Viện trưởng Lê Minh Trí: Tài sản tham nhũng "ẩn nấp" ngoài xã hội, khó "đụng" vào được

Ngày 24/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận trực tuyến về công tác của Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng Viện KSND Tối cao và các báo cáo của Chính phủ về phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; thi hành án; phòng, chống tham nhũng năm 2021.

Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí đã có giải trình về ý kiến các đại biểu Quốc hội nêu.

Kê biên tài sản không đúng sẽ bị kiện

Vấn đề thứ nhất, một số đại biểu nhắc cơ quan tố tụng chú ý xem xét xử lý các vụ án bị kéo dài như vụ án Hồ Duy Hải, vụ sản xuất phân bón của Công ty Thuận Phong (Đồng Nai) và vụ gỗ trắc (Quảng Trị).

“Với trách nhiệm của các cơ quan tố tụng, mỗi cơ quan có phần trách nhiệm giải trình của mình. Riêng với trách nhiệm của Viện KSND, Viện trưởng đã chuẩn bị khá đầy đủ những nội dung có liên quan đến vấn đề này”, ông Lê Minh Trí nói.

Do thời gian có hạn, Viện trưởng Viện KSND Tối cao nói, có những việc đang xin ý kiến cấp có thẩm quyền; có vụ việc, vụ án đang tiến hành các biện pháp tố tụng điều tra, làm rõ theo đúng luật định.

“Khi có kết quả chúng tôi sẽ thông tin đầy đủ đến đại biểu”, ông Trí báo cáo.

Liên quan đến vấn đề thu hồi tài sản tham nhũng, thất thoát, Viện trưởng Viện KSND Tối cao khẳng định, những năm gần đây đã “làm tốt hơn, tích cực hơn”. Tuy nhiên, ông Trí thừa nhận, so với yêu cầu vẫn chưa hài lòng vì rõ ràng “cái mất và cái lấy lại chưa tương xứng”.

Theo Viện trưởng Viện KSND Tối cao, dù có quyết tâm thì kê biên, thu hồi tài sản phải theo pháp luật hiện hành. Trong khi, hiện hệ thống pháp luật hiện hành không phải lúc nào cũng niêm phong, kê biên tài sản được, nhất là khi các cơ quan còn phải chịu trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

“Kê biên không đúng người ta có quyền khởi kiện chúng ta. Làm khẩn trương, quyết tâm chính trị nhưng cũng phải chặt chẽ, chính xác”, ông Trí nhấn mạnh và cho rằng, phải tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật về vấn đề này.

Không có Luật Đăng ký tài sản thì còn khoảng trống

Viện trưởng Viện KSND Tối cao thông tin tại hội nghị tổng kết 8 năm thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng, ông đã đề nghị Quốc hội xem xét đưa vào chương trình xây dựng Luật Đăng ký tài sản.

“Chúng ta mới kiểm soát tài sản trong hệ thống chính trị, còn đối tượng ngoài xã hội đang đứng tên, chiếm hữu tài sản có chứng minh được nguồn gốc hợp pháp hay không thì còn bỏ một khoảng trống rất lớn”, ông Trí nói.

Từ đó, Viện trưởng Viện KSND Tối cao cho rằng, nếu chưa có Luật Đăng ký tài sản thì các đối tượng sẽ che giấu, nhờ người khác đứng tên tài sản như ô tô, nhà đất… Như vậy, thì các cơ quan tố tụng sẽ không “đụng” được vào tài sản đó dù biết nguồn gốc bất minh.

“Không có luật thì còn một khoảng trống hết sức khó khăn”, ông Trí nhận định.

Ngoài ra, Viện trưởng Viện KSND Tối cao kiến nghị Chính phủ có lộ trình hạn chế sử dụng tiền mặt ở mức độ ngày càng tốt nhất.

Ông tin rằng, với các biện pháp như vậy thì chống tham nhũng và thu hồi tài sản tham nhũng mới tốt được.

“Chúng ta có quyết tâm chính trị nhưng vừa làm, vừa lo. Không thu không được nhưng thu cũng không được vì kê biên không đúng người ta kiện”, ông Trí nói tiếp.

Để không bị kiện thì phải tiến hành xác minh tài sản, song quá trình xác minh thì tài sản đã bị tẩu tán mất rồi.

“Thời gian qua các cơ quan tố tụng, các khâu tố tụng đều quan tâm việc này, thu rất tốt nhưng kết quả vẫn không đạt. Không đạt không có nghĩa là không làm mà do vướng những vấn đề trên”, ông Trí giải trình và một lần nữa đề nghị hoàn thiện pháp luật hiện hành, trong đó có pháp luật về đăng ký tài sản.