Đà Nẵng: Thành Điện Hải là di tích quốc gia đặc biệt

Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải (ảnh: Báo Pháp luật TP. HCM)

Theo đó, Lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải là hoạt động nằm trong chuỗi những sự kiện hướng tới kỷ niệm 160 năm ngày nhân dân Đà Nẵng đại diện cho nhân dân cả nước và cùng nhân dân cả nước mở đầu cuộc kháng chiến chống liên quân Pháp – Tây Ban Nha xâm lược (01/9/1858 – 01/9/2018); kỷ niệm 43 năm ngày TP. Đà Nẵng giải phóng (29/3/1975 – 29/3/2018).

Với vị trí chiến lược quan trọng, triều đình nhà Nguyễn đã cho xây dựng ở Đà Nẵng nhiều công trình phòng thủ đất nước, trong đó có Thành Điện Hải. Thành này trước gọi là Đồn Điện Hải, xây dựng gần mép nước tả ngạn sông Hàn năm 1812 dưới thời vua Gia Long. Đến năm 1823, đời vua Minh Mạng, Đồn được chuyển lên xây kiên cố ở vị trí hiện nay; và đến năm 1835 được đổi tên là Thành Điện Hải.

Thành được xây bằng gạch, phỏng theo thiết kế kiểu Vauban của phương Tây, chu vi 556m, tường cao 5m, hào sâu 3m. Bên trong thành có hành cung, kỳ đài, kho đạn, kho thuốc súng, kho lương thực, vọng gác và được bố trí 30 khẩu đại bác cỡ lớn.

Ngày 01/9/1858, liên quân Pháp – Tây Ban Nha đem 14 chiến thuyền đánh Đà Nẵng, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta. Thành Điện Hải ngay từ buổi đầu đã cùng với các thành lũy khác dọc hai bờ sông Hàn góp phần đánh lui những cuộc tiến công của quân địch. Quân đội triều đình và nhân dân Đà Nẵng dưới sự chỉ huy của các tướng lĩnh, đặc biệt là danh tướng Nguyễn Tri Phương, đã chiến đấu kiên cường, mưu trí, ngăn quân giặc không cho tiến sâu vào đất liền. Cuộc chiến đấu của quân đội triều đình và nhân dân Đà Nẵng đã làm phá sản chiến lược đánh nhanh, thắng nhanh của quân địch, buộc chúng phải rút quân khỏi Đà Nẵng ngày 23/3/1860 sau một năm rưỡi bị sa lầy và chịu nhiều tổn thất.

Theo Sở Văn hóa - Thể thao TP. Đà Nẵng, thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống liên quân Pháp – Tây Ban Nha xâm lược giữa thế kỷ 19 là một trong những trang sử vẻ vang không chỉ của Đà Nẵng mà còn là của cả dân tộc. Là tâm điểm trong cuộc đụng đầu lịch sử của dân tộc ta với chủ nghĩa đế quốc phương Tây, Thành Điện Hải vừa là chứng tích, biểu tượng về lòng yêu nước và đức hy sinh của nhân dân Đà Nẵng trong sự nghiệp chiến đấu bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Trải qua gần 200 năm lịch sử, chịu sự tác động của thiên nhiên, sự tàn phá của chiến tranh và của cả con người, Thành Điện Hải đã và đang bị xuống cấp trầm trọng. Năm 1988, Thành được xếp hạng Di tích cấp quốc gia, tuy nhiên việc bảo vệ, tu bổ chưa được chú trọng, quan tâm.

“Nhận thức được giá trị văn hóa – lịch sử to lớn của Thành Điện Hải, từ năm 2016 đến nay, lãnh đạo TP. Đà Nẵng đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp cụ thể để từng bước bảo vệ, tu bổ, phục hồi di tích này. Đặc biệt, việc Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải thể hiện sự đánh giá cao của Đảng, Nhà nước về truyền thống yêu nước, đi đầu chống giặc ngoại xâm của nhân dân Đà Nẵng; đồng thời ghi nhận nỗ lực gần đây của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố trong việc quyết tâm bảo tồn di tích đặc biệt quan trọng Thành Điện Hải.”, Sở Văn hóa - Thể thao TP. Đà Nẵng cho biết.

Ngoài lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải, TP. Đà Nẵng cũng sẽ triển khai dự án tu bổ, phục hồi, tôn tạo Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải.

Theo đó, giai đoạn 1 sẽ được khởi công ngày 29/3/2018 và dự kiến hoàn thành tháng 10/2018 với kinh phí 102,7 tỷ đồng, bao gồm các hạng mục giải tỏa, đền bù nhà ở, vật kiến trúc; phục hồi nguyên trạng hệ thống tường thành, kè hào, hạ tầng cấp thoát nước, tảo cảnh quan chung quanh như khuôn viên, cây xanh, bãi đỗ xe, với kinh phí 22,7 tỷ đồng.

Giai đoạn 2 của dự án sẽ thực hiện trong năm 2019 – 2020, gồm các hạng mục bên trong Thành, đảm bảo sau khi dự án hoàn thành, Di tích quốc gia đặc biệt Thành Điện Hải sẽ là điểm đến hấp dẫn tìm hiểu về lịch sử, giáo dục, phát huy truyền thống, đồng thời phục vụ tốt khách tham quan, du lịch trong nước và quốc tế.