Tiếng lộc cộc thời hoàng kim xe ngựa

Ngày trước, gia đình tôi có nuôi ngựa. Những chú ngựa béo tốt của ba tôi không phải để thịt, đua mà để chở khách (còn gọi là xe thổ mộ).

Trong ký ức mang máng của tôi, chiếc xe ngựa chở khách của ba như những  cỗ xe trong truyện cổ tích phương Tây: Đẹp, quý và sang biết  nhường nào. Mỗi ngày ba tôi chạy vài chuyến từ nhà ra chợ huyện rồi lại chạy về để bà con trong xã được đi chợ, làm việc. Có hôm, cuối tuần hoặc lễ,  Tết, xe ngựa của ba đông không thể tả. Người ta phải nhường nhau, chật ních đến tội.

Con đường gồ ghề, ngựa chạy lắc qua lắc lại, nhưng mọi người tươi cười chứ không hồi hộp. Vài đứa trẻ khóc thét rúc vào lòng mẹ vì những pha gay cấn. Riêng tôi, do đã quen với xe ngựa từ nhỏ nên xem đó là chuyện bình thường. Những ngày nghỉ học, tôi theo ba đánh xe ngựa. Ba dạy tôi cách thắng dây cương (ghì), thúc ngựa và điều khiển những chú ngựa bất khâm. Ba bảo: “Lớn lên theo nghiệp của ba, có ăn lắm!”. Ngày đó, người nhà quê chân chất, không nhìn xa trông rộng, cứ nghĩ chiếc xe ngựa sẽ tồn tại mãi mãi với thời gian. Ai ngờ…    

Tôi yêu thích cái cảm giác nằm nghe tiếng lộc cộc vào mỗi buổi tinh mơ. Ba dậy sớm dắt ngựa ra khỏi chuồng, tra dây vào xe và chạy. Đường làng lởm chởm, gồ ghề bởi những hòn đá to. Móng ngựa và đá xanh chạm vào nhau nghe lộc cộc thật thích thú. Dù đã đi xa vài trăm mét nhưng âm thanh ấy vẫn văng vẳng bên tai đều đều.

Một du khách thích thú cưỡi ngựa (Hình chụp năm 2012 tại Đà Lạt)

Có những ngày nghỉ ngơi, ở nhà, ba dắt ngựa ra bãi cỏ sau nhà tập cho tôi cưỡi ngựa. Phải nói, cảm giác ngồi trên lưng ngựa và phi nước đại thật thích thú. Vừa phiêu lưu vừa có cảm giác mạnh không thể tả hết. Cũng có chú ngựa “dị ứng” với tôi, cứ leo lên là hí vang trời. Thật là bực. Bởi chú quen hơi của ba nên không ai có thể “trị” được. Hay những buổi chiều vàng, hai cha con lội đồng gần hai cây số để cắt nhiều bao cỏ tươi mang về con ngựa ăn. Mẹ thấy thế nên nói đùa: “Ba con thương ngựa còn hơn con nữa đó!”. Ba cười giòn tan: “Không thương ngựa thì lấy tiền đâu để nuôi thằng cu này ăn học?’.  Mẹ nói thế chứ mẹ biết rõ việc nuôi ngựa cực khổ là như thế nào. Công chuyện cắt cỏ, tắm, giăng mùng cho ngựa ngủ (sợ muỗi đốt) đã chiếm hết thời gian giải trí của ba. Đó là chưa nói, đóng móng, thay móng ngựa vô cùng kỳ công.    

Rồi đời sống nông thôn mới, bê tông hóa về làng. Con đường đá đỏ bỗng biến thành đường nhựa trong sự háo hức của biết bao người. Duy chỉ ba tôi là buồn ra mặt. Nghề lái xe ngựa coi như xóa sổ. Nhưng rồi ba cũng chung vui với mọi người.

Ba nói: “Sống là phải biết thích nghi hoàn cảnh, con ạ!”. Rất đúng. Cuộc sống ngày một thay đổi, thay vì ngồi đó nuối tiếc thì chúng ta phải biết thích nghi hoàn cảnh mới tồn tại. Những chú ngựa của ba rồi cũng buộc phải bán cho khu du lịch để người ta cưỡi. Giờ mỗi khi nhớ lại thời hoàng kim của xe ngựa, tôi lại thèm cảm giác nghe tiếng lộc cộc quá đi thôi!