Tết đầu tiên trên bờ của dân vạn chài

Tính đến ngày 31/8, tỉnh Thanh Hóa có 353 hộ đồng bào sinh sống trên sông. Trong đó, huyện Thọ Xuân có 81 hộ; huyện Thiệu Hóa 54 hộ, Cẩm Thủy 1 hộ; Vĩnh Lộc 4 hộ; Thạch Thành 5 hộ; Yên Định 84 hộ. TP. Thanh Hóa 124 hộ. 308 hộ đang đề nghị cấp đất ở, 45 hộ không đề nghị cấp đất. TP. Thanh Hóa và các huyện có đồng bào sinh sống trên sông đã cấp đất ở cho 68 hộ. Đến nay, 7/7 đơn vị đã hoàn thành việc rà soát, bố trí được quỹ đất, lập được phương án đầu tư để bố trí tái định cư cho 232 hộ với 242 lô đất cho đồng bào.

Sống lênh đênh sông nước mấy chục năm qua với bao vất vả, lo toan khi nguồn thu nhập chủ yếu từ chài lưới, trong khi cá tôm ngày một hiếm và thường xuyên đối mặt với nguy hiểm, bất trắc mỗi mùa mưa bão. Ước mơ lớn nhất với gia đình chị Nguyễn Thị Liên, thôn Bãi Cháy, xã Thành Vinh, huyện Thạch Thành là có khu vườn và ngôi nhà để ổn định cuộc sống.

Niềm vui, ước mơ đó đã trở thành hiện thực khi năm 2022 gia đình chị Liên được chính quyền cấp đất ở tái định cư, hỗ trợ làm nhà. Chị Liên xúc động cho biết: “Cuộc sống sông nước khó khăn, thiếu thốn trăm bề. Bình thường còn đỡ, chứ mùa lụt bão nước lúc nào cũng đục ngầu, rác thải bao quanh, muốn lấy nước để sinh hoạt cũng khó, ngày nào gia đình cũng phải đi vào làng xin nước, rất cực nhọc. Trước đây, khi còn ở dưới sông, 4 đứa con không được đi học, vợ chồng phải vất vả mưu sinh. Để con ở nhà thì lo bởi cảnh sông nước hiểm nguy mà ở nhà trông con thì không có cơm ăn, nên cứ phải đèo con theo. Chúng tôi rất khổ tâm vì không lo được cho con. Gia đình tôi chỉ mong có một mái nhà trên bờ để yên tâm làm ăn, dành dụm lo cho con sau này. Đợt vừa rồi được Nhà nước, chính quyền cấp đất, hỗ trợ tiền làm nhà, gia đình tôi mừng lắm. Cuối cùng chúng tôi đã có nhà trên bờ để ở, được an cư để lập nghiệp. Sau một thời gian ngắn xây dựng, nhà đã hoàn thành, gia đình đã chuyển vào ở, chúng tôi vui lắm”.

Có nhà trên bờ ổn định cuộc sống, với gia đình chị Liên có lẽ Tết này thật đáng nhớ nhất. Chia sẻ niềm vui chuẩn bị đón cái Tết đầu tiên trên bờ, chị Liên nói: “Khi ở trên thuyền chật chội, những năm trước, ngày Tết gia đình cũng chả mua sắm được gì nhiều vì khó khăn. Năm nay có nhà mới, dù ít dù nhiều gia đình cố gắng dành dụm để lo cho các con được cái Tết tươm tất, rồi còn chia vui với anh em, bà con làng xóm. Tôi sẽ sắm lễ vật thắp hương báo niềm vui này với ông bà, tổ tiên...”.

Ngày 10/10/2003, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa khóa XV đã ban hành Chỉ thị số 08-CT/TU "Về đẩy mạnh cuộc vận động toàn dân hỗ trợ, giúp đỡ hộ nghèo chưa có nhà ở, đang ở nhà tạm bợ, dột nát và ổn định đồng bào sinh sống trên sông”. Tỉnh đã cấp đất, hỗ trợ làm được 812 nhà, trong đó, 795 nhà hoàn thành giai đoạn 2003 - 2020 và 17 nhà thuộc 2 huyện Thọ Xuân và Yên Định hoàn thành trong năm 2021. Ngoài ra, 4 huyện đã hoàn thành bố trí đất ở cho đồng bào trước năm 2010, gồm: Hà Trung, Thường Xuân, Triệu Sơn và Hoằng Hóa. Trong năm 2022 - 2023, tỉnh quyết tâm hoàn thành việc cấp đất ở và hỗ trợ xây dựng nhà ở cho đồng bào nghèo đang sinh sống trên sông lên bờ định cư để ổn định cuộc sống. Trong đó TP. Thanh Hóa chậm nhất đến 31/12/2023 phải hoàn thành; 6 huyện còn lại chậm nhất ngày 30/6/2023 phải hoàn thành.

Được chính quyền cấp đất, hỗ trợ tiền làm nhà, đang cùng thợ đặt những viên gạch xây nhà sau bao năm lênh đênh sông nước, chị Nguyễn Thị Lý (SN 1970), thôn Định Tân, xã Thạch Định, huyện Thạch Thành không khỏi xúc động khi có khách đến thăm: “Vợ chồng tôi có 5 đứa con, chồng bị tai biến, con gái lớn đã lấy chồng nên gánh nặng mưu sinh đè nặng trên vai. Cảnh sông nước khốn khổ trăm bề, nếu không có sự hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương thì không biết khi nào tôi mới có nhà để ở. Nay được cấp đất, hỗ trợ tiền làm nhà, Tết này được về nhà mới, gia đình tôi vui lắm”.

Sát cạnh nhà chị Lý, hộ ông Nguyễn Văn Tự (SN 1969) đang gấp rút xây dựng để kịp về nhà mới đón Tết. Anh Nguyễn Văn Toàn (SN 1996), con trai ông Tự cho biết: “Tết này gia đình tôi đã có nhà mới để ở. Tôi sẽ cố gắng dành dụm để sắm sửa Tết. Trước đây, sống cảnh sông nước không có điều kiện vay vốn. Nay có nhà ở rồi, qua Tết, tôi sẽ kiếm công việc để làm, rồi đề nghị vay vốn ngân hàng đầu tư chăn nuôi thêm, từng bước ổn định cuộc sống, thoát nghèo…”.

Chia sẻ về việc làm ý nghĩa trên, ông Nguyễn Minh Tuân, Trưởng Ban Dân vận, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam huyện Thạch Thành thông tin: “Thực hiện tinh thần chỉ đạo của Tỉnh ủy Thanh Hóa, huyện đã rà soát, lập danh sách, lựa chọn những vị trí thuận lợi để cấp đất cho các hộ dân sinh sống trên sông làm nhà ở, vừa thuận lợi trên bờ, lại có thể mưu sinh sông nước. Ngoài nguồn hỗ trợ từ tỉnh, huyện Thạch Thành đã huy động từ Quỹ Vì người nghèo của huyện và phát động sự quyên góp, ủng hộ của các cơ quan, đơn vị, anh em dòng họ ủng hộ về nhân công, vật chất để các hộ sớm hoàn thành việc xây dựng, kịp đón Tết Nguyên đán. Huyện sẽ tiếp tục huy động hỗ trợ để các hộ dân làng chài về nơi ở mới đón Tết thêm vui, đầm ấm”.

Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Đỗ Trọng Hưng khẳng định: “Việc bố trí đất ở và hỗ trợ kinh phí để xây dựng nhà ở cho đồng bào nghèo đang sinh sống trên sông lên bờ ổn định cuộc sống là chủ trương hoàn toàn đúng đắn và rất kịp thời, là sự tiếp nối thực hiện Chỉ thị 08 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa khóa XV. Đây là việc làm hết sức có ý nghĩa, mang tính nhân văn sâu sắc, thể hiện truyền thống “lá lành đùm lá rách” tinh thần tương thân tương ái, chung tay vì người nghèo, không để một ai bị bỏ lại phía sau của dân tộc ta…”.