Thương nhớ một "thế hệ vàng"...

Nếu như Nguyễn Huy Thiệp là cái tên lẫy lừng trong giới văn chương, với hơn 50 truyện ngắn và một số tiểu thuyết, kịch bản phim luôn "khuấy động" bầu trời văn nghệ trong gần nửa thế kỷ qua, thì Lê Hằng không được nhiều người trẻ biết đến, nếu như không biết về những câu chuyện gắn với người đàn bà đẹp và có giọng hát thiên phú, từng là "nàng thơ" của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn, với hình ảnh "tà áo xanh" đã trở nên bất tử. Có thể coi Lê Hằng là đại diện cuối cùng của thế hệ những ca sĩ thành danh ở Hà Nội thời trước 1954, cùng thời với những tên tuổi đình đám như Thái Thanh, Phạm Đình Chương, Trần Thụ, Thương Huyền, Kim Oanh...

Trong vòng 1 năm qua, làng văn nghệ Việt Nam đã phải chia tay với nhiều tên tuổi lớn: Thái Thanh, Lệ Thu, Hoàng Dũng, Trần Hạnh, Chí Tài, Lê Hằng... trong lĩnh vực âm nhạc, kịch nghệ, Nguyễn Xuân Sanh, Vũ Tú Nam, Phong Thu, Nguyễn Huy Thiệp trong lĩnh vực văn chương. Họ là những cái tên chói sáng, góp phần tạo nên một nền văn nghệ rực rỡ, đa sắc màu của Việt Nam trong suốt nửa cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21.

Di sản họ để lại cho đời là những tiếng hát bất hủ, những vai diễn để đời, những áng thơ, trang viết thấm đẫm chất đời, tình yêu cuộc sống và tính nhân văn cao cả. Có lẽ còn rất lâu nữa, người đời sẽ vẫn còn lặng người khi nghe giọng hát Thái Thanh, Lệ Thu; nín thở hồi hộp khi dõi theo những vai diễn của Hoàng Dũng trong phim "Người phán xử", "Về nhà đi con"; thương cảm với những vai diễn khắc khổ của Trần Hạnh... Cũng sẽ không ít trái tim phải thổn thức với những dòng thơ tình của Nguyễn Xuân Sanh thời Thơ Mới; những bài thơ dung dị của Vũ Tú Nam; những câu chuyện viết cho thiếu nhi dí dỏm nhưng sâu sắc của Phong Thu; những truyện ngắn đầy mê hoặc, xuyên thấu đến tận cùng cái xấu, cái ác để làm bật lên cái đẹp, tính nhân văn thấm đượm trong "Tướng về hưu", "Những ngọn gió Hua Tát", "Muối của rừng", "Chảy đi sông ơi", "Tâm hồn Mẹ"... của Nguyễn Huy Thiệp...

Vẫn biết "sinh - lão - bệnh - tử" là quy luật không thể tránh khỏi của vòng đời, nhưng không thể không tiếc nuối khi phải chia tay những tượng đài lớn của giới văn nghệ. Họ xuất hiện trong những giai đoạn lịch sử rất đặc thù, tiết lộ tài năng trong những hoàn cảnh đặc biệt, nên vị trí của họ khó có thể tìm được người thay thế xứng đáng.

Mỗi thời đại rồi sẽ sản sinh ra những nhân tài của thời đại đó. Hiện tại và tương lai đều sẽ có những "ngôi sao" trong giới văn nghệ xuất hiện và bừng sáng. Nhưng để lấp đầy khoảng trống mà những ngôi sao của "thế hệ vàng" để lại quả là điều không dễ...