật ở mỗi doanh nghiệp... Lực lượng công nhân mạnh sẽ có các doanh nghiệp tốt, đó cũng là góp phần cho một nền kinh tế vững mạnh và xã hội ấm no.