Tế bào bị nhiễm virus SARS-CoV-2 có thể “phát nổ”, ô nhiễm không khí làm nguy cơ bệnh Covid-19 tăng nặng

Báo Người Lao Động đưa tin, hôm 14/5 Daily Mail đưa tin các nhà khoa học đã phát hiện ra một số tế bào bị nhiễm virus SARS-CoV-2 dường như "phát nổ". Điều này có thể giúp họ đưa ra các phương pháp điều trị mới triệt để nhằm giải quyết đại dịch Covid-19.

Phản ứng được cho là xảy ra ở khoảng 8/10 bệnh nhân nhập viện do Covid-19, cho thấy cách mà virus SARS-CoV-2 gây tổn thương nghiêm trọng cho phổi và các cơ quan khác.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng khi hệ thống miễn dịch cố gắng loại bỏ virus SARS-CoV-2, một số phần tử nguy hiểm có thể được giải phóng vào máu, gây viêm ở các bộ phận dễ bị tổn thương của cơ thể.

Một hiện tượng tương tự được gọi là "bão cytokine" - trong đó hệ thống miễn dịch giải phóng quá nhiều protein chống nhiễm trùng gọi là cytokine, sau đó tấn công mô khỏe mạnh - từ lâu được biết đến gây ra tổn hại nghiêm trọng đối với bệnh nhân Covid-19, thường dẫn đến suy đa cơ quan.

Tuy nhiên, việc phát hiện tế bào nhiễm virus SARS-CoV-2 có thể "phát nổ" mở ra khả năng điều trị mới nhằm ngăn chặn quá trình nhiễm bệnh thay vì nhắm vào virus SARS-CoV-2.

Bác sĩ Gautam Mehta, chuyên gia tư vấn tại bệnh viện Royal Free ở Bắc London - Anh, nơi thực hiện nghiên cứu cùng với bệnh viện nhi đồng Boston, cho biết: "'Viêm và chết tế bào là những yếu tố quan trọng của tình trạng bệnh Covid-19 nghiêm trọng. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy pyroptosis (sự chết tế bào theo chương trình tiền viêm bằng cách ly giải tế bào) thường là thủ phạm".

"Đó là một phát hiện quan trọng vì hiện tại, các phương pháp điều trị Covid-19 của chúng tôi đang hướng đến virus SARS-CoV-2. Nếu có thể nhắm vào quá trình gây bệnh, chúng ta có thể phát triển một phương pháp điều trị hiệu quả ngay cả ở những bệnh nhân không đạt hiệu quả với vắc-xin Covid-19" - nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.

Cảm nhận được nguy hiểm, hệ thống miễn dịch bắt đầu quá trình pyroptosis trong tế bào gan. Khi các tế bào "phát nổ", chúng sẽ giải phóng những chất hóa học bị hệ thống miễn dịch tấn công sau đó, dẫn đến suy gan.

Có một số loại thuốc được cho là dùng để điều trị pyroptosis, bao gồm disulfiram (điều trị lạm dụng rượu) và dimethyl fumarate (điều trị bệnh đa xơ cứng).

Thông tin trên báo Sức khỏe và Đời sống cho biết, ngoài các yếu tố như không tiêm chủng, lớn tuổi, thừa cân hoặc suy giảm miễn dịch, hiện các nhà khoa học cho rằng còn có một yếu tố nguy cơ khác có thể làm tăng khả năng nhiễm coronavirus và bệnh tăng nặng, đó là tiếp xúc với ô nhiễm không khí.

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy mối liên hệ giữa việc hít thở không khí ô nhiễm và khả năng bị nhiễm virus coronavirus, bệnh tăng nặng hoặc tử vong vì Covid-19. Qua nhiều nghiên cứu tập trung vào việc tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí, các chuyên gia cho biết ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng ngay cả việc tiếp xúc trong thời gian ngắn cũng có thể có những tác động tiêu cực.

Một nghiên cứu gần đây trên 425 người trẻ tuổi ở Thụy Điển cho thấy phơi nhiễm trong thời gian ngắn "có liên quan đến việc tăng nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 mặc dù mức độ tiếp xúc với ô nhiễm không khí tương đối thấp". 

Không giống như nhiều nghiên cứu khác phân tích các nhóm dân số dễ bị tổn thương, chẳng hạn như người già hoặc trẻ nhỏ, và theo dõi tác động của việc phơi nhiễm lâu dài đối với việc nhập viện và tử vong, độ tuổi trung bình của những người tham gia, phần lớn báo cáo các triệu chứng nhẹ đến trung bình, là khoảng 25 tuổi.

"Phát hiện trên của chúng tôi hy vọng sẽ nâng cao nhận thức về việc "thực sự những loại phơi nhiễm này có thể gây hại cho tất cả mọi người" - Erik Melén, điều tra viên chính của nghiên cứu và là giáo sư tại khoa giáo dục và khoa học lâm sàng tại Viện Karolinska ở Thụy Điển cho biết.

Zhebin Yu, tác giả chính của nghiên cứu và là nhà nghiên cứu của Học viện Karolinska (Thụy Điển) lưu ý rằng, nghiên cứu dựa trên những người chưa được tiêm phòng trong giai đoạn trước của đại dịch. Vì vậy, kết quả có thể không áp dụng cho các biến thể coronavirus gần đây hơn, chẳng hạn như Omicron, và những người đã được tiêm chủng.

"Tuy nhiên, những phát hiện này giúp hiểu thêm các ảnh hưởng đến sức khỏe, bao gồm cả nguy cơ nhiễm trùng do ô nhiễm không khí" – Phó Giáo sư Olena Gruzieva tại Viện Karolinska nhận định về nghiên cứu trên.

Các nhà khoa học vẫn đang cố gắng xác định xem việc tiếp xúc với ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ Covid-19 như thế nào.