Tự điều trị sốt xuất huyết có thể dẫn đến tử vong

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, bệnh viện Bạch Mai cho biết, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có thể gây thành dịch do virus dengue gây ra. Bệnh lây lan do muỗi vằn đốt người nhiễm virus sau đó truyền cho người lành qua vết đốt. Đặc biệt, sốt xuất huyết thường gây ra dịch lớn với nhiều người mắc cùng lúc làm cho công tác điều trị khó khăn, có thể gây tử vong nhất là với trẻ em.

Bệnh gây thành dịch vào các tháng mùa mưa, nhiệt độ trung bình trong tháng cao. Do đó, ở miền Nam và miền Trung sốt xuất huyết thường xuất hiện quanh năm, còn ở miền Bắc và Tây Nguyên bệnh thường xảy ra từ tháng 4-11. Bệnh phát triển mạnh nhất từ tháng 7-10.

Cẩn trọng với biến chứng nặng của bệnh

 PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng cho biết, triệu chứng đầu tiên của bệnh là sốt cao, có thể lên đến 39-40 độ C, kèm theo phát ban, xuất huyết toàn thân hoặc chỉ ở tay, chân. Bệnh nhân còn có các biểu hiện như đau đầu dữ dội vùng trán, đau sau hốc mắt,  mỏi cơ xương khớp, tiêu chảy.

Ở thể nhẹ, bệnh diễn biến tự nhiên khoảng một tuần sẽ tự hết, không cần điều trị. Tuy nhiên, ông Dũng cảnh báo bệnh có thể biến chứng thành hai tình trạng nặng.

“Nếu bị chảy máu nội tạng một cách ồ ạt, bệnh nhân sẽ nhanh chóng tụt huyết áp, mất máu. Nếu xuất huyết ở những nơi quan trọng như não, tim, bệnh nhân sẽ bị sốc, hôn mê rất nhanh.

Bên cạnh đó, người bị nặng có thể bị sốc trụy tim mạch với các biểu hiện như mạch nhanh, đổ mồ hôi nhiều, chân tay lạnh, bồn chồn lo lắng, tụt huyết áp. Ở giai đoàn này bệnh nhân không bị chảy máu bên ngoài nên rất khó phát hiện, nếu không được cấp cứu kịp thời rất dễ gây tử vong”, ông Dũng cho biết.

Nhiều bệnh nhân bị biến chứng nặng do điều trị không đúng cách

Theo vị chuyên gia này, tất cả mọi người đều có thể mắc bệnh nhưng diễn biến bệnh ở mỗi lứa tuổi rất khác nhau. Trẻ em thường có các triệu chứng như mạch nhanh, nhẹ, huyết áp giảm hoặc không đo được, chi lạnh, bứt rứt… Còn người lớn thì ngược lại, xuất huyết nhiều và có biểu biện như chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, chỗ tiêm có vết bầm, nôn ra máu...

Nhiều bệnh nhân sốt xuất huyết không được điều trị đúng cách hoặc muộn có thể gặp phải biến chứng tràn dịch màng phổi, rối loạn nguyên tố đông máu như chảy máu cam dữ dội, rong kinh, xuất huyết đường tiêu hóa... Nhiều ca sốt xuất huyết dẫn tới những biến chứng nặng nguy hiểm đến tính mạng và có thể để lại những hậu quả nặng nề sau này hoặc dẫn đến nguy cơ tử vong cao.

Điều trị bệnh như thế nào?

Người bị sốt xuất huyết nếu ở trường hợp nhẹ có thể chăm sóc tại nhà như nghỉ ngơi, cho uống nhiều nước, dung dịch oresol, nước trái cây. Cần lưu ý, người bệnh nên ăn các món có nước và mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa và hạ sốt bằng Paracetamol, lau mát khi sốt cao. Gia đình cần theo dõi người bệnh nếu có bất kỳ dấu hiệu xuất huyết hoặc diễn biến nặng (li bì, bứt rứt, vật vã, chân tay lạnh, đau bụng, nôn nhiều) cần đưa đến bệnh viện ngay.

Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo ngoài Paracetamol, không cho bệnh nhân uống các loại thuốc khác hoặc cạo gió theo phương pháp dân gian gây biến chứng khó lường. Đặc biệt, hành động cạo gió sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân vì có thể gây xuất huyết trầm trọng.  Các thuốc hạ sốt khác  như Ibufrophen, Aspirin không được dùng, vì rất có hại trong bệnh nhân bị sốt xuất huyết.

Hiện nay, ngành y chưa có vắc xin đặc hiệu đối với bệnh sốt xuất huyết, việc duy nhất có thể làm để bảo vệ gia đình là diệt muỗi vằn, trung gian truyền bệnh.

Diệt bọ gậy để phòng bệnh sốt xuất huyết

PGS.TS Trần Đắc Phu cho biết, đa số các bệnh nhân bị mắc sốt xuất huyết nhập viện đều trong tình trạng bệnh đã nặng vì tự điều trị ở nhà, thậm chí có trường hợp đã có biến chứng nguy hiểm. Trong khi đó, do sốt xuất huyết có những triệu chứng dễ nhầm lẫn với bệnh sốt virus thông thường nên nhiều người dân có tâm lý chủ quan, không tới các trung tâm y tế khám bệnh, dẫn tới bệnh nặng, có biến chứng như: xuất huyết não, xuất huyết tiêu hóa… đe dọa tới tính mạng. 

Ông Phu nhấn mạnh, triệu chứng đầu tiên của sốt xuất huyết là sốt, triệu chứng thứ 2 là có thể có xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết nội tạng (xuất huyết dạ dày, đường tiêu hóa), xuất huyết não… Nhưng không phải trường hợp sốt xuất huyết nào cũng có những biểu hiện xuất huyết, có trường hợp chỉ xuất hiện sốt. Vì vậy nhiều người bị sốt xuất huyết nhưng lại nghĩ là cảm cúm, không đến cơ sở y tế để được khám và điều trị nên rất nguy hiểm. Do vậy, người dân khi có các biểu hiện mắc sốt xuất huyết hoặc bị sốt khi đang sống trong vùng lưu hành dịch bệnh cần đến ngay sơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.