Vinh danh những nhà sáng chế "chân đất"

Những nhà sáng chế “chân đất”

Một trong những nhà sáng chế chân đất được Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam tôn vinh năm nay là anh Phi Anh Đệ (SN 1977) ở Phú Yên. Chúng tôi tới thăm anh Đệ, đúng ngày anh ra mắt chạy thử nghiệm máy thu hoạch mía. Chứng kiến chiếc máy chạy băng băng trên ruộng mía với những công đoạn thu hoạch mía nhanh gọn, hiệu quả, đông đảo bà con trồng mía, các doanh nghiệp đến từ các tỉnh, thành phố trong cả nước cùng vỡ òa niềm vui cùng anh Đệ.

Anh Đệ (trái) đang hướng dẫn nhân công làm việc - Ảnh: N.TÂN

Anh Phi Anh Đệ sinh ra ở vùng nông thôn tỉnh Bắc Ninh, hoàn cảnh gia đình khó khăn, nên sau khi học hết lớp 5, anh phải nghỉ học theo gia đình vào xã Sơn Nguyên, huyện Sơn Hòa lập nghiệp. Năm 2000, anh vào TP Hồ Chí Minh làm công nhân và học nghề cơ khí, sau đó quay về xã Sơn Nguyên lập gia đình và mở tiệm cơ khí nhỏ để kiếm sống. Đặc biệt, xã Sơn Nguyên nơi anh sống là vùng nguyên liệu mía trọng điểm của tỉnh Phú Yên với hơn 1.900 ha mía. Do vậy, xưởng cơ khí của anh Đệ cũng sản xuất, chế biến chủ yếu là những dụng cụ chuyên cho sản xuất mía. Dần dần, anh Đệ bắt đầu mày mò, nghiên cứu chế tạo ra những loại máy móc làm thay sức người trồng mía. Ban đầu là cải tiến chiếc cày đất truyền thống thô sơ, sau đó chế tạo thành máy cày ngầm bỏ phân mía, máy xới cỏ mía, máy phun thuốc cỏ mía và máy băm rác mía sau thu hoạch. Mỗi loại máy do anh Đệ chế tạo ra được người trồng mía chấp nhận và sử dụng rất hiệu quả.

Tính đến nay anh Đệ đã cải tạo và sáng chế ra 7 loại máy nông nghiệp phục vụ cho cây mía. Đặc biệt, mới đây anh Phi Anh Đệ đã sáng chế ra máy thu hoạch mía với công năng của máy này một ngày có thể chặt được 600 tấn mía thay thế cho khoảng 70 công lao động chặt mía thủ công như hiện nay, đồng thời chặt được sát gốc, không để gốc cao như chặt tay bình thường. Ngoài ra, trong lúc thu hoạch máy cũng đã băm rác mía vụn được 1 phần để làm phân hữu cơ bón cho vụ mía sau. So với máy thu hoạch mía của nước ngoài, chiếc máy này đã khắc phục được nhược điểm về kích thước quá lớn cồng kềnh mà giá thành lại rẻ chỉ bằng 1/10. Theo anh Đệ, một máy thu hoạch mía của nước ngoài phải từ 5-10 tỷ, máy của anh  chỉ trên dưới 1 tỷ.

Hay như anh nông dân Nguyễn Văn Liệu ở Thái Bình xuất phát từ chính bản thân gặp khó khăn trong việc giữ giống cá vược qua mùa đông, tỷ lệ sống chỉ dưới 20%, anh Liệu đã tự bỏ kinh phí, mày mò nghiên cứu quy trình lưu cá vược giống qua mùa đông. Trong suốt 2 năm ròng rã 2007 – 2008, trải qua bao lần thất bại đến liêu xiêu, cuối cùng anh Liệu đã tìm ra quy trình lưu cá vược qua đông thành công ngoài mong đợi. Hiệu quả đạt được của các quy trình là cho tỷ lệ cá sống trên 95%. Năng suất nuôi thương phẩm đạt được trên 7 tấn/ha.

Bên cạnh đó, anh Liệu và bạn còn nghiên cứu xây dựng thành công quy trình “Ương nuôi cá Vược giống trong giai lưới và ao đất”, và quy trình “Nuôi cá Vược thương phẩm ghép 3 đối tượng: cá vược - cá rô phi- vọp”. Đặc biệt, quy trình nuôi ghép 3 đối tượng được anh Liệu thực hiện dựa trên kết quả nghiên cứu kỹ về đặc điểm, tập tính sống của từng loài, đã tạo ra một chu trình khép kín, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Những nghiên cứu của anh Liệu đã được nhiều chuyên gia và các nhà khoa học đánh giá cao. Năm 2009, tại Hội thi sáng tạo khoa học kỹ thuật tỉnh Thái Bình, 2 quy trình nuôi cá vược giống qua đông và nuôi ghép cá vược thương phẩm đã được đánh giá cao và đạt giải Nhất tại hội thi.

Còn Nông dân Việt Nam xuất sắc 30 năm đổi mới ông Lê Huy Điệp-Giám đốc Công ty TNHH cơ khí Quyết Tiến, tỉnh Nam Định với việc nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh các loại máy móc nông nghiệp, doanh thu năm 2016 của doanh nghiệp Quyết Tiến đạt 204 tỷ đồng.

Tôn vinh những người lặng thầm như đất

Bà Nguyễn Hồng Lý – Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Trưởng Ban Tổ chức Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam cho biết: Năm 2017 là năm thứ 5 liên tiếp chương trình “Tự hào Nông dân Việt Nam” được tổ chức. Sau 5 lần tổ chức Chương trình “Tự hào Nông dân Việt Nam”, đã có 338 nông dân trên khắp mọi miền đất nước nhận danh hiệu “Nông dân Việt Nam xuất sắc”. Đây là những nông dân đại diện cho sự năng động, giỏi giang, cần cù, chịu khó, sáng tạo và là những hội viên nòng cốt của Hội NDVN, là người có uy tín trong cộng đồng.

Năm 2017, theo tiêu chí của Ban Tổ chức Chương trình, có 4 nhóm nông dân tiêu biểu được bình chọn, bao gồm: Nông dân đạt thành tích xuất sắc trong sản xuất, kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp; nông dân có thành tích xuất sắc trong phong trào xây dựng nông thôn mới; nông dân có thành tích xuất sắc trong phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc, chủ quyền quốc gia; nông dân có sáng kiến, phát minh mang tính khoa học đã được ứng dụng và đem lại hiệu quả kinh tế, xã hội cao trong hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Theo bà Lý, trong số 87 nông dân Việt Nam xuất sắc 30 năm đổi mới được bình chọn và tôn vinh thì có 4 nông dân có phát minh sáng kiến, giải pháp kỹ thuật mang tính khoa học đã được ứng dụng và đem lại hiệu quả kinh tế, xã hội cao trong hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam, ngày càng xuất hiện nhiều mô hình mới, cách làm mới, gương điển hình tiên tiến về ứng dụng tiến bộ KHCN.

Theo Phó Chủ tịch Nguyễn Hồng Lý: Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam với việc tôn vinh, tiếp sức những nhà sáng chế “chân đất” đã góp phần thúc đẩy phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong lao động, sáng tạo đã từng bước lan toả trong xã hội. Ngày càng xuất hiện nhiều mô hình mới, cách làm mới, gương điển hình tiên tiến về ứng dụng tiến bộ KHCN.

 “Xuất phát từ chính những khó khăn trong thực tiễn lao động sản xuất nông nghiệp và bằng nỗ lực lao động nghiêm túc, bền bỉ và niềm đam mê đối với khoa học, những người nông dân là những nhà sáng chế không chuyên đã tạo ra các sáng kiến cải tiến kỹ thuật có giá trị được ứng dụng trong sản xuất và đời sống, tiết kiệm chi phí, thời gian, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm. Những ND xuất sắc là những nhà sáng chế “chân đất” thực sự là một biểu tượng để các hộ nông dân khác học tập, vươn lên xứng đáng trở thành những ND của thời đại mới, thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế”, bà Lý khẳng định.