Thi hành án kiểu... “gọt chân cho vừa giày”

Năm 2010, TAND TP Hà Nội xét xử phúc thẩm vụ tranh chấp dân sự giữa ông Trần Đình Bàng, địa chỉ số 49 phố Ngũ Nhạc, phường Thanh Trì, quận Hoàng Mai, Hà Nội với ông Dương Văn Quốc, ở số 31 tổ 5, phường Thanh Trì  và bà Trần Thị Việt, ở tổ 14, phường Thanh Trì. Theo bản án phúc thẩm số 260/2010/DSPT ngày 31/12/2010 của TAND TP Hà Nội, ông Bàng phải giao cho ông Dương Văn Quốc quyền sử dụng 180m2 đất ở trị giá 2.160.000.000 đồng (từ thửa đất số 28, tờ bản đồ số 5, xã Thanh Trì, huyện Thanh Trì (cũ) – nay là số 49, phố Ngũ Nhạc, tổ 18, phường Thanh Trì, quận Hoàng Mai), đất có tứ cận: Phía Đông giáp đất trường Hoa Sữa dài 13,8m; Phía Tây giáp đất chia cho bà Việt 11,8m và ngõ đi chung 2m; Phái Nam giáp đất nhà anh Đức dài 13,1m; Phía Bắc giáp đất nhà bà Nhàn dài 13,1 và được sở hữu 40m tường rào xây trên đất.

Cưỡng chế sai so với bản án phần tiếp giáp với nhà anh Đức

Ông Bàng cũng phải giao cho bà Trần Thị Việt được quyền sử dụng phần đất trống phía sau giáp đất anh Quốc có diện tích 191,5m trị giá 2.298.000.000 đồng; đất có tứ cận: Phía Đông giáp đất anh Quốc dài 11,8m; Phía Tây giáp đất phần di sản cụ Bàng đang do ông Bằng quản lý dài 11,8m; Phía Nam giáp ngõ đi chung dài 16,22m; Phía Bắc giáp đất bà Nhàn dài 16,22m và được sở hữu 11,9m2 tường rào xây trên đất.

Chưa bàn đến chuyện đúng sai, công tâm hay thiên lệch trong bản án phúc thẩm số 260/2010/DSPT của TAND TP Hà Nội, nhưng chỉ nội hàm các số liệu ghi trong bản án đã sai lệch rất nhiều so với thực tế. Đó cũng chính là lý do mà năm 2011, sau khi ban hành quyết định cưỡng chế, nhưng Chi cục THA dân sự quận Hoàng Mai “ra quân” cưỡng chế nhưng bất thành.

Quá trình từ năm 2013 đến năm 2021, Chi cục THA quận Hoàng Mai đã nhiều lần có công văn đề nghị Tòa án có thẩm quyền giải thích, xem xét Kháng nghị giám đốc thẩm vụ án. Nhưng mãi tới tháng 1/2022, TAND TP Hà Nội mới ban hành quyết định sửa chữa, bổ sung bán án số 260/2010/DSPT. Tuy nhiên, thay vì sửa chữa, bổ sung toàn bộ những sai lệch về số liệu giữa bản án dân sự phúc thẩm so với thực tế, TAND TP Hà Nội chỉ sửa duy nhất một số liệu là chiều dài giáp ranh mảnh đất đang tranh chấp. Vì thế, còn nhiều số liệu trên bản án vẫn sai lệch, khác biệt khá nhiều so với thực tế mảnh đất đang xảy ra tranh chấp. Điều đó có nghĩa, nếu chiếu theo quy định tại Khoản 2, Điều 20, Luật THA dân sự, cơ quan THA quận Hoàng Mai không thể tổ chức cưỡng chế, do không đảm bảo quyền lợi của các đương sự và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.

Song, thay vì tiếp tục kiến nghị TAND TP Hà Nội điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bản án dân sự phúc thẩm số 260/2010/DSPT, Chấp hành viên Nguyễn Mai Thành - Chi cục THA dân sự quận Hoàng Mai vẫn ban hành Quyết định thi hành án và Quyết định cưỡng chế thi hành án.

Đáng nói, không chỉ cố gắng cưỡng chế khi không đảm bảo tính khả thi, không đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự, Chấp hành viên Nguyễn Mai Thành còn cố tình vi phạm pháp luật khi cưỡng chế không đúng với bản án đã tuyên của TAND TP Hà Nội. Để đảm bảo đúng con số diện tích mảnh đất cưỡng chế theo như bản án dân sự phúc thẩm số 260/2010/DSPT, Chấp hành viên Nguyễn Mai Thành đã chỉ đạo cưỡng chế sai các mốc giới so với quyết định của tòa án. Chính vì cách làm kiểu “gọt chân cho vừa giày” của Chấp hành viên Nguyễn Mai Thành đã dẫn đến thiệt hại rất lớn đối với những người bị THA.

Cụ thể, theo bản án dân sự phúc thẩm số 260/2010/DSPT, ranh giới phần đất cưỡng chế các mặt đều phải giáp với đất của các hộ dân liền kề, nhưng ông Thành đã tự ý chỉ đạo cưỡng chế bỏ cách ra các khoảng trống từ 30cm đến hơn 1m. Đơn cử, bản án tuyên phía Đông mảnh đất cưỡng chế giáp với tường rào trường Hoa Sữa, nhưng khi cưỡng chế trên thực địa, lực lượng cưỡng chế đã để cách ra chỗ rộng nhất lên tới 1,4m. Hay bản án tuyên phía Nam giáp đất nhà anh Đức, thì thực tế cưỡng chế lại cách ra hàng mét đất. Chưa hết, bản án tuyên phía Bắc giáp đất nhà bà Nhà thì thực tế cưỡng chế lại để cách ra 20-30cm.

Quyết định Kháng nghị số 22/QĐ-VKS ngày 18/10/2022 của Viện KSND TP Hà Nội

“Với phần đất bị chừa lại trái với bản án dân sự phúc thẩm số 260/2010/DSPT của TAND TP Hà Nội:Phía tiếp giáp trường Hoa Sữa khoảng 16,7m2, phần tiếp giáp với nhà anh Đức khoảng 22,3m2, phần tiếp giáp với nhà bà Nhàn khoảng 4,9m2 thì gia đình tôi không thể sử dụng vào việc gì ngoài việc bỏ hoang. Mặt khác, không chỉ bị bỏ phí hơn 40m2 “râu ria” của 3 phía tiếp giáp hàng xóm, gia đình tôi còn bị lấn sang phần đất sở hữu hợp pháp của mình một diện tích tương ứng”, ông Trần Đình Bằng, đại diện gia đình người phải THA bức xúc.

Từ những sai phạm trên của cơ quan THA dân sự quận Hoàng Mai, ngày 18/10/2022, Viện KSND TP Hà Nội đã có Quyết định Kháng nghị số 22/QĐ-VKS, kháng nghị hành vi của Chấp hành viên Chi cục THA dân sự quận Hoàng Mai, hủy bỏ kết quả cưỡng chế THA không đúng với bản án số 260/2010/DSPT ngày 31/12/2010 của TAND TP Hà Nội và Quyết định cưỡng chế số 10/QĐ-CCTHADS, số 11/QĐ-CCTHADS cùng ngày 5/4/2022 của Chi cục THA dân sự quận Hoàng Mai, để tổ chức cưỡng chế THA lại theo đúng quy định của pháp luật.

Quyết định Kháng nghị của Viện KSND TP Hà Nội nêu rõ: “Việc cưỡng chế THA của Chấp hành viên Chi cục THA dân sự quận Hoàng Mai thực hiện không đúng bản án, quyết định cưỡng chế gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi của người phải THA (lấn vào phần đất chia cho các đồng thừa kế của ông Bàng, theo đơn khiếu nại của người phải THA khoảng 40m2) vi phạm khoản 2, Điều 20 Luật THADS sửa đổi, bổ sung năm 2014”.

Quyết định Kháng nghị cũng nêu rõ: “Yêu cầu Chi cục THA dân sự quận Hoàng Mai thực hiện kháng nghị và trả lời cho Viện KSND TP Hà Nội trong thời hạn 15, kể từ ngày nhận được bản Kháng nghị này”. Tuy nhiên, theo đại diện phía gia đình phải THA, đến nay sau hơn 2 tháng Viện KSND TP Hà Nội ra Quyết định Kháng nghị, cơ quan THA quận Hoàng Mai vẫn chưa thực hiện "hủy bỏ kết quả cưỡng chế giao đất cho anh Dương Văn Quốc và chia cho bà Trần Thị Việt phần đất không đúng với bản án số 260/2010/DSPT..." theo yêu cầu của Viện KSND TP Hà Nội.