Trên 70% người cao tuổi không có tích lũy vật chất

Tuy nhiên, xã hội Việt Nam vẫn tồn tại quan niệm “ốm tha, già thải” nên NCT là những người đã hết độ tuổi lao động. Do đó, NCT cần phải nhường lại thị trường lao động cho những người trẻ hơn, trong độ tuổi lao động. Sau khi nghỉ hưu, NCT cần được nghỉ ngơi và dành thời gian cho con cháu. Trong khi thực tế, NCT là vốn quý của xã hội, lãng phí nguồn lực này cũng đồng nghĩa gây sức ép đáng kể cho vấn đề an sinh xã hội.

Dự báo 10 năm nữa, NCT ở nước ta sẽ chiếm 17% dân số, đến năm 2038 là 20% và đến năm 2050 là 25%. Có thể thấy, xã hội Việt Nam đang đặt lên vai mình gánh nặng về an sinh xã hội đối với NCT.

Theo Báo cáo tại Diễn đàn sinh kế và khởi nghiệp đối với NCT, phần lớn NCT ở nước ta có cuộc sống khó khăn, thu nhập thấp, không ổn định hoặc không có thu nhập, sống phụ thuộc vào con, cháu, người thân. Tỷ lệ NCT thuộc hộ nghèo cao (hơn 20%). Số lượng NCT có lương hưu, bảo hiểm, trợ cấp xã hội thấp cả về độ bao phủ và mức hưởng. Hiện, khoảng 70% NCT ở Việt Nam sống tại khu vực nông thôn là nông dân và làm nông nghiệp; trên 70% NCT không có tích lũy vật chất và chưa đầy 30% NCT sống bằng lương hưu hay trợ cấp xã hội.

 

Người cao tuổi tham gia hoạt động xã hội giúp "già hóa năng động"

TS Nguyễn Hải Hữu, Phó Chủ tịch Hiệp hội Giáo dục nghề nghiệp và nghề Công tác xã hội Việt Nam cho biết, không phải tất cả NCT đều cần chính sách hỗ trợ về sinh kế, nhất là những NCT làm chủ doanh nghiệp, có nguồn thu nhập cao, ổn định. Nhưng nhóm NCT không còn khả năng tham gia hoạt động kinh tế cần có thu nhập để bảo đảm cuộc sống và thực hiện quyền sống độc lập, như: NCT thu nhập thấp, thuộc diện nghèo sống độc lập, cư trú ở các xã đặc biệt khó khăn.

Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ về sinh kế cụ thể cho NCT và sự ưu tiên, khác biệt giữa chính sách hỗ trợ về sinh kế đối với NCT với chính sách hỗ trợ sinh kế đối với người dân có độ tuổi thấp hơn, như: Vốn vay lãi suất ưu đãi, không phải thế chấp tài sản, có sự bảo lãnh của Hội NCT để sản xuất kinh doanh quy mô vừa và nhỏ; miễn giảm phí học nghề để chuyển đổi nghề nghiệp; hỗ trợ tiêu thụ sản phẩn; ưu tiên trong giao đất sản xuất nông nghiệp ở những địa điểm thuận lợi, dễ tiếp cận.