"Tăng cường kết nối chặt chẽ giữa 3 nhà: Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp"

Đại biểu Mai Hồng Hải (đoàn Hải Phòng) đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH: "Phát triển nguồn nhân lực được xác định là 1 trong 3 khâu đột phá để phát triển kinh tế - xã hội. Nhưng đến nay, lao động qua đào tạo đạt 64,5% nhưng có bằng cấp và chứng chỉ thì mới đạt là 24,5%. Trong khi đó, các trường nghề thì không tuyển sinh được, sinh viên đại học ra trường thì khó tìm việc, doanh nghiệp thì khó tuyển dụng lao động. Vậy xin Bộ trưởng cho biết đâu là nguyên nhân, giải pháp nào để giải quyết những vấn đề trên?".

Trả lời câu hỏi của đại biểu Mai Hồng Hải, người đứng đầu Bộ LĐ-TB&XH cho biết: Trong 2 ngày thảo luận tại hội trường Quốc hội, liên quan đến vấn đề nguồn nhân lực, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH đã vài lần đề cập. Bộ trưởng trả lời thêm ý kiến của đại biểu Mai Hồng Hải.

Theo Bộ trưởng, trong những năm qua, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực được Đảng, Nhà nước cũng như các địa phương, các cấp, các ngành quan tâm. Tuy nhiên, bức tranh thực trạng lực lượng lao động qua đào tạo đạt 64,5% nhưng có bằng cấp và chứng chỉ thì còn thấp như đại biểu nêu là hoàn toàn đúng. "Để khắc phục tình trạng này, hiện nay trong xu hướng các nước phát triển tập trung phát triển bao trùm, bền vững đều tập trung vào 3 việc: Bồi dưỡng và nâng cao kỹ năng cho người lao động. Hai là tạo việc làm thỏa đáng. Ba là quan tâm đến an sinh bền vững trong đó có 2 trụ cột là BHXH và BHYT", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Trên cơ sở đó, tháng 5/2020, Bộ LĐ-TB&XH đã tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 24 về Đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới. Trong đó, tập trung làm sao để tranh thủ thời cơ dân số vàng, đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề nhất là nhân lực có tay nghề cao nhằm nâng cao tầm kỹ năng lao động Việt Nam góp phần nâng cao năng suất lao động  và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.

Người đứng đầu Bộ LĐ-TB&XH cho biết: "Trên cơ sở đó, có mấy việc cần tập trung cao. Trước hết, Bộ LĐ-TB&XH cần kiên trì tham mưu Chính phủ, Quốc hội đi theo hướng phát triển lực lượng lao động qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ phù hợp với thông lệ quốc tế".

Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH sẽ đề xuất theo hướng đưa chỉ tiêu lực lượng lao động qua đào tạo có chứng chỉ trở thành là tiêu chí bắt buộc trong cả nhiệm kỳ 5 năm 2021-2026 và trong từng năm. Phấn đấu mỗi năm tăng bình quân 4%, và sau 5 tỷ lệ lao động qua đào tạo có chứng chỉ đạt tỷ lệ 40% đến 45%, như vậy sẽ phù hợp thông lệ quốc tế, tương đương mặt bằng chung các nước phát triển.

Thứ 2, tiếp tục triển khai có hiệu quả các cơ chế chính sách phát triển nhân lực kỹ năng nghề, tăng cường chuyển đổi số, đào tạo trực tuyến, chú trọng đào tạo và đào tạo lại thường xuyên lực lượng lao động, tạo chuyển biến mạnh mẽ về quy mô, chất lượng, hiệu quả, đảm bảo cho người lao động có kỹ năng chuyên môn, kỹ năng số, kỹ năng mềm, kỹ năng khởi nghiệp, ngoại ngữ thích ứng với thị trường lao động.

Thứ 3 là tăng cường làm tốt công tác dự báo cung-cầu về thị trường lao động để đào tạo theo nhu cầu.

Thứ 4 là chỉ đạo rà soát, sắp xếp lại quy hoạch hệ thống giáo dục nghề nghiệp đạt mục tiêu theo hướng mở, chất lượng cao.

"Thứ 5 là tăng cường kết nối chặt chẽ giữa 3 nhà: Nhà nước-nhà trường-nhà doanh nghiệp trong hoạt động đào tạo nghề nghiệp. Khuyến khích doanh nghiệp công nhận, tuyển dụng, sử dụng và trả lương, tiền công cho người lao động dựa trên kỹ năng và năng lực hành nghề. Tiến tới tuyển dụng, sử dụng người lao động đã qua đào tạo và có chứng chỉ trong các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp không chỉ tiếp nhận lao động qua đào tạo đồng thời, đối với những người lao động doanh nghiệp đã tiếp nhận chưa được đào tạo thì đào tạo lại", Bộ trưởng nhấn mạnh.