Tăng cường phối hợp liên ngành hỗ trợ trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS

Tham dự hội nghị có Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Hồng Lan; Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Thị Nghĩa; Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long; ông Vijaya Ratnam Raman, Quyền Trưởng phòng Bảo vệ trẻ em của UNICEF tại Việt Nam; bà Julies Keane, Trưởng đại diện Văn phòng CRS tại Việt Nam cùng đại diện các Bộ, ban, ngành, các địa phương và các tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

70% trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS  đã  được cung cấp các dịch vụ  y tế, giáo dục và các chính sách xã hội

Theo báo cáo của Cục bảo vệ, chăm sóc trẻ em (Bộ LĐ-TB&XH), số trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS hiện nay tại Việt Nam là 121.723 trẻ, trong đó trẻ em nhiễm HIV/AIDS là 6.800; trẻ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi HIV/AIDS là 73.129; trẻ có nguy cơ nhiễm cao (trẻ em sử dụng ma túy; trẻ em là con của người mua dâm, bán dâm, sử dụng ma túy; trẻ em sống trong các cơ sở trợ giúp trẻ em) là 41.794. Trong số trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS thì số trẻ em thuộc hộ gia đình nghèo 23.000 em và cận nghèo là 11.728 em. Trong số trẻ nhiễm HIV thì số trẻ em thuộc hộ nghèo 1.733 em, cận nghèo 597 em.

Hội nghị sơ kết tình hình thực hiện Quyết định số 570/QĐ-TTg

Về tình hình thực hiện Quyết định 570/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Cục bảo vệ, chăm sóc trẻ em cho biết: ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định, Bộ LĐ-TB&XH đã ban hành công văn số 2623/LĐTBXH-BVCSTE ngày 24/7/2014 hướng dẫn các Bộ ngành, đoàn thể triển khai thực hiện; Ban hành công văn số 2624/LĐTBXH-BVCSTE ngày 24/7/2014 chỉ đạo các địa phương triển khai xây dựng Kế hoạch hành động vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại địa phương.

Đến nay 63/63 tỉnh/thành phố đã ban hành Kế hoạch hành động vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS giai đoạn 2014-2020 và chỉ đạo triển khai thực hiện. Công tác truyền thông về phòng chống HIV/AIDS cho trẻ em, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được triển khai dưới nhiều hình thức phong phú trên các phương tiện thông tin đại chúng. Công tác tập huấn nâng cao kiến thức về bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS đã được triển khai tại các cấp các ngành, đoàn thể, các hội cho cán bộ cấp, tỉnh, huyện xã và đội ngũ cộng tác viên. Nhiều tỉnh đã triển khai việc kiện toàn mạng lưới liên kết các dịch vụ bảo vệ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Hiện nay có 276 huyện (40%) đã kiện toàn mạng lưới kết nối dịch chăm sóc trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.

Các mục tiêu Kế hoạch hành động Quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS giai đoạn 2014-2020 đã đạt được một số kết quả bước đầu. Cụ thể, 70% trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS trong diện quản lý được cung cấp các dịch vụ chăm sóc về y tế, giáo dục, tư vấn, hỗ trợ dinh dưỡng và phát triển thể chất, chăm sóc thay thế, vui chơi giải trí và các chính sách xã hội; 72% cơ sở trợ giúp trẻ em, cơ sở chăm sóc điều trị trẻ em nhiễm HIV, các tổ chức xã hội có liên quan được cung cấp kỹ năng về BVCSTE bị HIV/AIDS; 61% cơ sở chăm sóc và điều trị cho trẻ em nhiễm HIV được cung cấp kiến thức, kỹ năng về bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; 83% cơ sở trợ giúp trẻ em, các tổ chức xã hội liên quan được cung cấp kiến thức, kỹ năng về bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS); 84% trường học tạo cơ hội cho trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được đi học theo nhu cầu.

Thứ trưởng Đào Hồng Lan đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong công tác chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh HIV/AIDS không chỉ gây ra những hệ luỵ cho quá trình phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của mỗi quốc gia, mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống an toàn và sự phát triển toàn diện của trẻ em. Trẻ em là đối tượng phải chịu nhiều hậu quả nặng nề do HIV/AIDS tác động làm hạn chế, làm xấu đi, thậm chí làm mất đi những quyền cơ bản mà trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được hưởng. Chính vì vậy, công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS luôn được sự quan tâm của Chính phủ, của các cấp, các ngành.

Theo Thứ trưởng Đào Hồng Lan, sau 3 năm triển khai thực hiện Quyết định số 570/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các mục tiêu bước đầu đạt được đã  giúp cho quyền của trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được thực hiện tốt hơn về cung cấp các dịch vụ đáp ứng nhu cầu của trẻ; về nâng cao nhận thức của cán bộ ở các cơ sở trợ giúp trẻ em, về các cơ sở điều trị trẻ em nhiễm HIV/AIDS, các trường học và những tổ chức liên quan được nâng cao năng lực.

Các chính sách hỗ trợ trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được rà soát, nghiên cứu và đề xuất hoàn thiện. Mạng lưới liên kết dịch vụ bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS đã được xây dựng. Mô hình kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được triển khai và được đánh giá bước đầu có hiệu quả, phù  hợp với các địa phương và được địa phương nhân rộng triển khai tại cơ sở.

Hỗ trợ tối đa cho trẻ nhiễm HIV  

Theo Thứ trưởng Đào Hồng Lan, bên cạnh những kết quả đã đạt được, hiện công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS vẫn còn gặp nhiều thách thức. Nhận thức của cộng đồng, các cấp, các ngành tại một số địa phương vẫn còn hạn chế, hiện nay vẫn còn 27 tỉnh, thành phố chưa bố trí kinh phí cho việc thực hiện Quyết định. Khoảng 30% trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS chưa được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc trẻ em, đặc biệt là đối với trẻ bị nhiễm HIV. Việc tiếp cận với dịch vụ điều trị của trẻ bị nhiễm HIV/AIDS tại một số nơi còn khó khăn do thiếu phòng khám điều trị tuyến huyện, do sự kỳ thị phân biệt đối xử. Còn hơn 30% trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS chưa có thẻ bảo hiểm y tế. Nhiều địa phương chưa xây dựng mạng lưới liên kết dịch vụ BVCSTE bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.  Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS thường xuyên thay đổi, kiến thức kỹ năng còn hạn chế. Cơ chế phối hợp giữa ngành Lao động - Thương binh và Xã hội, ngành Y tế và ngành Giáo dục và Đào tạo trong quá trình thực hiện Quyết định ở một số địa phương còn những bất cập.

Ông Vijaya Ratnam Raman, Quyền Trưởng phòng Bảo vệ trẻ em của UNICEF phát biểu tại Hội nghị

Tại Hội thảo, Ông Vijaya Ratnam Raman, Quyền Trưởng phòng Bảo vệ trẻ em của UNICEF cho biết, ước tính trên toàn thế giới trong năm 2014, có khoảng 2.6 triệu trẻ em từ 0-14 tuổi sống chung với HIV, trong đó 62.000 em ở Khu vực Đông Á, Thái Bình Dương. Ở Việt Nam, năm 2014, có khoảng 5.300 trẻ em từ 0-14 tuổi, và 7.800 thanh thiếu niên tuổi từ 10-19 sống chung với HIV. Trong những số này cũng bao gồm 3.100 ca nhiễm mới ở trẻ em và thanh thiếu niên từ 0-19 tuổi.

Tuy nhiên, theo ông Vijaya Ratnam Raman, nói về vấn đề trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS là cần nói về cả những vấn đề bên ngoài những số liệu trên. Đó là về những nguy cơ bị tổn thương mà trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS đang phải đối mặt. Gia đình và cộng đồng của trẻ có thể bị ảnh hưởng rất mạnh bởi những tác động của AIDS như cha mẹ các em bị ốm yếu, không có khả năng làm việc và bảo vệ con cái. Việc này có thể làm xáo trộn cuộc sống của trẻ, khiến sức khỏe và sự an toàn của trẻ bị đe dọa. Trẻ em bị mồ côi vì AIDS được xem là có nguy cơ bị tổn thương nhiều hơn nữa– các em có thể bị bỏ rơi, sao nhãng, không được chăm sóc đầy đủ, bị kỳ thị, và do đó không thể đến trường.

Còn theo Bộ Y tế, đến nay trên toàn quốc có 345 cơ sở điều trị HIV/AIDS cho trẻ em ở tuyến tỉnh và tuyến huyện. Có khoảng 5.000 trẻ nhiễm HIV/AIDS được điều trị bằng thuốc ARV, tăng 2,5 lần so với năm 2009. Tuy nhiên, các chính sách đối với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS hiện nay chủ yếu mới dừng lại ở việc quan tâm đối với những em thuộc các hộ nghèo, cận nghèo. Vẫn còn sự kỳ thị và phân biệt đối xử, nhất là đối với trẻ nhiễm HIV/AIDS, nhiều trẻ em nhiễm HIV/AID chưa được đến trường...

Ông Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cho biết: “Độ mở rộng, độ bao phủ của dịch vụ điều trị cho trẻ em cũng còn nhiều hạn chế. Hiện có 36 cơ sở điều trị nhi, còn lại là các cơ sở lồng ghép, thiếu những người có trình độ chuyên môn sâu về điều trị nhi và xử lý các tình huống. Việc điều trị ARV ở tuyên huyện được mở rộng xuống tuyến xã vẫn còn nhiều khoảng trống trong điều trị nhi. Việc tiếp cận bảo hiểm y tế cho người nhiễm HIV nói chung và trẻ em còn rất thấp”

Thứ trưởng Đào Hồng Lan trao giải cho các em đạt giải cuộc thi vẽ tranh về chủ đề trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS

Thứ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, giai đoạn 2016-2020, Bộ LĐ-TB&XH sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo tăng cường công tác phối hợp liên ngành trong việc triển khai thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch hành động quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; Hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật về bảo vệ, chăm sóc trẻ em; Hỗ trợ tối đa cho trẻ nhiễm HIV và phơi nhiễm với HIV để được quản lý, duy trì điều trị bằng thuốc ARV; Kiện toàn hệ thống điều trị HIV/AIDS theo hướng đảm bảo sự bền vững; Tiếp tục mở rộng dịch vụ dự phòng, chăm sóc, điều trị, mở rộng độ bao phủ bảo hiểm y tế cho trẻ nhiễm và phơi nhiễm HIV…

“Trước mắt, chúng tôi sẽ bàn với Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát lại cơ chế phối hợp giữa 3 Bộ, đặc biệt trong vấn đề kết nối các dịch vụ để hỗ trợ cho các em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS liên quan đến giáo dục, y tế, thực hiện bảo vệ, chăm sóc trẻ em dưới địa phương. Từ đó đưa ra mô hình, quy trình chung, những cách thức làm hiệu quả nhất để triển khai trên toàn quốc. Đồng thời, tăng cường công tác truyền thông nâng cao nhận thức trong vấn đề thực hiện chăm sóc cho trẻ em bị HIV/AIDS”- Thứ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.

Nhân dịp này, Ban tổ chức cuộc thi "Vẽ tranh và sáng tác thông điệp về chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS" năm 2016  đã công bố và trao giải thưởng cho trẻ em đạt giải cuộc thi.