Việt Nam - Nhật Bản triển khai hợp tác chế độ thực tập sinh kỹ năng

Trước đó, nội dung đã được hai bên thống nhất trong Bản ghi nhớ hợp tác về chế độ thực tập sinh kỹ năng (MOC) ký kết đầu tháng 6/2017 giữa Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Việt Nam Đào Ngọc Dung và các Bộ: Tư pháp, Ngoại giao, Lao động - Y tế - Phúc lợi Nhật Bản. Theo bản ký kết, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có trách nhiệm kiểm tra, chứng nhận doanh nghiệp Việt Nam theo các tiêu chuẩn quy định tại Phụ lục 1 của MOC từ ngày 01/8/2017 để cung cấp danh sách doanh nghiệp được chứng nhận cho phía Nhật Bản trước ngày 01/4/2018.  

Tại buổi tiếp, ông Maki Yoshino bày tỏ mong muốn lắng nghe ý kiến, thông tin từ Lãnh đạo Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội về vấn đề tiêu chuẩn chứng nhận doanh nghiệp đưa thực tập sinh sang Nhật Bản theo Bản ghi nhớ MOC cũng như về Chương trình đưa thực tập sinh hộ lý sang Nhật Bản trong thời gian tới của Việt Nam.

Trao đổi về những vấn đề ông Maki Yoshino quan tâm, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết, Chính phủ Việt Nam đánh giá cao Chương trình MOC và mong muốn các thực tập sinh Việt Nam sau thời gian sang làm việc tại Nhật Bản sẽ tiếp thu những kiến thức, kỹ năng để trở về Việt Nam làm việc trong các doanh nghiệp.

"Hai bên đều vui mừng khi số lượng thực tập sinh Việt Nam sang Nhật Bản ngày càng nhiều, nhưng cũng quan ngại một số vấn đề phát sinh trong chương trình như: tình trạng thực tập sinh không được đào tạo đầy đủ cả về ngôn ngữ, luật pháp, kỹ năng sống để hòa nhập vào môi trường sống mớ; một số thực tập sinh bị thu phí trước khi xuất cảnh quá cao; thực tập sinh sang Nhật Bản làm việc bị khấu trừ các khoản tiền lương cho chi phí nhà ở, điện nước, sinh hoạt khá cao dẫn đến thu nhập thực tế của các thực tập sinh thấp; các nghiệp đoàn tiếp nhận của Nhật Bản và các doanh nghiệp phái cử của Việt Nam cắt giảm các quyền lợi của thực tập sinh ... Tất cả các điều đó dẫn đến thực trạng các thực tập sinh Việt Nam bỏ hợp đồng ra ngoài làm việc, cư trú bất hợp pháp tăng lên" -Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết.

Cũng theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, ngoài các tiêu chuẩn đã được hai bên thống nhất quy định tại Mục I, Phụ lục 1, Việt Nam dự kiến điều kiện về năng lực của doanh nghiệp đưa đi để đàm phán với Tổ chức OTIT theo quy định tại Mục III Phụ lục 1 như: (1) Có tối thiểu 01 cán bộ thị trường, 01 cán bộ quản lý lao động tại Nhật Bản có chứng chỉ tiếng Nhật trình độ tối thiểu N2 (chuẩn JLPT) hoặc tương đương; Có cơ sở vật chất để tổ chức bồi dưỡng kiến thức cần thiết cho người lao động đáp ứng các yêu cầu; (2) Có hợp đồng liên kết đào tạo tiếng Nhật với cơ sở đào tạo ngoại ngữ có chức năng đào tạo ngoại ngữ để đảm bảo đào tạo tiếng Nhật cho thực tập sinh trước khi đưa đi; (3) Có những quy định minh bạch xung quanh chi phí trước khi đưa thực tập sinh sang Nhật Bản làm việc. Các doanh nghiệp muốn tham gia chương trình này chỉ được phép thu những phí dịch vụ theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam và không được thu quá mức mà Chính phủ Việt Nam quy định; (4) Quy định các doanh nghiệp nào muốn tham gia chương trình này phải có đại diện thường xuyên có mặt tại Nhật Bản để hỗ trợ thực tập sinh trong những trường hợp cần thiết; (5) Các doanh nghiệp phái cử thực tập sinh sẽ có những chương trình, kế hoạch hỗ trợ thực tập sinh sau thời gian làm việc tại Nhật Bản quay trở về nước có thể hòa nhập với thị trường lao động Việt Nam.

Được biết, Việt Nam đã triển khai chương trình đưa ứng viên điều dưỡng, hộ lý sang học tập và làm việc tại Nhật Bản theo khuôn khổ Hiệp định hợp tác kinh tế Việt Nam – Nhật Bản (VJEPA) từ năm 2012 đến nay. Chương trình này nhận được sự quan tâm lớn từ các sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành điều dưỡng, các trường có đào tạo chuyên ngành điều dưỡng và được phía Nhật Bản đánh giá rất cao về hiệu quả thực hiện, dựa trên năng lực thực tế của ứng viên khi làm việc tại Nhật và kết quả các kỳ thi chứng chỉ điều dưỡng quốc gia của Nhật Bản.

Ông Maki Yoshino cho biết Nhận Bản đang thiếu khoảng 300.000 – 500.000 lao động trong lĩnh vực điều dưỡng viên, nhưng không thể nhận những lao động trình độ sơ cấp hay phổ thông để cung ứng cho lĩnh vực này. Do đó, Nhật Bản rất chú trọng vào chương trình thực tập sinh điều dưỡng và mong muốn Chương trình được phát triển lâu dài.