Trang bị kỹ năng để giáo viên đồng hành, bảo vệ an toàn cho trẻ em trong đại dịch COVID-19

Phát biểu tại buổi Tập huấn, Phó Cục trưởng Cục Trẻ em Nguyễn Thị Nga cho rằng, hiện nay, đại dịch COVID-19 đang diễn biến hết sức phức tạp tại Việt Nam. Trẻ em là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch. Vì thế, các em cần được chăm sóc, bảo vệ và hỗ trợ tâm lý để vượt qua giai đoạn khó khăn này. Cùng với gia đình, người chăm sóc trẻ thì thầy cô giáo đóng vai trò rất quan trọng trong việc hướng dẫn chăm sóc và hỗ trợ tâm lý cho các em.

Bà Nga cho biết, Bộ LĐ-TB&XH và UNICEF tại Việt Nam ban hành Bộ tài liệu hướng dẫn kĩ năng an toàn cho trẻ em trong dịch bệnh COVID-19. Đây là tài liệu để các gia đình, nhà trường, cơ sở chăm sóc trẻ có những kiến thức, kỹ năng để bảo vệ, chăm sóc và hỗ trợ tâm lý cho các em trong bối cảnh đại dịch COVID-19. "Trường Phổ thông liên cấp H.A.S là trường đầu tiên đề nghị Cục Trẻ em và UNICEF hướng dẫn để triển khai hiệu quả tại nhà trường. Hy vọng, trong thời gian tới, mô hình này sẽ được nhân rộng ra để các em được quan tâm, bảo vệ, chăm sóc và hỗ trợ kịp thời. Khi có các vấn đề về trẻ em cần được tư vấn, thầy cô, cha mẹ và chính các em có thể gọi điện đến Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111", bà Nga nhấn mạnh.

Chuyên gia Nguyễn Thị Y Duyên đến từ UNICEF cho biết, theo số liệu thống kê, 20% trẻ em và thanh niên bị rối loạn tâm thần và 50% số trẻ em và thanh niên bắt đầu tâm thần ở độ tuổi 14. Tâm thần cũng là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ 3 đối với trẻ em và thanh niên. Trong bối cảnh dịch bệnh làm gia tăng nguy cơ về các tình trạng sức khỏe tâm thần và các vấn đề tâm lý xã hội ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Tại Việt Nam, theo một số liệu nghiên cứu quy mô nhỏ, tỷ lệ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần là 8-29% ở trẻ em và trẻ vị thành niên. Các vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến là trầm cảm lo âu, cảm thấy cô đơn; tăng động, giảm chú ý; rối loạn hành vi; tự tử hoặc có ý định tự tử; lạm dụng ma túy, thuốc lá...

Cũng theo bà Duyên, đại dịch COVID-19 đã làm tăng tính dễ bị tổn thương cho trẻ em, thanh thiếu niên và gia đình. Đại dịch làm tăng khả năng tiếp xúc với bạo lực, trẻ em bị bỏ bê và thiếu thốn; trẻ bị hạn chế tiếp cận giáo dục; đại dịch làm tăng khó khăn kinh tế gia đình nên trẻ chịu tác động vì gia đình thu nhập giảm sút. Từ đó, làm tác động trực tiếp lên trẻ em: Kết quả học tập kém; tác động tiêu cực đến sự phát triển trí não của trẻ nhỏ và thanh thiếu niên; tăng mức độ căng thẳng; sợ hãi và lo lắng cho sức khỏe và sự an toàn của bạn bè và gia đình.

Bà Duyên cũng đưa ra một số dấu hiệu của căng thẳng và rối loạn sức khỏe tâm thần: Lo lắng, sợ hãi, luôn cảm thấy mình có lỗi; cảm thấy buồn chán, thất vọng, buồn rầu; dễ tức giận hoặc kích động; cảm thấy cơ thể đau nhức không rõ lý do; cảm thấy cô đơn; dễ khóc,...

Để đối phó với căng thăng và rối loạn sức khỏe tâm thần và tâm lý xã hội cần: Duy trì sinh hoạt điều độ, tập các bài thể dục vui nhộn, duy trì giao tiếp với bạn bè thầy cô, hỗ trợ tích cực những người bạn đang căng thẳng, tham gia các hoạt động của trường lớp, tìm cách bày tỏ suy nghĩ và cảm xúc của mình,... Bà Duyên cũng đưa ra các hoạt động để tăng cường kết nối với các em như: Cắm trại, dã ngoại; tham gia các câu lạc bộ; tham gia các cuộc thi, ngày hội vui chơi,...

Theo bà Duyên, khi trẻ bị rối loạn sức khỏe tâm thần và tâm lý xã hội, nhà trường đóng vai trò rất quan trọng để hỗ trợ các em. Theo đó, nhà trường cử cán bộ được đào tạo có chuyên môn về tâm lý, sức khỏe tâm thần và công tác xã hội tư vấn cho các em. Cùng với đó, các thầy cô dành thời gian và lắng nghe chia sẻ, tâm sự của các em. Đồng thời, tăng cường kết nối, trao đổi với cha mẹ học sinh. Hỗ trợ xây dựng mô hình mạng đồng đẳng. Đánh giá mức độ rối loạn sức khỏe tâm thần của trẻ để hỗ trợ, kết nối chuyên gia và chuyển các em đến các Trung tâm tư vấn tâm lý chuyên nghiệp nếu cần thiết.

Được biết, trường H.A.S có phòng tham vấn tâm lý cho trẻ em và các thầy cô giáo, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm luôn sâu sát, đồng hành cùng các em. Các em được tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa, các câu lạc bộ để tăng cường kết nối. Trong thời gian phòng chống dịch COVID-19, các học sinh học tập trực tuyến. Để luôn đồng hành và kịp thời hỗ trợ các em, trường H.A.S duy trì kết nối trực tuyến với các em và gia đình. Trước và sau mỗi mỗi buổi học đều có hoạt động trao đổi để các học sinh chia sẻ cảm xúc, giáo viên kịp thời nắm bắt tâm tư nguyện vọng để kịp thời hỗ trợ phù hợp cho các em.