“Vàng tặc” uy hiếp Khu Bảo tồn thiên nhiên Sông Thanh

Phớt lờ quy định

Hàng loạt các chỉ thị, kế hoạch liên quan đến công tác bảo vệ tài nguyên rừng, khoáng sản đã được UBND tỉnh Quảng Nam, các địa phương, ngành liên quan đưa ra và tổ chức thực hiện ráo riết, nhưng các đối tượng khai thác vàng trái phép vẫn bất chấp tất cả. Chính việc lén lút đưa người và phương tiện vào rừng, trong đó có Khu BTTN Sông Thanh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái của khu bảo tồn này.

Chỉ thị 20 ngày 21/8/2012 của UBND tỉnh Quảng Nam “về tăng cường các biện pháp quản lý phương tiện, dụng cụ đưa vào rừng trên địa bàn” có thể coi là “liều thuốc” mạnh nhằm ngăn chặn tình trạng một số tổ chức, cá nhân lợi dụng việc thi công các dự án, công trình được Nhà nước cho phép để đưa các dụng cụ, phương tiện cơ giới, chất nổ, trâu bò kéo vào các khu rừng nguyên sinh, rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng đặc dụng, đặc biệt là rừng ở lưu vực của các lòng hồ thủy điện để khai thác, vận chuyển lâm sản và khai thác khoáng sản trái phép. Về phía địa phương, UBND H. Phước Sơn, Phòng TN-MT, CAH cũng đã có nhiều kế hoạch, biện pháp nhằm lập lại trật tự kỷ cương trong quản lý khoáng sản trên địa bàn... Tuy nhiên, tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn vẫn diễn ra thường xuyên, liên tục, tại nhiều thời điểm có nguy cơ trở thành “điểm nóng”.

Theo báo cáo của Tổ công tác liên ngành huyện Phước Sơn, hiện các địa điểm khai thác vàng trái phép trên địa bàn huyện rất xa, khoảng cách được xác định bằng thời gian đi bộ tính từ điểm xe thồ không còn khả năng đi được là 5 giờ đồng hồ đối với khu vực Sông Thanh, 4 giờ đồng hồ đi khu vực K7, bãi vàng Nhẹ (xã Phước Đức), địa hình di chuyển toàn bộ là núi dốc đứng, lầy lội… Trong 3 ngày (từ 22 đến 24/7/2015), Tổ công tác đã phát hiện riêng tại địa bàn xã Phước Đức có đến 4 địa điểm khai thác vàng trái phép, trong đó tại bãi Kiến (khu vực dọc sông Thanh) có 1 tổ khai thác vàng trái phép bằng phương tiện cơ giới hiện đại do ông Văn Tấn Bảy và ông Đỗ Văn Dũng (cùng trú khối 7, TT Khâm Đức) làm chủ. Tại hiện trường, Tổ công tác phát hiện có 2 xe máy đào hiệu Kobelco, 1 xe máy đào hiệu Hyundai, 20 lao động, 10 máy nổ, 2 dàn xổ, 1 máy phát điện và nhiều phương tiện, công cụ khác phục vụ việc khai thác vàng. Theo lời khai của ông Nguyễn Văn Lực (trú khối 7, TT Khâm Đức, người trông coi và chỉ đạo tổ khai thác cho ông Bảy và ông Dũng) thì nhóm này được di dời từ bãi Voi (thuộc huyện Nam Giang) lên địa điểm này khoảng 15 ngày trước. Tổ công tác đã lập biên bản và đề nghị ông Lực không được khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực trên. Đồng thời giao hẹn, đến ngày 24/7, ông này phải di dời người, phương tiện, tài sản ra khỏi địa bàn, nếu không chấp hành thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Mặc dù đã lập biên bản và cam kết đưa người và phương tiện ra khỏi khu vực vùng đệm Khu BTTN Sông Thanh, nhưng đầu tháng 9/2015, Tổ công tác của CAH Phước Sơn tiến hành kiểm tra thì phát hiện nhóm khai thác vàng trái phép của ông Văn Tấn Bảy và Đỗ Văn Dũng vẫn tiếp tục khai thác tại khu vực ngã ba Sông Thanh (thôn 4, xã Phước Đức). Tại hiện trường cho thấy, vùng lõi của Khu BTTN đã bị các đối tượng khai thác vàng trái phép tàn phá nghiêm trọng. Lực lượng CA cũng đã tiến hành lập biên bản và yêu cầu các đối tượng đưa người và phương tiện, máy móc ra khỏi khu bảo tồn trong thời gian ngắn nhất. Hiện Công an huyện đang tiến hành điều tra và xác minh làm rõ thêm để tham mưu biện pháp xử lý.

Mặc dù đã có chỉ thị cấm đưa phương tiện cơ giới vào vùng lõi Khu BTTN Sông Thanh
nhưng các đối tượng vẫn bất chấp, ngang nhiên khai thác trái phép.

Xử lý nghiêm

“Do địa điểm khai thác quá xa, đường vào khu vực khai thác có nhiều lối đi nên khi tổ công tác triển khai nhiệm vụ thì các đối tượng khai thác vàng trái phép sẽ nhận được thông tin từ đối tượng cảnh giới bên ngoài nên đã kịp cất giấu phương tiện, dụng cụ khai thác, người lao động bỏ trốn lên rừng… Vì vậy cần nhanh chóng triển khai chốt chặn thường xuyên may ra mới mong ngăn chặn được” - trung tá Nguyễn Văn Năm - Đội trưởng Đội Cảnh sát Hình sự - Kinh tế - Ma túy Công an huyện Phước Sơn cho biết.

Cũng theo trung tá Năm, đối với tổ khai thác vàng do ông Văn Tấn Bảy và Đỗ Văn Dũng làm chủ, khai thác trái phép với quy mô lớn, trong thời gian dài tại bãi Kiến thuộc khu vực Sông Thanh, hành vi của nhóm này là lợi dụng vùng giáp ranh để tẩu tán thiết bị, phương tiện làm vàng trái phép, gây khó khăn cho việc xử lý khi truy quét, do đó cần phải có biện pháp dứt khoát.

Tổ liên ngành H. Phước Sơn phá hủy máy nổ, đẩy đuổi các đối tượng khai thác vàng trái phép
ra khỏi địa bàn.

Lãnh đạo Phòng TN&MT huyện Phước Sơn cho rằng, để giải quyết dứt điểm các nhóm khai thác vàng, Phòng đã tham mưu UBND huyện Phước Sơn đề xuất UBND tỉnh Quảng Nam ban hành văn bản để làm cơ sở thực hiện biện pháp phá hủy tại chỗ các phương tiện, máy móc hoặc ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo điểm đ, khoản 3 Điều 37 của Nghị định 142 của Chính phủ, theo đó mức phạt lên tới 800 triệu đến 1 tỷ đồng.

Để trả lại sự bình yên cho khu bảo tồn, thiết nghĩ các cấp ngành, địa phương liên quan của tỉnh Quảng Nam cần có những biện pháp mạnh nhằm ngăn chặn thực trạng này, đặc biệt là các biện pháp phòng ngừa hữu hiệu để không tái diễn tình trạng khai thác tài nguyên trái phép, ảnh hưởng đến vùng lõi của Khu BTTN có một không hai này.