“Xây dựng miếu tại Dự án Formosa để trấn yểm là không có cơ sở”

Đại đức Thích Quảng Nguyên.

*  Xin Đại đức cho biết quan điểm của ngài về việc nên hay không nên cho phép nhà đầu tư Formosa xây ngôi miếu thờ thần linh tại dự án này? 

- Thờ tự thần linh là tín ngưỡng dân gian của người dân Đài Loan (Trung Quốc) cũng như tín ngưỡng dân gian của người Việt Nam và nhiều nước khác trong khu vực.

Tín ngưỡng tâm linh bao giờ cũng gắn liền với đời sống, sinh hoạt của cộng đồng, trong đó có lao động, sản xuất, kinh doanh… Tuy vậy, thời gian qua có một số ý kiến cho rằng, người Đài Loan (Trung Quốc) cho xây miếu thờ tại phía trong hàng rào Dự án Formosa - Hà Tĩnh (thuộc địa phận phường Kỳ Liên, TX Kỳ Anh, Hà Tĩnh), là họ cố tạo dựng một phương tiện hoạt động tín ngưỡng, hay một phương tiện nào phía sau để trấn yểm gì đó là không có cơ sở. Nói vậy thì bao nhiêu công trình thờ cúng khác của người Trung Quốc, Ấn Độ, Chăm pa... rải rác trên đất nước Việt Nam ta từ xưa nay đều có vấn đề cả. Chúng ta cũng cần phải xem như công dân Việt Nam của mình đang làm ăn sinh sống hay định cư ở nước ngoài, đặc biệt là những nước không tương đồng về tín ngưỡng tâm linh và văn hóa lịch sử như  Mỹ hoặc châu Âu, nhưng bà con vẫn được xây dựng các ngôi chùa, đền, miếu, nhà thờ họ... để thờ cúng phật, thánh, thần linh và tổ tông.

Theo cam kết, phía nhà đầu tư Formosa thuê đất và mặt biển của ta tại Khu kinh tế Vũng Áng  có thời hạn 70 năm, đó là một khoảng thời gian dài suốt gần 3/4 thế kỷ, nên họ mong muốn có một  ngôi miếu thờ cúng để thõa mãn nhu cầu tâm linh là việc làm hết sức bình thường, đáp ứng được nhu cầu tâm linh, qua đó trấn an tinh thần đối với  cán bộ, công nhân làm việc tại Dự án Formosa - Hà Tĩnh. Khi mà nhu cầu tâm linh được thỏa mãn thì đó cũng là yếu tố tạo nên động lực thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh trực tiếp đối với đội ngũ những người lao động làm việc tại Dự án. 

Nhưng do nóng vội họ nên xây dựng miếu chưa có giấy phép xây dựng, dẫn đến việc bị đình chỉ trong thời gian qua là đáng tiếc. Theo dự kiến đến tháng 6/2016 này nhà đầu tư  muốn qua ngôi miếu thờ sẽ tổ chức làm lễ cáo thần linh khánh thành công trình Lò Cao số 1, với dây chuyền sản xuất thép có trữ lượng 3,55 triệu tấn/1năm. Đây là hạng mục công trình quan trọng nhất của toàn bộ Dự án Formosa - Hà Tĩnh được khởi công xây dựng 2/12/2012 nên phía nhà đầu tư rất quan tâm trong việc chu tất hương khói theo tập tục của họ.

Miếu thần linh được Formosa cho xây dựng đang bị đình chỉ chờ ý kiến xem xét của các cơ quan chức năng.

* Được biết BTS Giáo hội Phật giáo tỉnh Hà Tĩnh có Văn bản số 02/BTS ngày 2/3/2016 gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh, BQL Khu kinh tế thể hiện quan điểm đồng ý chủ trương xây ngôi miếu thờ tại Dự án Formosa. Nếu được các cấp đồng ý và cấp phép cho xây dựng, Hội Phật giáo Hà Tĩnh sẽ tham gia, giám sát như thế nào? 

- Trước hết cần phải tôn trọng ý tưởng của nhà đầu tư và vì đây là ngôi miếu, không phải chùa. Nhưng Phật giáo, Khổng giáo, Lão giáo cũng như nhiều tín ngưỡng tôn giáo truyền thống khác của một số nước khu vực châu Á, trong đó có Đài Loan và Việt Nam đều có sự giao thoa với nhau. Thí dụ, trong một gia đình theo Thiên chúa thì vẫn thờ cha, cúng mẹ, thờ đất đai, ông bếp... Có rất nhiều ngôi đền, miếu của người Việt Nam ngoài thờ các vị thánh thần cũng đặt tượng phật vào nơi trang trọng để thờ cúng mà nhiều người vẫn thường gọi là hợp tự.

Việc xây dựng miếu tại Dự án Formosa, BTS Hội Phật giáo tỉnh Hà Tĩnh sẽ nghiên cứu cho đặt một pho tượng Quán Thế Âm Bồ Tát hay một pho tượng Địa Tạng Vương Bồ Tát ngay trước mặt tiền phần sân miếu thờ, mà không đặt các tượng phật trong miếu thờ; hàng tháng cứ đến ngày mồng Một và ngày Rằm, Hội Phật giáo Hà Tĩnh sẽ tổ chức làm lễ Phật, cầu siêu cho các vong linh và cầu an cho cán bộ, công nhân làm việc tại Khu kinh tế Vũng Áng được an toàn trong lao động sản xuất, mọi công việc hanh thông, máy móc dây chuyền sản xuất vận hành trôi chảy; cầu cho quốc thái dân an, bà con nhân dân địa phương được an lành. 

Hơn nữa, xét về góc độ của nhà Phật thì việc xây miếu thần linh và thờ Phật ở Formosa thuộc địa bàn phường Kỳ Liên, là một địa danh nổi tiếng nằm dưới chân đèo Ngang. Nơi đây từng là phên dậu một thời của các hùng tộc và các tập đoàn phong kiến, từng xảy ra bao cuộc chiến tranh tương tàn, máu từng chảy thành sông. Cùng với đó trong quá trình chống chọi với thiên tai lũ lụt và trải qua 2 cuộc chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ cũng như di dời tái định cư... không biết bao nhiêu mồ mả thất lạc, bao vong linh vướng vất đâu đó chưa tìm về được nơi hương khói tổ tông, thì việc có nơi thờ cúng cầu siêu cho các vong hồn tảo sa, tảo lạc cũng là hết sức cần thiết. 

  * Xin cám ơn ngài, cầu chúc ngài luôn hoan hỷ!