Làng cá La Ngà nhộn nhịp vào Tết

Cuộc sống đổi thay  

Nhắc đến làng cá La Ngà, nhiều người không thể quên những ký ức buồn, những mất mát lớn trong vụ cá chết trắng mặt sông La Ngà vào năm 2018, cuốn đi bao nhiêu dự định mà hàng trăm hộ dân làng bè ấp ủ.

Nguyên nhân dẫn đến cá chết hàng loạt được xác định do mưa lớn đầu mùa đã kéo tạp chất từ trên bờ dồn xuống sông làm giảm ôxy trong nước khiến môi trường biến đổi bất thường.

Cuộc sống sông nước vốn đã gian nan, lênh đênh như dòng nước chảy xiết, sau vụ cá chết hàng loạt, bà con càng phải gánh chịu khó khăn muôn phần. Thảm họa cá chết đẩy nhiều gia đình vào ngõ cụt, hàng trăm người kêu trờ”, nhiều đứa trẻ đứng trước nguy cơ nghỉ học vì nguồn kinh tế duy nhất trong gia đình bị “lấy cắp”. 

Nhớ lại cảnh nhốn nháo cả làng cá hơn 4 năm trước, anh Nguyễn Văn Trí cho biết, đêm 20/5/2018, người dân bàng hoàng, xót xa khi thấy cá ngoi đầu trắng hếu rồi nổi lềnh bềnh trên sông. Chỉ sau 1 đêm, làng cá bè đang náo nhiệt dường như tan tác, nhiều gia đình lâm cảnh điêu đứng, nợ nần chồng chất.

“Gia đình tôi đợt ấy nuôi gần 20 tấn cá lăng, chép, nheo trị giá trên 1 tỷ đồng. Sau đêm định mệnh ấy toàn bộ tài sản coi như mất sạch. Cuối năm 2018, huyện chi hỗ trợ cho ngư dân bị thiệt hại vì cá chết nên các hộ dân ở làng cá có thêm khoản tiền bù đắp chi phí nên phần nào bớt lo toan”, anh Trí bộc bạch. 

4 năm sau trận “cuồng phong” ấy, chúng tôi trở lại làng cá La Ngà những ngày cuối năm và cảm nhận được niềm vui đang dần trở lại đối với ngư dân. Làng cá đìu hiu năm nào đã “thay da đổi thịt” với hàng trăm bè cá được gầy dựng lại, người dân không phải lo chạy ăn từng bữa, thậm chí nhiều hộ trở thành “đại gia”. Những tiếng khóc nức nở, những tiếng gào thét trong đêm vì bất lực giờ đây thay thế bằng những nụ cười háo hức, không khí náo nhiệt, tấp nập hoạt động mua bán.

Làng cá La Ngà giờ đã khoác lên mình bộ áo mới, sau những khó khăn, bão táp, người dân đã có thể vươn lên làm lại, làm giàu bằng chính sự nỗ lực của mình và sự hỗ trợ kịp thời từ chính quyền địa phương, các cơ quan, ban, ngành. 

Trò chuyện với chúng tôi, anh Trí cho biết, cuộc sống người dân làng bè đã ổn định khi được Nhà nước hỗ trợ một phần thiệt hại đối với vụ cá chết do thiên tai năm 2018. Anh Trí khoe, sau khi phục hồi các lồng cá, anh còn làm thêm đại lý thu gom các loại cá rồi chở về phân phối ở các tỉnh miền Tây nên thu nhập luôn ổn định. Hiện, anh đã mua khu đất gần 1.000m2 và đang xây ngôi nhà khang trang đón Tết Nguyên đán 2023. Ngoài ra còn một số vốn để đầu tư vào bất động sản, quán ăn…

Cũng như anh Trí, hầu như nhà nào ở làng cá La Ngà cũng cũng có từ 2 - 10 lồng cá hồng, lăng, nàng hai… thu nhập được cải thiện đáng kể. Từ những kinh nghiệm xương máu, bà con đã tích cực cải tiến về giống, kỹ thuật. Mỗi gia đình đều có những lồng cá đạt chất lượng, tăng trưởng mỗi ngày giúp cuộc sống được cải thiện, nhiều hộ gia đình vươn lên làm giàu, đóng góp tích cực cho sự phát triển của làng nghề truyền thống và kinh tế địa phương. 

Tất bật vào vụ Tết 

Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 cận kề, không khí tại làng cá La Ngà những ngày này càng thêm nhộn nhịp. Các hộ gia đình, cơ sở sản xuất cá khô, cá một nắng… khẩn trương chuẩn bị các mặt hàng đa dạng phục vụ nhu cầu tiêu dùng dịp Tết cho bà con gần xa. Những ngày này, người dân không nghỉ tay, mỗi người mỗi việc, xẻ khô ướp muối, mang khô phơi nắng… luân phiên các công đoạn để cho ra những sản phẩm chất lượng nhất đến tay người tiêu dùng.

Tất cả đều diễn ra với nhịp điệu khẩn trương, từng đôi tay rám nắng thoăn thoắt xẻ cá dưới cái nắng gay gắt, ai cũng tranh thủ làm thật nhanh với hy vọng sẽ “ra lò” nhiều sản phẩm chất lượng trong tiết trời nắng đẹp. 

Bên cạnh các loại cá tươi, các sản phẩm từ cá khô tại làng cá La Ngà cũng khá đa dạng như: Khô cá kìm, lóc, cơm, sặc… có giá bán từ 150 - 350 ngàn đồng/kg. Cá tươi có giá từ 100 - 500 ngàn đồng/kg, chủ yếu là cá lăng, chình, lóc, diêu hồng.

Giá cả các loại cá tươi, khô dịp cuối năm khá ổn định, là động lực để bà con tích cực sản xuất với mong ước kiếm thêm thu nhập trang trải khoản nợ, chi phí hằng ngày và hơn hết là để có một cái Tết đủ đầy. 

Chị Nguyễn Thị Sen gắn bó với nghề làm khô đã gần 10 năm, cần mẫn đảo từng con cá khô dưới cái nắng chang chang, cho biết, năm nào cũng vậy, từ cuối tháng 11, đầu tháng 12, các hộ dân tại đây lại tất bật vào mùa khô phục vụ Tết. Nghề làm khô của gia đình chị Sen cũng như nhiều hộ dân khác diễn ra quanh năm, nhưng mùa Tết là mùa sôi động nhất, làm nhiều sản phẩm nhất và cho doanh thu tốt nhất.

Để cá khô đạt chất lượng, có thương hiệu, những công đoạn làm khô từ thu mua nguyên liệu đến xẻ, ướp, phơi nắng, đóng gói sản phẩm đều phải đảm bảo đúng quy trình.  Các sản phẩm như: Khô cá kìm, lóc, cơm, sặc… sau khi thành phẩm không chỉ phục vụ thị trường tại tỉnh Đồng Nai mà được vận chuyển đi khắp các tỉnh, thành phố, là mặt hàng biếu Tết được người dân ưa chuộng.

“Mới đầu tháng 11, gia đình tôi nhận được đơn hàng 30kg cá khô loại I từ người quen bên Mỹ, nên tranh thủ ngày nắng đẹp tôi phơi xong, đóng gói gửi sang Mỹ luôn”, chị Sen phấn khởi nói. 

Chuẩn bị cho thị trường Tết năm nay, các hộ dân tăng cường sản xuất cá khô để đủ sản lượng cung ứng cho khách hàng. Chính quyền địa phương và ngành chức năng tích cực hỗ trợ trong việc quảng bá thương hiệu cá khô La Ngà. Qua đó, được nhiều người biết đến, vừa duy trì lượng khách hàng truyền thống vừa tìm kiếm khách hàng mới. 

Khó khăn đã đi qua, giờ đây cuộc sống của người dân làng cá La Ngà dần ổn định. Dịp Tết cận kề cũng là lúc làng cá điểm tô bức tranh lao động thật đẹp. Có lẽ, đối với mỗi người dân nơi đây, mùa xuân tươi đẹp nhất chính là khoảnh khắc họ được hăng say lao động, được tiếp tục công việc gắn bó suốt những năm tháng tuổi trẻ.

Trải nghiệm không khí tại làng cá La Ngà những ngày này, chúng tôi thấy rõ mùa xuân đã cận kề trên ánh mắt nụ cười của mỗi người, mong “mưa thuận gió hòa” mọi điều thuận lợi để bà con được đón một cái Tết vẹn tròn.