Việt Nam sẵn sàng cùng các nước xây dựng hệ thống lương thực bền vững

Đây là hội nghị cấp Bộ trưởng với sự tham dự của trên 300 đại biểu, trong đó gần 200 đại biểu quốc tế đến từ nhiều quốc gia, các cơ quan của Liên hợp quốc, các tổ chức quốc tế. Hội nghị diễn ra trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đang lo ngại về nguy cơ mất an ninh lương thực trước những tác động của biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học, đại dịch mới nổi trong đó có: Covid-19, các cuộc xung đột và giá nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất lương thực, thực phẩm tăng cao.

Ngay trước thềm hội nghị này, ngày 22/4, Bộ trưởng Nông nghiệp các nước trong Nhóm các nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã nhóm họp tại thành phố Miyazaki, Tây Nam Nhật Bản để tìm kiếm giải pháp nhằm đảm bảo nguồn cung cấp lương thực ổn định. Các Bộ trưởng G7 đã nhất trí sẽ mở rộng sản xuất lương thực và hỗ trợ những nước đang phát triển tăng cường an ninh lương thực trên cơ sở thúc đẩy nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang hoan nghênh và đánh giá cao việc lựa chọn chủ đề của Hội nghị toàn cầu lần thứ 4 là “Cùng nhau chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm lành mạnh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và bao trùm trong bối cảnh khủng hoảng mới”.

Phó Thủ tướng cho biết, theo các báo cáo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) (2020, 2021), nạn đói vẫn đang trên đà gia tăng và số người bị ảnh hưởng đã lên tới 828 triệu người vào năm 2021. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương dự kiến ​​chỉ đạt được các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) vào năm 2065, chậm hơn 3 thập kỷ rưỡi so với kế hoạch. “Vấn đề đã trở nên cấp bách hơn bao giờ hết, và bây giờ, chứ không phải lúc nào khác phải hành động ngay để bảo vệ hành tinh - ngôi nhà chung của tất cả chúng ta và thế hệ mai sau”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Từ thực tế đó, ngày 28/3/2023, Chính phủ Việt Nam đã ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030”, để thực thi mục tiêu trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp thực phẩm minh bạch - trách nhiệm - bền vững, mà chúng tôi đã khẳng định tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên hợp quốc về Hệ thống lương thực thực phẩm năm 2021”. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh: “Việt Nam cũng khẳng định sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác với các nước trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt thông qua chương trình hợp tác Nam - Nam và hợp tác ba bên về nông nghiệp.

Phát biểu trực tuyến tại phiên khai mạc hội nghị, ông Qu Dongyu, Tổng giám đốc Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) cho rằng, bối cảnh hiện nay đặt ra yêu cầu phải chuyển đổi cấp bách hệ thống lương thực, thực phẩm theo hướng hiệu quả hơn, toàn diện hơn, linh hoạt hơn và bền vững hơn. Để làm được điều này phải có sự chung tay của tất cả các nước.

Gửi thông điệp đến hội nghị, bà Mansi Shah, Quản lý chương trình Hoạt động việc làm tương lai, Hiệp hội Phụ nữ tự làm chủ (SEWA), cho rằng: Lao động nữ trong khu vực phi chính thức đóng vai trò chính ở tất cả công đoạn của hệ thống lương thực nhưng họ hầu như không có bất kỳ tiếng nói hay sự hiện diện nào. Tổ chức cho lao động nữ trong khu vực phi chính thức và lồng ghép họ vào tất cả công đoạn trong chuỗi giá trị của hệ thống lương thực sẽ giúp tạo ra một hệ thống cân bằng và toàn diện hơn. Nó sẽ tạo ra các cơ hội về sinh kế đàng hoàng và công bằng hơn cho phụ nữ, đồng thời thúc đẩy và củng cố hoạt động phân phối, mua sắm tại địa phương, xây dựng một nền kinh tế nuôi dưỡng.

Còn Tiến sĩ Corinna Hawkes, Giám đốc Ban Hệ thống và an toàn lương thực - FAO, cho rằng: Chúng ta phải đặt con người vào trung tâm của quá trình chuyển đổi hệ thống lương thực. Tạo điều kiện cho sự tham gia rộng rãi của tất cả mọi người là điều kiện rất quan trọng cho thành công của chúng ta.

Ngay sau phần khai mạc, hội nghị tiến hành 3 phiên tọa đàm cấp Bộ trưởng. Dưới vai trò là nước đăng cai tổ chức hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho rằng, Việt Nam cần phải hành động mạnh mẽ để đảm bảo hệ thống lương thực, thực phẩm thích ứng thông minh với tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, các loại dịch bệnh, sử dụng hiệu quả và bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, cải thiện và đa dạng hóa nguồn sinh kế và thu nhập cho các nông hộ - kèm theo việc triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn về xã hội và môi trường được bền vững.

Mục tiêu của Hội nghị toàn cầu lần thứ 4 hệ thống lương thực, thực phẩm bền vững diễn ra từ ngày 24 - 27/4 là xem xét các rào cản, các khó khăn, thách thức chính liên quan đến việc chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm và đề xuất các giải pháp, tập trung vào bốn vấn đề sau:

+ Mô hình/kiến trúc toàn cầu về hệ thống lương thực thực phẩm (LTTP);

+ Các chính sách và quản trị quốc gia và địa phương về hệ thống LTTP;

+ Các mô hình tiêu thụ và sản xuất của hệ thống LTTP;

+ Các phương thức thực hiện chuyển đổi hệ thống LTTP.

Ngoài ra, hội nghị sẽ giới thiệu những mô hình tốt, điển hình về chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm ở các quốc gia và các sáng kiến của quốc tế.