Tự hào và... suy tư

  Như vậy, sau lần đoạt giải nhất Chopin hơn 40 năm trước (1980), một lần nữa Đặng Thái Sơn lại được tận hưởng niềm vui chiến thắng tại cuộc thi tài năng piano danh giá hàng đầu thế giới này.

  Những người theo dõi cuộc thi lần này đều có chung nhận xét: Các thí sinh đều có trình độ rất cao, không chỉ thể hiện ở kỹ thuật mà còn có khả năng diễn cảm rất tốt. Đặc biệt là các thí sinh đến từ Nhật Bản, họ chơi những bản Etude với trình độ kỹ thuật vô cùng điêu luyện, đồng thời tỏ ra hết sức tự tin khi biểu diễn bản Concert số 1 với dàn nhạc. Thế nhưng, đến màn trình diễn của những thí sinh người Canada nhập cư, cái hồn "vọng cố hương" của người nhạc sĩ Ba Lan phải lưu vong sang Pháp hàng chục năm mới được thể hiện một cách trọn vẹn qua từng nốt nhạc.

  Có lẽ Đặng Thái Sơn, người Việt sống xa Tổ quốc từ độ tuổi còn thiếu niên, trong vai trò người thầy đã tìm thấy sự đồng cảm với những người học trò gốc Á ở xứ sở Bắc Mỹ xa xôi, lạnh lẽo. Những bản nhạc mà các học trò của Đặng Thái Sơn thể hiện mang đến sự khác biệt về ngôn ngữ, màu sắc âm nhạc, chính là điểm gây ấn tượng mạnh với ban giám khảo.

  Đây là lần thứ tư Đặng Thái Sơn được mời làm giám khảo. Theo quy định của ban tổ chức, ông không được chấm điểm cho các học trò của mình. Khi nghe các học trò trình diễn, ông cảm thấy "rất xúc động và bất ngờ": "Trình độ của các em thi năm nay rất cao, cao hơn những lần trước. Hơn 500 thí sinh từ toàn thế giới đã thi 6 vòng, các vòng đầu qua video và vào được 12 vị trí này thật là "cao siêu". Hai bạn có hai cá tính khác hẳn nhau. Bruce như Mặt Trời, có trí tưởng tượng mạnh mẽ và cũng già dặn hơn. Còn JJ như Mặt Trăng, chơi đàn làm nhiều người xúc động. Có người khóc khi nghe JJ trình diễn".

  Trong lịch sử cuộc thi Chopin, lần đầu tiên người từng được giải nhất lại có học trò được giải nhất.

  Thành tích này là điều đáng tự hào cho cá nhân Đặng Thái Sơn cũng như cho nền âm nhạc Việt Nam. Tuy nhiên bên cạnh đó, vẫn không khỏi băn khoăn khi nhìn lại nền âm nhạc Việt Nam - mặc dù những năm gần đây nhạc cổ điển đã được phổ biến sâu rộng trong đại chúng, nhưng dường như chúng ta chưa đào tạo được những "ngôi sao sáng" thực sự. Phải chăng chúng ta khan hiếm tài năng? Hay hệ thống đào tạo "có vấn đề" nên chưa thúc đẩy được các tài năng phát triển đúng tiềm năng?

  Thị trường âm nhạc Việt Nam đang phát triển nhưng dường như chỉ ở trên bề mặt. Còn về chiều sâu, tầm cao thì dường như đang tụt hậu so với những thế hệ trước. Đó là điều đáng phải suy ngẫm...